Τον δρόμο της φυγής από την εγχώρια αγορά των ΑΠΕ παίρνουν ο ένας μετά τον άλλον μεγάλοι ξένοι επενδυτές. Οι περικοπές ενέργειας και οι μηδενικές τιμές που αυξάνονται εκθετικά από χρόνο σε χρόνο έχουν καταστήσει παρελθόν τις υψηλές αποδόσεις των προηγούμενων ετών, που έκαναν την ελληνική αγορά στα μάτια των ξένων επενδυτών να μοιάζει με Eldorado και αλλάζουν δραματικά το τοπίο για έργα που είναι απόλυτα εκτεθειμένα στις νέες αβεβαιότητες.
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, από την ελληνική αγορά αποχωρεί οριστικά η γερμανική ABO Energy, με παρουσία από το 2017 και ένα επενδυτικό πλάνο για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 1,5 GW. O γερμανικός κολοσσός, που δραστηριοποιείται και αναπτύσσει έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 31 GW σε 14 χώρες, πούλησε τη θυγατρική του στην Ελλάδα ABO Energy Hellas στη HELLENiQ ENERGY. Η σχετική συμφωνία ανακοινώθηκε πρόσφατα και είναι ενδεικτικές του νέου τοπίου που διαμορφώνεται στην εγχώρια αγορά των ΑΠΕ οι δηλώσεις του εκτελεστικού διευθυντή της γερμανικής εταιρείας δρ Κάρστεν Σλάτζετερ. «Είχαμε καλά χρόνια στην Ελλάδα και είμαστε ευγνώμονες στους αφοσιωμένους συναδέλφους μας και στις Αρχές», είπε, υπονοώντας τις πολύ καλές αποδόσεις των προηγουμένων ετών.
Η αποχώρηση της ABO Energy δεν αιφνιδίασε την αγορά, η οποία αναδιατάσσεται στην κατεύθυνση της συγκέντρωσης γύρω από καθετοποιημένους ομίλους, που μπορούν να εξισορροπήσουν τις πιέσεις των περικοπών και των μηδενικών τιμών στη δραστηριότητα της παραγωγής με τη δραστηριότητα της προμήθειας.
Πωλητήριο του χαρτοφυλακίου τους στην ελληνική αγορά έχουν βάλει δύο ακόμη ευρωπαϊκές εταιρείες, ενώ έντονη είναι η φημολογία ότι έπονται και άλλες. Ο πορτογαλικός κολοσσός EDPR που ήρθε στην Ελλάδα το 2018 με ένα σχέδιο για επενδύσεις πάνω από 500 εκατ. ευρώ έως το 2026, αναζητεί αγοραστή για τη θυγατρική του στην Ελλάδα στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης του παγκόσμιου χαρτοφυλακίου του, που περιλαμβάνει έξοδο από 10 συνολικά αγορές. Η πορτογαλική εταιρεία έχει θέσει σε λειτουργία μέχρι σήμερα τέσσερα αιολικά πάρκα, ενώ έχει εξασφαλίσει μέσω διαγωνισμών έργα συνολικής ισχύος 155 MW. Δύο αιολικά πάρκα στην Εύβοια συνολικής ισχύος 352 MW τα αναπτύσσει σε συνεργασία με την Anemos RES, η οποία έχει περιέλθει στη Motor Oil, συνεργασία που έχει φουντώσει τη φημολογία στην αγορά, που θέλει το χαρτοφυλάκιο της EDPR να περνάει στον όμιλο Βαρδινογιάννη.
H γαλλική Total Energy, στο πλαίσιο ενός στρατηγικού επανασχεδιασμού, που προβλέπει μείωση του παγκόσμιου πράσινου χαρτοφυλακίου της κατά 50%, αναζητεί αγοραστή για την πώληση του 50% των δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα, μοντέλο που ακολούθησε προηγουμένως και η ιταλική Enel. Εντονη είναι η φημολογία στην αγορά και για την πώληση του 50% των δραστηριοτήτων της Lightsource BP στην Ελλάδα, η οποία πέρυσι πούλησε στη HELLENiQ ENERGY έργα ισχύος 110 MW.
Αν και το συμμάζεμα του πράσινου χαρτοφυλακίου αποτελεί μια γενικότερη στρατηγική των μεγάλων εταιρειών του κλάδου διεθνώς, αποτέλεσμα των πληθωριστικών πιέσεων και της επιβράδυνσης του ρυθμού πράσινης ανάπτυξης, το πού επιλέγουν να συνεχίσουν να βάζουν λεφτά αποτελεί δείκτη ελκυστικότητας των αγορών και η ελληνική φαίνεται να μη συμπεριλαμβάνεται σε αυτή την κατηγορία. «Η Ελλάδα δεν είναι μια εύκολη αγορά. Είναι μια δύσκολη και γραφειοκρατική χώρα, με πολλές θεσμικές και απρόβλεπτες ανατροπές. Τα τελευταία χρόνια έχει καλλιεργηθεί ο μύθος περί χώρας απεριόριστων ευκαιριών, αλλά αναδύθηκαν φαινόμενα δυσαρέσκειας και απογοήτευσης», απαντάει ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Λαδακάκος στο ερώτημα «γιατί φεύγουν οι ξένοι».
