Μια ωραία καλοκαιρινή μέρα, στα χρόνια της Μπελ Επόκ, στις υπέροχες ακτές της Χίου. Η καταξιωμένη ηθοποιός του θεάτρου Κυβέλη καταφτάνει στην παραλία φορώντας το μπανιερό της εποχής, ζαλισμένη και ξενυχτισμένη προσπαθώντας να κρύψει τα ίχνη της προηγούμενης βραδιάς με ένα τεράστιο καπέλο. Μόνο που ο άνδρας της Κώστας Θεοδωρίδης δεν μπορεί να κρατήσει τον εκνευρισμό του βλέποντας τη γυναίκα του να σωριάζεται κατάκοπη στη σεζλόνγκ.
Η αιτία, ωστόσο, του θυμού του δεν είναι ότι η αγαπημένη του δεν φροντίζει αρκετά τον εαυτό της, αλλά ότι τα απανωτά της ξενύχτια οφείλονται αποκλειστικά σε ένα πρόσωπο: στον τότε γενικό διευθυντή του νησιού και κατοπινό πρωθυπουργό της Ελλάδας Γεώργιο Παπανδρέου.
Πρόκειται για μια χαρακτηριστική σκηνή από τα γυρίσματα της νέας σειράς μυθοπλασίας «Φλόγα και άνεμος» – η οποία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Στέφανου Δανδόλου – τα οποία έγιναν στο όμορφο νησί της Χίου, στις ακτές αλλά και στους παραδοσιακούς οικισμούς, όπου βρέθηκε το «ΘΕΜΑ». Ως καλεσμένοι της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, αφού χαρήκαμε τις ομορφιές του νησιού, συνομιλήσαμε με τους κεντρικούς πρωταγωνιστές Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, η οποία υποδύεται την Κυβέλη, και Αρη Λεμπεσόπουλο, τον οποίο θα δούμε στον ρόλο του Γεωργίου Παπανδρέου αλλά και τη σκηνοθέτιδα Ρέινα Εσκενάζυ.
Η σειρά, που εμπνέεται από τον μεγάλο έρωτα, τον βίο της γνωστής ηθοποιού με τον Γέρο της Δημοκρατίας, με φόντο τις κορυφαίες στιγμές που καθόρισαν τη Νεοελληνική Ιστορία και έχει ήδη ενταχθεί στο πρόγραμμα της ΕΡΤ για τη νέα σεζόν, βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Στέφανου Δάνδολου σε σκηνοθεσία Ρέινας Εσκενάζυ και σενάριο Ρένας Ρίγγα.
Μέσα από 12 επεισόδια με ένα εξαιρετικό καστ ηθοποιών, όπως η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, ο Αρης Λεμπεσόπουλος, ο Δημήτρης Καταλειφός, η Θέμις Μπαζάκα, ο Αργύρης Πανταζάρας και η Λένα Παπαληγούρα, θα μάθουμε όλα τα μυστικά της ερωτικής ιστορίας που σημάδεψε τη νεότερη Ελλάδα, καθώς αφορούσε δύο κορυφαία πρόσωπα του δημόσιου βίου, με φόντο όλα τα μεγάλα γεγονότα από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τη δεκαετία του ’70. Δύο πρόσωπα που ήταν άμεσα συνυφασμένα με την ελευθερία, τα δημοκρατικά φρονήματα αλλά και το πάθος που χαρακτήριζε τόσο τον πολιτικό Γεώργιο Παπανδρέου όσο και την Κυβέλη. Τα γυρίσματα δεν ξεκίνησαν τυχαία από το νησί της μυροβόλου Χίου με το ρομαντικό σκηνικό, τα παραδοσιακά χωριά και τα ωραία αρχοντικά, καθώς εκεί γνωρίστηκαν από κοντά ο Παπανδρέου και η Κυβέλη, όταν η τελευταία είχε βρεθεί στο νησί για μια παράσταση.
