Η “μαγική εικόνα” με τον πληθωρισμό να πέφτει αλλά η ακρίβεια στα τρόφιμα να μένει έχει μια λογική εξήγηση που βρίσκεται μέσα στην πραγματική οικονομία.
Οι τιμές στα λεγόμενα τρόφιμα μακράς διαρκείας έρχονται με χρονοκαθυστέρηση καθώς τιμολογούνται σε προγενέστερο χρόνο από αυτόν που ανεβαίνουν στα ράφια. Ο λόγος δηλαδή για τον οποίο ο πληθωρισμός, τον περασμένο Ιανουάριο περιορίστηκε στο 7% ενώ ο δείκτης τροφίμων σκαρφάλωσε, ή καλύτερα παρέμεινε σκαρφαλωμένος, σε επίπεδα άνω του 15% είναι ο εξής: Οι τιμες σε δημητριακά, γαλακτοκομικά, και ειδικά στα επεξεργασμένα τρόφιμα, ενσωματώνουν την αύξησης του κόστους παραγωγής με χρονική υστέρηση από δύο έως τρεις ή και τέσσερις μήνες. Είναι τα επεξεργασμένα τρόφιμα – μακράς διάρκειας- αυτά που “βομβαρδίστηκαν” από την ενεργειακή κρίση κατά την διαδικασία παράγωγης και τώρα κινούνται προς την λιανική αγορά με την λήξη των αποθεμάτων της κάθε παρτίδας.
Εξού και η χρονοκαθυστέρηση στον πληθωρισμό σε σχέση με τα ενεργειακά προϊόντα όπου κάθε μεταβολή, ευνοϊκή αρνητική αποτυπώνεται άμεσα. Επιπροσθέτως, τα καύσιμα έχουν μεγαλύτερη “βαρύτητα” από ό,τι τα τρόφιμα στο προσδιορισμό του πληθωρισμού. Δηλαδή, όταν αποκλιμακώνονται οι τιμές της ενέργειας, ο γενικός δείκτης τιμών συνεχίζει να υποχωρεί ακόμη και αν οι τιμές στα τρόφιμα κινούνται σε αντίθετη πορεία.
Πάντως, αν οι τιμές της ενέργειας συνεχίσουν να βρίσκονται στα σημερινά επίπεδα, η εκτίμηση είναι ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίζει να πέφτει παρά την αντίσταση των τροφίμων. Συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι, σε μέσα επίπεδα ο Εθνικός δείκτης τιμών θα διαμορφωθεί φέτος στην περιοχή του 5%
Ο Ιανουάριος ξεκίνησε δύσκολα με τις τιμές για ψωμί και δημητριακά να αυξάνονται 18,6%, για το κρέας κατά 19,3%, για τα γαλακτοκομικά και τα αυγά κατά 25,0%, για τα έλαια κατά 23,1%, ενώ διψήφιες ήταν οι αυξήσεις για λαχανικά, καφέ, και είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού. Ως προς τις υπηρεσίες παρατηρείται ετήσια αύξηση 26,7 % στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, 52,4% στα αεροπορικά εισιτήρια και 8% στις τιμές των ξενοδοχείων. Η ένδυση και η υπόδηση σημείωσαν αύξηση 6,5 %. Οι τιμές στα καινούργια αυτοκίνητα αυξήθηκαν κατά 10,1% και στα μεταχειρισμένα 8,4%.
Γενικά, καταγράφεται αύξηση 8,1% στις μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, μοτοποδήλατα-μοτοσυκλέτες, ελαστικά, καύσιμα και λιπαντικά, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.
«Ασπίδα» απέναντι στη λαίλαπα των ανατιμήσεων είναι οι αυξήσεις σε συντάξεις αλλά και στους μισθούς, κυρίως όμως οι προσπάθειες συγκράτησης των τιμών στα βασικά είδη διατροφής και διαβίωσης. Αν παρόλα αυτά επιμείνει η ακρίβεια στα τρόφιμα η κυβέρνηση έχει έτοιμη στο τσεπάκι της την χρονική επέκταση του Market Pass.
