Ένας στους τέσσερις ενήλικες που ανήκουν στην Gen Z, δηλαδή που γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012, δεν έχει κάνει ποτέ σεξ. Αυτό ήταν το εύρημα μιας έρευνας του 2022 από το Kinsey Institute και το Lovehoney, η οποία ανέλυε την σεξουαλική συμπεριφορά των νέων. Από τότε, ένα αυξανόμενο σώμα μελετών που έχει δημοσιευτεί αναδεικνύει παρόμοια αποτελέσματα τα οποία υποστηρίζουν ότι οι νέοι κάνουν λιγότερο σεξ ή ότι η συνεύρεση δεν αποτελεί βασική τους προτεραιότητα. Όσο όμως οι αποδείξεις πληθαίνουν, τόσο μεγαλώνει και η απορία τού γιατί συμβαίνει αυτή η αλλαγή; Είναι άραγε θέμα τάσης, ηθικής, ψυχικής υγείας ή αντίληψης;
Οι αριθμοί πίσω από την τάση
Η μείωση είναι σαφής στα στοιχεία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια έκθεση του 2023 του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) διαπίστωσε ότι περίπου το 30% των μαθητών γυμνασίου δήλωσαν ότι είχαν κάνει σεξ -μια σημαντική μείωση σε σχέση με σχεδόν το 2013 όπου το ποσοστό ήταν 47%. Απλούστερα, μεταξύ των ενηλίκων ηλικίας 18 έως 26 ετών, οι έρευνες δείχνουν ότι περίπου ένας στους τρεις δεν έχει κάνει ποτέ σεξ. Άλλες έρευνες δείχνουν μείωση των ποσοστών των περιστασιακών σεξουαλικών επαφών, των σχέσεων μιας νύχτας ή ακόμη και του αυνανισμού.
Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από αυτή την αλλαγή; Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει μία μόνο αιτία. Αντίθετα, ένας συνδυασμός πολιτισμικών, τεχνολογικών και προσωπικών παραγόντων φαίνεται να αναδιαμορφώνει το τοπίο της σεξουαλικής οικειότητας.
Ψυχική υγεία και εικόνα σώματος
Ίσως το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της Γενιάς Z είναι η ειλικρίνεια με την οποία αντιμετωπίζει τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και οι θεραπευτές υποστηρίζουν ότι αυτές οι καταστάσεις συχνά μειώνουν την επιθυμία για σεξ και την αυτοπεποίθηση του ατόμου.
Οι ανησυχίες για την εικόνα του σώματος είναι ένας άλλος ισχυρός παράγοντας. Έχοντας μεγαλώσει με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλοί νέοι έρχονται συνεχώς αντιμέτωποι με ιδανικές σωματικές διαστάσεις και επιμελημένους τρόπους ζωής. Αυτό το περιβάλλον μπορεί να υπονομεύσει την αυτοεκτίμηση και να κάνει την οικειότητα να φαίνεται τρομακτική. Όπως σημείωσε ένας ψυχολόγος, “είναι δύσκολο να νιώθεις σέξι όταν συγκρίνεις τον εαυτό σου με μια φιλτραρισμένη εκδοχή της πραγματικότητας κάθε μέρα”.
Τεχνολογία και αλλαγή στην κοινωνική ζωή
Ενώ οι προηγούμενες γενιές βασίζονταν στις προσωπικές επαφές για να ξεκινήσουν μια ρομαντική σχέση, η Γενιά Z συχνά ξεκινά τις σχέσεις της στο διαδίκτυο. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι εφαρμογές γνωριμιών προσφέρουν ευκολία, αλλά αλλάζουν ταυτόχρονα και τη δυναμική μιας σχέσης. Έτσι, αν και η ψηφιακή επικοινωνία μπορεί να κάνει το φλερτ ευκολότερο, τελικά το να το μετατρέψεις σε φυσική συνάντηση μοιάζει δύσκολο. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν μάλιστα, ότι οι νέοι είναι τόσο συνηθισμένοι στις επαφές μέσω οθόνης, που η προσωπική οικειότητα τους φαίνεται πιο επικίνδυνη, πιο αμήχανη ή λιγότερο απαραίτητη. Ταυτόχρονα, πολλοί από τη Γενιά Z είναι σκεπτικοί απέναντι στις παραδοσιακές εφαρμογές γνωριμιών, θεωρώντας τις ως εμπορικές ή κουραστικές. Αυτός ο σκεπτικισμός μπορεί να μειώσει περαιτέρω τις ευκαιρίες για σεξουαλικές επαφές.