Μόνο που κάποια στιγμή ο συγγραφέας Παντελής Χορν, καλός φίλος και κουμπάρος της Κυβέλης και πατέρας του Δημήτρη Χορν, την ενημέρωσε, ως αξιωματικός του Ναυτικού που παρεπιδημούσε στο νησί, ότι το ρεπερτόριο του θιάσου είχε υποστεί λογοκρισία για να μην υποδαυλιστούν κι άλλο τα πολιτικά πάθη, στα οποία εμπλεκόταν κατά κάποιον τρόπο και η ίδια ως βενιζελική. Υπεύθυνος, όπως της είχαν πει τότε, γι’ αυτή την κίνηση ήταν ο Γεώργιος Παπανδρέου, κάτι που έκανε έξαλλη την ηθοποιό η οποία δεν δεχόταν τη λογοκρισία ούτε καν ως σκέψη. Κανείς δεν μπορούσε τότε να φανταστεί ότι μια σχέση που ξεκίνησε συγκρουσιακά και κάπως ανάποδα, ανάμεσα σε δυο ανθρώπους από διαφορετικά πεδία, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε έναν παράνομο, αρχικά, θυελλώδη έρωτα, που τελικά κατέληξε σε γάμο.
Κορυφαία γεγονότα
Λεπτομέρειες αυτής της σχέσης αλλά και του ρόλου που διαδραμάτισε στη σύγχρονη Ελλάδα και το περιπετειώδες πολιτικό σκηνικό αποκαλύπτει η νέα σειρά που αφορμάται από δύο πραγματικά πρόσωπα και κορυφαία γεγονότα της Ελληνικής Ιστορίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η σειρά ξεκινάει από τις τελευταίες ώρες του Παπανδρέου στο νοσοκομείο, όπου νοσηλεύεται φρουρούμενος και όπου τον επισκέπτεται η Κυβέλη, η οποία δεν μπορεί καν να σκεφτεί ότι ο μεγαλύτερος έρωτας της ζωής της, ο άνδρας τον οποίο δεν ξεπέρασε ποτέ, διένυε τις τελευταίες του ώρες. Λάθη και πάθη μέσα στη δίνη της Ιστορίας και στο κέντρο δύο εκ των σημαντικότερων οικογενειών της Ελλάδας. Μέσα από αυτή την αναδρομή από το τέλος προς την αρχή της ιστορίας τους, παρακολουθούμε τους δύο πρωταγωνιστές σε μεγάλη αλλά και σε νεανική ηλικία -τους δύο πρωταγωνιστικούς ρόλους σε νεανική ηλικία ερμηνεύουν η Μαρία Παπαφωτίου και ο Γιώργος Τριανταφυλλίδης-, δηλαδή από τα πρώτα τους χρόνια έως τον έρωτά τους, τον γάμο τους, τον χωρισμό και τελικά τον θάνατο του Γεωργίου.
«Πάντα η Κυβέλη πίστευε ότι ο Παπανδρέου θα γυρίσει. Μέχρι τέλους, παρά τον χωρισμό επέμενε ότι θα επιστρέψει. Μόνο όταν πέθανε, συνειδητοποίησε ότι δεν πρόκειται να έρθει ποτέ», μας λέει χαρακτηριστικά ο Αρης Λεμπεσόπουλος. Τα πάθη δεν είναι μονοσήμαντα γι’ αυτές τις κορυφαίες προσωπικότητες και αναμφίβολα δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν ιδανικότεροι ηθοποιοί για να τους ενσαρκώσουν από το δίδυμο Λεμπεσόπουλου – Καραμπέτη, τους οποίους έχουμε χαρεί μαζί σε κορυφαίες στιγμές του θεάτρου και της τηλεόρασης: από την αξέχαστη «Μήδεια» στο θέατρο της Επιδαύρου μέχρι τους αξιομνημόνευτους «Ασθενείς και οδοιπόρους», τη συναρπαστική σειρά της ΕΡΤ.
