2 Ιουνίου 1983
Η πτήση 797 της Air Canada από το Ντάλας στο Μόντρεαλ, μέσω Τορόντο, πετούσε στα 33.000 πόδια πάνω από το Κεντάκι όταν ο πιλότος έλαβε ανησυχητικά νέα από το πλήρωμα καμπίνας. «Συγνώμη κύριε, υπάρχει φωτιά στην τουαλέτα».
Παρά τα δραματικά γεγονότα που θα εκτυλίσσονταν τα επόμενα 17 λεπτά, το αεροπλάνο κατάφερε να κάνει μια ασφαλή αναγκαστική προσγείωση. Και όμως, ενώ όλοι οι επιβάτες θα έπρεπε να απομακρυνθούν με ασφάλεια από το αεροπλάνο, 23 από αυτούς σκοτώθηκαν στον διάδρομο του αεροδρομίου. Τα μαθήματα αυτής της τραγωδίας οδήγησαν σε μέτρα ασφαλείας που έχουν αλλάξει μέχρι και σήμερα τον τρόπο με τον οποίο ταξιδεύουμε με τα αεροπλάνα.
Για τους γνώστες της αεροπλοΐας, το συγκεκριμένο αεροπλάνο DC-9 ήταν ένα από εκείνα τα «καταραμένα» αεροσκάφη, που μόλις βγουν από τη γραμμή συναρμολόγησης, εμφανίζουν το ένα πρόβλημα μετά το άλλο. Το ιστορικό του έδειχνε άπειρες τεχνικές εργασίες, αλλά ακόμα και ατυχήματα. Τα προβλήματά του κλιμακώθηκαν δραματικά το 1979, όταν μια έκρηξη στο σημείο όπου ενώνεται η καμπίνα των επιβατών με την ουρά, είχε ως αποτέλεσμα το αεροπλάνο να χάνει τον κώνο της ουράς του. Οι πιλότοι κατάφεραν να το προσγειώσουν με ασφάλεια και χωρίς σοβαρούς τραυματισμούς.
Όμως όταν αυτό επισκευάστηκε και μπήκε ξανά σε υπηρεσία, δεν ήταν πια ίδιο. Οι εργασίες που είχαν γίνει στις καλωδιώσεις του φαίνεται ότι ήταν κάπως πρόχειρες, με αποτέλεσμα να εμφανίζει ασυνήθιστα συχνά ηλεκτρολογικά προβλήματα.
Έτσι, όταν στις 2 Ιουνίου του 1983, κατά τη διάρκεια μιας πτήσης προς το Μόντρεαλ, τρεις διακόπτες κυκλώματος πετάχτηκαν έξω, στο πιλοτήριο δεν ανησύχησαν ιδιαίτερα. Διαπίστωσαν ότι αντιστοιχούσαν στην τουαλέτα, τους άφησαν να κρυώσουν και προσπάθησαν να τους βάλουν στη θέση τους.
Για τα επόμενα δέκα λεπτά, δεν θεώρησαν ότι κάτι σοβαρό συνέβαινε, ώσπου ένας επιβάτης από τα πίσω καθίσματα ειδοποίησε μία αεροσυνοδό για την ύπαρξη μυρωδιάς καμένου.
Μικρές εστίες φωτιάς δεν ήταν ασυνήθιστες την εποχή εκείνη στις τουαλέτες των αεροπλάνων, καθώς το κάπνισμα ακόμα επιτρεπόταν στις πτήσεις, με αποτέλεσμα πολλές φορές, μισοσβησμένα τσιγάρα να καταλήγουν στο καλάθι των αχρήστων.
Αεροσυνοδός που τσέκαρε την τουαλέτα είδε μεν πυκνό καπνό να βγαίνει από τους τοίχους, αλλά όχι φωτιά. Άδειασε έναν πυροσβεστήρα μέσα στην τουαλέτα και ενημέρωσε τους πιλότους.
Στο πιλοτήριο, πίστεψαν ότι η εστία της φωτιάς ήταν στο καλάθι της τουαλέτας και έτσι, συνέχισαν την πορεία τους. Η πτήση είχε μόλις 41 επιβάτες, από τους οποίους ζητήθηκε να μεταφερθούν στα μπροστινά καθίσματα, για να αποφύγουν τον καπνό στο πίσω μέρος του αεροπλάνου.
