Αν έχεις φάει ποτέ φρέσκο ανανά και ένιωσες ένα ελαφρύ κάψιμο, μυρμήγκιασμα ή ερεθισμό στη γλώσσα, στα χείλη ή στον ουρανίσκο, δεν είναι ιδέα σου — και σίγουρα δεν είσαι ο μόνος.
Η περίεργη αυτή αίσθηση έχει μια απολύτως πραγματική και, για κάποιους, λίγο τρομακτική εξήγηση που σχετίζεται με τη φυσιολογία του ίδιου του φρούτου.
Γιατί μουδιάζει το στόμα όταν τρώμε ανανά;
Ο ανανάς, παρότι συχνά περιγράφεται ως ένα από τα πιο δροσιστικά και υγιεινά τροπικά φρούτα, κρύβει μια πλευρά που λίγοι γνωρίζουν.
Συγκαταλέγεται στις ημερήσιες διατροφικές προτάσεις για φρούτα, είναι πλούσιος σε βιταμίνη C, αντιοξειδωτικά και ένζυμα που βοηθούν στην πέψη, όμως συχνά συνοδεύεται από μια ενοχλητική αίσθηση στο στόμα που προβληματίζει αρκετούς καταναλωτές.
Η εξήγηση για αυτήν την αίσθηση ήρθε μέσα από ένα εκπαιδευτικό βίντεο της σελίδας SF Microscopy στο TikTok, το οποίο έγινε viral. Σύμφωνα με το βίντεο, ο «ένοχος» είναι οι λεγόμενες ραφίδες — μικροσκοπικές, κρυσταλλικές δομές σε μορφή βελόνας, φτιαγμένες από οξαλικό ασβέστιο, ένα άλας που δεν διαλύεται στο νερό και μπορεί να προκαλέσει έντονο ερεθισμό στους ιστούς.
Αυτοί οι μικροκρύσταλλοι έχουν τέτοιο σχήμα και σκληρότητα που είναι ικανοί να διαπερνούν τις μεμβράνες των κυττάρων της στοματικής κοιλότητας, δημιουργώντας αίσθηση μυρμηγκιάσματος, καψίματος ή ακόμα και μικροτραυματισμών. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν ήπια αιμορραγία, ενώ άλλοι απλώς νιώθουν μια ενόχληση που περνά σε λίγα λεπτά.
Πιστεύεται ότι οι ραφίδες αποτελούν έναν φυσικό μηχανισμό άμυνας του φυτού, σχεδιασμένο να αποθαρρύνει ζώα και έντομα από το να καταναλώνουν τον καρπό πριν ωριμάσει πλήρως. Όταν ο ανανάς κόβεται ή δαγκώνεται, αυτές οι “βελόνες” ενεργοποιούνται, προσφέροντας μια εμπειρία που είναι ταυτόχρονα γευστική και… λίγο επιθετική.
Παρά την ιδιότητα αυτή, ο ανανάς παραμένει ένα εξαιρετικά δημοφιλές φρούτο. Πολλοί δεν δίνουν σημασία στον ήπιο ερεθισμό που προκαλεί και συνεχίζουν να τον απολαμβάνουν χωρίς δεύτερη σκέψη. Κάποιοι μάλιστα το βλέπουν με χιούμορ, λέγοντας πως «ο ανανάς είναι τόσο καλός, που σε πολεμάει για να μην τον φας» ή ότι «κάθε κομμάτι είναι ένας μικρός, νόστιμος εχθρός».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επίδραση των ραφίδων μειώνεται αν ο ανανάς είναι πολύ ώριμος ή αν υποστεί θερμική επεξεργασία (π.χ. ψήσιμο ή βράσιμο), ενώ ορισμένοι προτείνουν να τον μουλιάζουμε σε αλατόνερο για λίγα λεπτά πριν την κατανάλωση.
Σε κάθε περίπτωση, το τσούξιμο που αφήνει ο ανανάς στο στόμα δεν είναι σύμπτωση ούτε υπερβολή. Έχει επιστημονική βάση και συνδέεται άμεσα με τη φυσική του σύσταση. Ίσως λοιπόν, την επόμενη φορά που θα δοκιμάσεις ένα κομμάτι ανανά και νιώσεις αυτό το γνώριμο «κάψιμο», να το δεις με μια δόση σεβασμού: ο καρπός κάνει ακριβώς αυτό που τον προγραμμάτισε η φύση να κάνει.