Υστερα από μια σειρά από παράλληλες ιστορίες που θέλουν την Καραμπέτη, όπως την Κυβέλη, τόσα χρόνια πριν να επιστρέφει στο νησί της Χίου, όπου είχε ξαναβρεθεί για παραστάσεις έχοντας δίπλα της τον Λεμπεσόπουλο, ήταν ίσως μοιραίο για τους δύο ηθοποιούς να ξανασυνεργαστούν. Ενωτικός κρίκος σε αυτή την περίπτωση είναι η σκηνοθέτις Ρέινα Εσκενάζυ, την οποία γνωρίζουμε από πολλά πετυχημένα σίριαλ και παραστάσεις, όπως την πολύ πετυχημένη σειρά με θέμα τη ζωή της Ελλης Λαμπέτη, όπου πρωταγωνιστούσε και πάλι το γνωστό δίδυμο. Παρότι μάλιστα αρχικά η Καραμπέτη είχε αρνηθεί τη συμμετοχή της στο «Φλόγα και άνεμος», καθώς είχε ήδη δεσμευτεί να πρωταγωνιστήσει στην πρόσφατη σειρά της ΕΡΤ «Αγάπη παράνομη», όπου συγκλόνισε με την ερμηνεία της, η καθυστέρηση που επήλθε αποδείχθηκε ότι ήταν για καλό κι αυτό γιατί λόγω της χρονοτριβής η κορυφαία ηθοποιός κατάφερε να συμμετάσχει στο καστ της νέας σειράς ως πρωταγωνίστρια.
Τι θα δούμε στη σειρά
«Η σειρά παρακολουθεί όλη τη διάρκεια της πολυτάραχης ζωής των δυο αυτών κορυφαίων προσωπικοτήτων, του Γεωργίου Παπανδρέου και της Κυβέλης Αδριανού, από τη γέννηση και των δύο το 1888 μέχρι τον θάνατο του Γεωργίου, το 1968, και φυσικά την κηδεία του που ήταν το πρώτο παλλαϊκό συλλαλητήριο ενάντια στη χούντα», μας αφηγείται με ενθουσιασμό που συμμετέχει στην ιστορική αυτή σειρά η Καρυοφυλλιά.
«Οπως καταλαβαίνετε, έχουμε καλύψει οκτώ δεκαετίες, από το 1888-1968, με κύρια αναφορά την ιστορία αγάπης ανάμεσα στον Παπανδρέου και την Κυβέλη και φόντο τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα, τα οποία εκ των πραγμάτων δεν μπορούσαν να χωρέσουν στα 12 επεισόδια της σειράς. Παρότι δεν έχω ακόμα διαβάσει το τελευταίο επεισόδιο, γνωρίζω πως η Κυβέλη, παρ’ όλα όσα συνέβησαν, παρότι είχαν πάρει διαζύγιο με τον Γεώργιο και ατύπως ήταν χωρισμένοι, στάθηκε στο πλάι του μέχρι το τέλος. Είχε βέβαια απουσιάσει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στην Αμερική, καθώς ασχολούνταν με τον αγαπημένο της γιο που αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας από πολύ μικρός, αλλά πάντα ήταν η αγαπημένη του Παπανδρέου. Παρέστη, άλλωστε, στην κηδεία ως η γυναίκα του. Ηταν ο ένας για τον άλλον», μας λέει βιώνοντας η ίδια τη συγκλονιστική αυτή ιστορία που δεν αφορούσε μόνο δύο πρόσωπα αλλά ταυτόχρονα ολόκληρη την ιστορία της πολιτικής και του θεάτρου.
«Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η κόντρα ανάμεσα στην Κυβέλη και τη Μαρίκα Κοτοπούλη δεν ήταν απλώς μια κόντρα δύο κορυφαίων ηθοποιών αλλά είχε πολιτικές διαστάσεις αφού η πρώτη θεωρούταν βενιζελική και η αντίπαλός της βασιλική. Οι οπαδοί τους έρχονταν κυριολεκτικά στα χέρια, έσπαγαν το θέατρο, γίνονταν κυριολεκτικά συμπλοκές. Βέβαια οι Ελληνες έχουμε πάντα τον διχασμό, που ειδικά εκείνα τα χρόνια ήταν κυρίαρχος. Αλλά πέρα από οτιδήποτε άλλο, οι δύο αυτές γυναίκες ερμήνευσαν μεγάλους ρόλους, έφεραν για πρώτη φορά τους μεγάλους συγγραφείς στην Ελλάδα και η προσφορά τους στο θέατρο είναι, αν μη τι άλλο, μέγιστη.
Οπως επίσης δεν είναι τυχαίο ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου, εκτός από τα χιλιάδες σχολεία που έφτιαξε ως υπουργός στην προσπάθειά του να καταπολεμήσει τον αναλφαβητισμό, ήταν αυτός που ίδρυσε ουσιαστικά το Εθνικό Θέατρο. Υπήρχε μεν το Βασιλικό Θέατρο, αλλά ήταν κλειστό κι εκείνος είναι που το ίδρυσε ως Εθνικό. Με την Κυβέλη, όμως, είναι που γνώρισε ουσιαστικά την τέχνη του θεάτρου. Μάλιστα εκείνη, λόγω ακριβώς της σχέσης που είχε με τον Παπανδρέου, όταν της προτάθηκε να συμμετάσχει στο Εθνικό ως κορυφαία ηθοποιός αρχικά αρνήθηκε λέγοντας πως τα χρήματα που ζητάει είναι πολλά.
Αλλά τελικά, επειδή το Εθνικό Θέατρο δεν γινόταν να μη συγκεντρώνει τα κορυφαία ονόματα γιατί υπήρχε αντικειμενικό θέμα για το ποιος θα επανδρώσει τελικά τους κεντρικούς ρόλους, αναγκάστηκε να συμμετάσχει. Για πρώτη φορά μάλιστα ένωσε τις δυνάμεις της με τη Μαρίκα Κοτοπούλη και έτσι είδαμε τις κορυφαίες αυτές ηθοποιούς να παίζουν σε μεγάλες παραστάσεις που άλλαξαν τα δεδομένα στο θέατρο, από το “Πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα” του Ευγένιου Ο’Νιλ, ένα έργο που επίσης κατά σύμπτωση έχω παίξει και εγώ ερμηνεύοντας τον ρόλο της Κριστίν Μάνον ενώ τη Λαβίνια, που στη δική μας παράσταση του Χουβαρδά ερμήνευε η Μαρία Πρωτόπαππα, την έπαιζε η Κοτοπούλη. Οπως αντίστοιχα έχω παίξει την “Ανθή” του Λεονίντ Αντρέγιεφ, που είναι ο πρώτος ρόλος που την είδε να παίζει στο θέατρο ο Γεώργιος Παπανδρέου», μας λέει η Καραμπέτη.
Βέβαια οι συμπτώσεις για την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη αναφορικά με τη ζωή του Παπανδρέου δεν τελειώνουν εδώ, καθώς, όπως μας εκμυστηρεύεται, πολλά χρόνια πριν, στην αρχή της καριέρας της ο Φρέντυ Γερμανός της είχε προτείνει να ερμηνεύσει τη Σοφία Μινέικο στη σειρά που βασίστηκε στο βιβλίο του «Ακριβή μου Σοφία», αλλά εκείνη δεν μπόρεσε επειδή είχε ήδη δεσμευτεί με τις δουλειές του Κώστα Κουτσομύτη όπως τα αξέχαστα «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά».