Οι περικοπές ενέργειας και οι μηδενικές τιμές είναι ο καθοριστικός παράγοντας που άλλαξε το τοπίο στην αγορά των ΑΠΕ. Ολο και περισσότερη ενέργεια από ΑΠΕ περικόπτεται, καθώς η εγκατεστημένη ισχύς συνεχίζει να αυξάνεται με ρυθμούς πολύ υψηλότερους από τη ζήτηση. Το πρώτο πεντάμηνο του έτους φέτος οι περικοπές έφτασαν τις 875 GWh, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 8,9% της συνολικής παραγωγής από ΑΠΕ, όταν το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι ήταν 3,5%. Μαζί με τις περικοπές αυξάνονται και οι ώρες της ημέρας που οι τιμές στην αγορά μηδενίζονται, με αποτέλεσμα έργα που δεν διαθέτουν συμβάσεις εγγυημένου εσόδου ή δεν έχουν υπογράψει κάποιο μακροπρόθεσμο συμβόλαιο προμήθειας σταθερής τιμής πώλησης της παραγωγής τους, να μη διασφαλίζουν ικανοποιητικές αποδόσεις και να κινδυνεύει η βιωσιμότητά τους. Οι νέες αυτές συνθήκες οδηγούν αναπόφευκτα την αγορά σε συγκέντρωση.
Επενδύσεις από τη γερμανική RWE
«Μένουμε Ελλάδα» είναι το μήνυμα που στέλνει ο γερμανικός κολοσσός RWE, κόντρα στο ρεύμα εξόδου άλλων εταιρειών από την ελληνική αγορά των ΑΠΕ.
Η γερμανική εταιρεία έχει εδραιώσει την παρουσία της στην ελληνική αγορά στο πλαίσιο μιας στρατηγικής επιλογής που έκανε πριν από 3,5 χρόνια και αποδείχθηκε πολύ επιτυχημένη.
Η είσοδός της στην ελληνική αγορά έγινε από κοινού με τη ΔΕΗ και στη βάση ενός επενδυτικού σχεδίου ανάπτυξης 2 GW AΠΕ στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.
Δύο πάρκα
Μέσα στον Απρίλιο η κοινή εταιρεία Meton Energy πήρε την επενδυτική απόφαση για την κατασκευή δύο φωτοβολταϊκών έργων ισχύος 567 MW με έναρξη κατασκευής την άνοιξη του 2025, που θα θέσει σε λειτουργία το 2027. Πρόκειται για μια επένδυση 418 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 175 εκατ. θα διατεθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η Meton υπέγραψε 10ετείς διμερείς συμβάσεις προμήθειας (PPAs) με τη ΔΕΗ και την RWE Supply & Τrading για την αγορά της παραγόμενης ενέργειας από τα δύο νέα πάρκα. Με τα δύο αυτά νέα φωτοβολταϊκά πάρκα, η RWE ολοκληρώνει το κοινό επενδυτικό της πλάνο με τη ΔΕΗ στην Ελλάδα, αναπτύσσοντας και θέτοντας σε λειτουργία 1,5 GW έναντι του αρχικού σχεδιασμού για 2 GW, αφού κάποια έργα δεν κατάφεραν να ωριμάσουν.
Η εταιρεία έχει ολοκληρώσει και ηλεκτρίσει φωτοβολταϊκά 315 MW στο Αμύνταιο, ενώ επιπλέον τρία ηλιακά πάρκα ισχύος 625 MW θα ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2025.
Γραμμή υπερυψηλής τάσης
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Meton προχωράει και στην κατασκευή γραμμής υπερυψηλής τάσης 400 KV μήκους 40 χλμ. για τη μεταφορά στο σύστημα της παραγωγής από τα νέα ηλιακά πάρκα, υποδομή που μπορεί να αξιοποιηθεί και από τρίτους επενδυτές. Πρόκειται για μια συνολική επένδυση της τάξεως του 1,1 δισ. ευρώ, που είναι για την RWE η μεγαλύτερη επένδυση φωτοβολταϊκών στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα παραμένει για τη γερμανική εταιρεία ψηλά στον επενδυτικό της χάρτη και το μήνυμα αυτό μετέφερε στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο επικεφαλής της RWE, δρ Μάρκους Κρέμπερ, σε πρόσφατη συνάντηση στο Μαξίμου. Ενα από τα θέματα που έθεσε ο κ. Κρέμπερ στον πρωθυπουργό, μεταφέροντας την εμπειρία του από άλλες αγορές, ήταν η ανάγκη ενίσχυσης των δικτύων της και των διασυνδέσεων προς τον Βορρά και προς Ιταλία, ώστε να δοθεί διέξοδος στην παραγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