Όμως, σε λίγα λεπτά, ο καπνός έγινε τόσο πυκνός ώστε οι επιβάτες δυσκολεύονταν να αναπνεύσουν. Η φωτιά που έλιωνε καλωδιώσεις του αεροπλάνου είχε αρχίσει να επηρεάζει τα συστήματα και τα όργανά του. Και τότε, οι πιλότοι αποφάσισαν ότι έπρεπε να προσγειωθούν επειγόντως.
Οσο το αεροπλάνο ετοιμαζόταν για την αναγκαστική προσγείωση οι αεροσυνοδοί προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους επιβάτες, που εν τω μεταξύ ένιωθαν τον καπνό να καίει τη μύτη, το λαιμό και τα μάτια τους. Τους μοίρασαν βρεγμένες πετσέτες και τους είπαν να κρατούν χαμηλά τα κεφάλια τους, να αναπνέουν μέσα από τα ρούχα τους και να παίρνουν ρηχές αναπνοές. Τους εξήγησαν πώς να κρατηθούν και τι να κάνουν όταν το αεροσκάφος σταματήσει τελείως.
Η προσγείωση ήταν δύσκολη, αλλά επιτυχημένη. Μόλις το αεροπλάνο σταμάτησε, άνοιξαν οι πόρτες και φούσκωσαν οι τσουλήθρες. Αρκετοί από τους επιβάτες βγήκαν έξω, αλλά μέσα στο αεροπλάνο τα πάντα ήταν μαύρα από τους καπνούς και η θερμοκρασία υψηλή.
Οι πιλότοι δεν μπορούσαν να περάσουν από την καμπίνα, αλλά απεγκλωβίστηκαν από τα παράθυρα του πιλοτηρίου. Ήταν και τα τελευταία άτομα που βγήκαν ζωντανά από το αεροπλάνο.
Οι τρεις αεροσυνοδοί και συνολικά 18 επιβάτες είχαν καταφέρει να βγουν, όταν 90 δευτερόλεπτα μετά την προσγείωση, μια φωτιά εμφανίστηκε ξαφνικά παντού μέσα στο αεροπλάνο, καταστρέφοντάς ολοσχερώς το εσωτερικό του. Η φωτιά που σιγόκαιγε στα εσωτερικά υλικά του αεροσκάφους όλη αυτή την ώρα, φούντωσε με το οξυγόνο που μπήκε μόλις άνοιξαν οι πόρτες.
Συνολικά, 23 άτομα διασώθηκαν και 23 πέθαναν. Τα περισσότερα από τα θύματα εκτιμάται ότι ήταν ήδη νεκρά από τους τοξικούς καπνούς τη στιγμή που το αεροπλάνο παραδόθηκε στις φλόγες. Κάποιοι φαίνεται ότι είχαν προσπαθήσει να κατευθυνθούν προς τις εξόδους κινδύνου, αλλά δεν μπόρεσαν να τις εντοπίσουν μέσα στον καπνό, με αποτέλεσμα να χάσουν τις αισθήσεις τους.
Μετά από αυτό το δυστύχημα και την τραγική απώλεια τόσων ζωών στον διάδρομο του αεροδρομίου, οι κανονισμοί για τα αεροπλάνα άλλαξαν. Στις τουαλέτες τοποθετήθηκαν υποχρεωτικά ανιχνευτές καπνού και αυτόματοι πυροσβεστήρες.
Στο πάτωμα της καμπίνας τοποθετήθηκαν φωτεινές ενδείξεις για να βοηθούν τους επιβάτες να βρουν τις εξόδους κινδύνου ακόμα και εάν επικρατεί απόλυτο σκοτάδι ή ο καπνός είναι πολύ πυκνός.
Και πλέον, οι αεροσυνοδοί ενημερώνουν τους επιβάτες που κάθονται στις εξόδου κινδύνου για το τι πρέπει να κάνουν στην περίπτωση ανάγκης.