Θέλημα της μοίρας
Η μοίρα όμως το ήθελε να συναντηθεί με την ιστορία του Παπανδρέου μέσω της Κυβέλης: «Η αλήθεια είναι πως έχω εντρυφήσει στην προσωπικότητά της βλέποντας ό,τι υλικό υπάρχει από ντοκιμαντέρ, αν και στο Διαδίκτυο δεν βρήκα πολλά πράγματα. Βλέποντάς την όμως να παίζει “Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας” ή την “Τρελή του Σαγιό”, μπορούσα να παρατηρήσω τις αντιδράσεις της, το ηχόχρωμα της φωνής της. Η ίδια, βέβαια, εξέφραζε μια μεγάλη παράδοση, αυτή του Εθνικού, παρότι πολύ διαφορετική για τα σημερινά δεδομένα. Αλλά εκτός από άνθρωπος του θεάτρου ήταν μια ελεύθερη, επιβλητική προσωπικότητα, που διεκδίκησε το δικαίωμά της στον έρωτα και την ελευθερία τολμώντας σε τέτοιες εποχές να αφήσει τον πρώτο της σύζυγο και δύο παιδιά, μόλις το 1907, να κάνει νόθο παιδί και μάλιστα να πάρει διαζύγιο από τον πρώτο της άνδρα τον Μήτσο Μυράτ για χάρη του Κώστα Θεοδωρίδη.
Είναι μάλιστα ο Μυράτ που έλεγε στον Θεοδωρίδη “πρόσεχε, γιατί θα σε πληρώσει με το ίδιο νόμισμα”. Υπάρχει μια πολύ αστεία σκηνή όπου, κάποια στιγμή, ένας δημοσιογράφος αντιλαμβάνεται ότι το παράνομο ζευγάρι Παπανδρέου-Κυβέλη συναντιούνται κρυφά στο ξενοδοχείο “Μεγάλη Βρεταννία”, πάντα στην ίδια σουίτα. Μόνο που η εφημερίδα του για να μη χτυπήσει ως φιλοβενιζελική απευθείας τον Παπανδρέου, καταγράφει το γεγονός χωρίς όνομα αλλά φωτογραφίζοντάς τον. Οταν ο Μυράτ το διαβάζει, αντιλαμβάνεται αμέσως περί τίνος πρόκειται και στέλνει την εφημερίδα στον Θεοδωρίδη σαν να του λέει, με τον τρόπο του “έχει η ζωή γυρίσματα” και “όλα εδώ πληρώνονται”. Αλλά η Κυβέλη δεν πτοούνταν διεκδικώντας την ερωτική της ελευθερία μέχρι τέλους».
Η Καραμπέτη δηλώνει εντυπωσιασμένη από την προσωπικότητά της Κυβέλης, τον τρόπο που διεκδικούσε την ερωτική της αυτοδιάθεση και την ελευθερία της με κάθε τρόπο σε εποχές που οι γυναίκες του θεάτρου θεωρούνταν «ελευθεριακές»: «Ηταν η γυναίκα που, εκτός από όλα τα άλλα, άλλαξε τα δεδομένα του ελληνικού θεάτρου, αφού έφερε και έκανε γνωστό όλο αυτό το συγκλονιστικό ρεπερτόριο στην Ελλάδα, ενώ συνεργάστηκε με σπουδαίους δημιουργούς όπως ο Ξενόπουλος, που έγραφε πολλά σπουδαία έργα γι’ αυτήν, όπως και ο Παντελής Χορν, που ήταν και κουμπάρος της αφού ήταν η νονά του γιου του, Δημήτρη Χορν. Μάλιστα ο τελευταίος έκανε το θεατρικό του ντεμπούτο ως γιος της Κυβέλης στη “Νόρα”, σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών!
Ταυτόχρονα όμως η Κυβέλη είναι που άνοιξε τον δρόμο στο δικαίωμα επιλογής για τις γυναίκες, έκανε τρεις γάμους, τέσσερα παιδιά, έζησε μια πλήρη ζωή, όπως την ήθελε, ελεύθερη και δημοκρατική, αφού έκανε πολλά για να στηρίξει την παράταξη του Βενιζέλου. Κάπου εκεί συνάντησε και τον Γεώργιο, έναν παθιασμένο με την πολιτική άνθρωπο αλλά και με αγάπη για το θέατρο. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστική η φράση της ότι γνώρισε κάποιον που μπορεί και απαγγέλλει Γρυπάρη το ίδιο καλά με εκείνη!».