Οικονομία και συνθήκες διαβίωσης
Η καθημερινή ζωή και οι δυσκολίες της έχουν επίσης μεγάλη σημασία. Η Γενιά Z αντιμετωπίζει υψηλό κόστος στέγασης και μια ασταθή αγορά εργασίας. Πολλοί ζουν με τους γονείς τους για περισσότερο χρόνο από ό,τι οι προηγούμενες γενιές, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να έχουν ιδιωτικότητα. Χωρίς σταθερό εισόδημα ή ανεξάρτητο χώρο, οι ευκαιρίες για σεξουαλικές σχέσεις μειώνονται φυσικά. Οι κοινωνιολόγοι συνδέουν επίσης την οικονομική αβεβαιότητα με την καθυστέρηση σε όλα τα στάδια της ζωής: την αποχώρηση από το πατρικό σπίτι, τον γάμο, την απόκτηση παιδιών -και, ναι, το σεξ.
Αλλαγή στάσης απέναντι στο σεξ
Μετά από όλα τα προαναφερθέντα οι Zoomers επανεξετάζουν τη σημασία του σεξ. Οι έρευνες δείχνουν ότι το θεωρούν λιγότερο σημαντικό για τις διαπροσωπικές σχέσεις σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές. Η συναισθηματική σύνδεση, οι κοινές αξίες και ο αμοιβαίος σεβασμός συχνά κατατάσσονται υψηλότερα.
Η συνειδητοποίηση της συναίνεσης και των ορίων παίζει όμως επίσης σημαντικό ρόλο. Η εποχή του #MeToo αύξησε τις προσδοκίες σχετικά με τον σεβασμό και την ασφάλεια στις σχέσεις. Πολλοί από τη Γενιά Z είναι προσεκτικοί και περιμένουν να νιώσουν ασφαλείς πριν επιδιώξουν την οικειότητα. Υπό αυτή την έννοια, το λιγότερο σεξ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αποδίδεται λιγότερη αξία στις σχέσεις, αλλά αντανακλά υψηλότερα κριτήρια για το πότε και πώς συμβαίνει το σεξ.
Οι συνέπειες της αποχής μπορεί να επηρεάζουν:
-Υγεία και ευεξία: Το λιγότερο σεξ δεν είναι από μόνο του πρόβλημα, αλλά αν προέρχεται από άγχος, ντροπή ή κακή εκπαίδευση, μπορεί να συμβάλει στη μοναξιά ή την απογοήτευση.
-Σχέσεις: Οι λιγότερες σεξουαλικές επαφές μπορούν να αναδιαμορφώσουν την κουλτούρα των ραντεβού, καθυστερώντας ή μειώνοντας τις μακροχρόνιες σχέσεις.
-Δημογραφικά στοιχεία: Σε χώρες που ήδη ανησυχούν για τη μείωση των γεννήσεων, η μειωμένη σεξουαλική δραστηριότητα τροφοδοτεί ευρύτερες δημογραφικές ανησυχίες.
-Πολιτισμός και μέσα ενημέρωσης: Η Γενιά Z αγαπά τη φιλία, το συναισθηματικό βάθος και τη συναίνεση.
Αυτό που παραμένει να δούμε είναι αν αυτή η αποχή θα αποδειχθεί προσωρινή πτώση ή μόνιμη πολιτιστική αλλαγή. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η «σεξουαλική ύφεση» της Γενιάς Z μας λέει λιγότερα για την απάθεια και περισσότερα για τις δυναμικές που διαμορφώνουν τη σύγχρονη ζωή -και που μπορεί να επαναπροσδιορίσουν την οικειότητα για τις επόμενες δεκαετίες.