Για την Καραμπέτη όμως είναι σημαντικό και ίσως κάπως συμπαντικό ότι ξαναβρήκε τον γνωστό της συμπρωταγωνιστή, με τον οποίο ανέκαθεν διατηρούσαν ωραία ερμηνευτική χημεία, τον Αρη Λεμπεσόπουλο. «Υποψιάζομαι ότι ήταν η Κυβέλη ισοπεδωτική και γι’ αυτόν, τον παρέσυρε», λέει εκείνος αστειευόμενος καθώς ακούει για πολλή ώρα αμίλητος την Καραμπέτη να μιλάει για τη συναρπαστική ηρωίδα της: «Στήνουμε ένα άγαλμα εδώ, συγκεκριμένα του Γεωργίου Παπανδρέου όπου πάνω του πέφτει ο ήλιος και η σκιά. Εγώ είμαι με σκιά αλλά το κάνω με αγάπη», μας λέει με τον δικό του ποιητικό τρόπο ο Λεμπεσόπουλος.
«Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι αν κρατάω μια εικόνα από τον Γεώργιο Παπανδρέου είναι αυτή του ανθρώπου που ανέβαζε τη σημαία για την απελευθέρωση της Αθήνας, η οποία παραμένει ανεξίτηλη στο μυαλό μου. Αν και επειδή δεν ανήκα σε αριστερή οικογένεια, ως επαναστατικό πνεύμα, ένιωθα να με γοητεύει και να με συναρπάζει η εικόνα του γιου του Ανδρέα Παπανδρέου και μέσω του γιου προσέγγιζα τον πατέρα. Στα μάτια μου τότε ο Ανδρέας Παπανδρέου με όλη αυτή την ορμητική του δύναμη και το πάθος φάνταζε τουλάχιστον Τσε Γκεβάρα.
Ετσι, προσεγγίζω τον Γεώργιο μέσα από τον Ανδρέα, αφού για μένα ήταν ο ήχος, η δύναμη, η γοητεία που με έκαναν να υποπτεύομαι ότι κάπως έτσι θα ήταν και ο πατέρας. Ταυτόχρονα, επειδή αγαπούσα πολύ την εποχή που έζησε ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν τουλάχιστον δώρο να έρθω αντιμέτωπος με όλες αυτές τις πλευρές μιας κυρίαρχης τότε πολιτικής φιγούρας. Ξέρω ότι ο Ανδρέας ήταν αίμα του, μπορούσα να τον νιώσω, να ακούσω τον ήχο της φωνής του και είναι όλα αυτά που μου άνοιξαν ερμηνευτικά μια πόρτα».
Παρεμβαίνοντας η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη μάς θυμίζει βέβαια τη μεγάλη σύγκρουση που πάντοτε διέκρινε τις σχέσεις πατέρα – γιου, καθώς ο τελευταίος δεν ξεπέρασε ποτέ το γεγονός ότι ο πατέρας του άφησε την πολυαγαπημένη μητέρα του, στην οποία είχε τεράστια αδυναμία, για χάρη της Κυβέλης, όπως αντίστοιχα και ο Γεώργιος Παπανδρέου δεν μπορούσε να αντιληφθεί τις πολιτικές κινήσεις του γιου που του πήγαινε πάντα κόντρα.
Πολλές φορές μάλιστα οι μεταξύ τους συγκρούσεις ήταν τεράστιες και η Καραμπέτη μάς θυμίζει πως το πιο συντηρητικό κομμάτι της παράταξης του Γεωργίου Παπανδρέου δεν μπορούσε να δεχτεί πως ο πατέρας καλύπτει τον νεαρό του γιο. «Αυτή η σύγκρουση είχε μάλιστα τεράστιο κόστος για τον ίδιο, καθώς ξεκίνησε από μια βαθιά φροϋδική αντιπαράθεση και έφτασε να έχει αντίκτυπο για την πολιτική ζωή της χώρας», συμπληρώνει η ηθοποιός.
Για τον Λεμπεσόπουλο, πάντως, είναι πολύ σημαδιακό και συνάμα τραυματικό το ότι ο Γεώργιος Παπανδρέου δεν γνώρισε ποτέ μάνα. «Οταν το διάβασα, με σημάδεψε μέσα μου. Είναι τρομερό ότι μεγάλωσε χωρίς μάνα αυτός ο γιος ιερέα -εξ ου και το όνομά του, παπα-Ανδρέας- που κατάφερε να φτάσει τόσο ψηλά. Το πραγματικό του όνομα ήταν Σταυρόπουλος, το οποίο αποφάσισε να αλλάξει μαζί με τον αδελφό του όταν ήταν φοιτητής στη Νομική, προς τιμήν του πατέρα του που τους σπούδασε.
Αγάπη για την ποίηση
Πάντως, εκτός από την πολιτική, αυτό που τους συνέδεε με την Κυβέλη ήταν η βαθιά τους αγάπη για την ποίηση και τα γράμματα τα οποία αντάλλασσαν πάντοτε σε ωραίο μεταφορικό και ποιητικό ύφος», μας λέει αφηγούμενος παράλληλα ένα χαρακτηριστικό αληθινό περιστατικό για έναν γείτονά του που έβγαλε την κόρη του Κυβέλη προς τιμήν αυτού του ζεύγους που χάραξε τόσο βαθιά την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας και τη συγκλόνισε. «Γι’ αυτό και ο Παπανδρέου μας αγγίζει τόσο πολύ», μου λέει χαρακτηριστικά.
«Προσωπικά μιλώντας, μου είναι πολύ δύσκολο να καταλάβω τον Αμλετ που μοιάζει εντελώς ξένος στα μάτια μου, ενώ τον Γεώργιο τον αντιλαμβάνομαι αμέσως. Σχετίζεται με τον τόπο μας, με τις μνήμες από τον καιρό της Κατοχής, τις οποίες κουβαλάω από τους γονείς μου που θυμόντουσαν τον ήχο από τις μπότες των Γερμανών που χτυπούσαν το κράσπεδο τραγουδώντας την “Ερικα”. Μου άρεσε πολύ να διαβάζω ως νέος βιβλία για εκείνη την εποχή, τον φέρω δηλαδή μέσα μου αυτόν τον χαρακτήρα. Ούτε ρήτορας φυσικά ήμουν, ούτε επαναστάτης, αλλά τον νιώθω τον Γεώργιο με τον δικό μου τρόπο, όπως και η Καρυοφυλλιά όταν ερμηνεύει την Κυβέλη.
Οι άνθρωποι κάνουν τους ρόλους και όχι το αντίθετο». Πάντως η Ρέινα Εσκενάζυ, μου επισημαίνει πόσο πολύ έχουν ταυτιστεί με τους ρόλους, που τους κουβαλάνε και εκτός γυρισμάτων: «Αρκεί να παρατηρήσεις πως η Καρυοφυλλιά-Κυβέλη μιλάει με το ίδιο ηχόχρωμα, όπως εκείνη και πως ο Αρης-Παπανδρέου στέκεται στο πλάι και την ακούει με προσοχή. Είναι σαν να βλέπεις το πραγματικό ζευγάρι. Το χαίρομαι πάρα πολύ που έχουν αρχίσει να λειτουργούν εσωτερικά γι’ αυτούς οι ρόλοι και δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία για μένα από το να το συνειδητοποιώ στο ξεκίνημα, μάλιστα, μιας νέας δουλειάς».
Φωτογραφίες: Νίκος Κόκκας
