Σε μια δοκιμαστική συμφωνία για την επιβολή φόρου άνθρακα στα εισαγόμενα αγαθά που προέρχονται από τρίτες χώρες, στοχεύουν να καταλήξουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ, δίνοντας στο μπλοκ ένα ισχυρό εργαλείο για να θωρακίσει τη βιομηχανία του κατά τη διάρκεια μιας άνευ προηγουμένου πράσινης μετάβασης, βοηθώντας παράλληλα στην αποτροπή της δημιουργίας ρύπανσης σε άλλα μέρη του κόσμου.
Οι δύο πλευρές αναμένεται να δώσουν βασικές λεπτομέρειες για τον Μηχανισμό Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (Carbon Border Adjustment Mechanism ή CBAM) αργότερα μέσα στη μέρα, όπου θα συμπεριλαμβάνεται και μια πρόβλεψη για το ποια προϊόντα θα καλύπτονται.
Μολονότι και οι δύο θέλουν να επιβάλλουν ένα όριο στο εισαγόμενο τσιμέντο, το ατσάλι, τα λιπάσματα αλουμινίου και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, που όλα τους απαιτούν την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων άνθρακα, οι αξιωματούχοι του κοινοβουλίου θέλουν επίσης να συμπεριλάβουν τα πλαστικά και το υδρογόνο.
Ακόμα ένα σημαντικό θέμα στην ατζέντα είναι το πώς θα διασφαλιστεί ότι οι Ευρωπαίοι εξαγωγείς δεν θα τιμωρούνται με υψηλότερα κόστη, παράλληλα με τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων για τους τομείς που καλύπτονται από το CBAM στο σύστημα εμπορίας εκπομπών του μπλοκ.
Όπως σημειώνει το Bloomberg, μια συμφωνία για το μέτρο αυτό θα αποτελέσει μια τεράστια επιτυχία για μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες προτάσεις της ΕΕ, που ανακοινώθηκε πέρυσι στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων της ΕΕ με στόχο να μειωθούν κατά 55% οι εκπομπές ρύπων ως το τέλος της δεκαετίας.
Για την ιστορία, ήταν η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που πρότεινε αυτή ιδέα τον Ιούλιο του 2019, την οποία τότε είχε αποκαλέσει Carbon Border Tax (Συνοριακό Φόρο Ανθρακα). Και ακριβώς γι’ αυτό πρόκειται: για έναν φόρο που μπαίνει στις εκπομπές άνθρακα. Ενας μηχανισμός όπως ο CBAM μπορεί να μην συμπεριλάβει χώρες που έχουν ήδη φορολογήσει τις εκπομπές άνθρακα Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, μόνο το ⅕ των κρατών έχουν προχωρήσει σε τέτοια φορολογία.
Η πρόταση που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2021 προέβλεπε ότι ο εισαγωγέας θα λογοδοτεί για το κόστος ρύπανσης που καταβάλλεται στη χώρα προέλευσης, εάν έχει τιμολόγηση άνθρακα.
Τα σχέδια της ΕΕ έχουν ήδη προκαλέσει διπλωματική αναστάτωση στην Κίνα και την Ινδία και υπάρχει ανησυχία ότι η Ρωσία μπορεί να μην συμμορφωθεί με αυτά. Ο μηχανισμός της ΕΕ έρχεται επίσης εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων σχετικά με τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού της κυβέρνησης των ΗΠΑ, το πράσινο πακέτο ύψους 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων της χώρας, το οποίο παρέχει επιδοτήσεις μόνο σε Αμερικανούς κατασκευαστές για την ανάπτυξη κάποιων καθαρών τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρικών οχημάτων. Η ΕΕ το βλέπει αυτό ως πιθανή παράβαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Από την πλευρά της, η ΕΕ υποστηρίζει ότι το CBAM είναι σύμφωνο με τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου ως περιβαλλοντικό μέτρο, που αποσκοπεί να εμποδίσει τη βιομηχανία να μετακινεί τις εκπομπές άνθρακα εκτός του μπλοκ, καθώς επιβάλλει αυστηρότερα κλιματικά μέτρα στη βιομηχανία. Μια πιθανή προκαταρκτική συμφωνία μεταξύ των πλευρών σήμερα Δευτέρα θα χρειαζόταν την έγκριση υπουργών από τις εθνικές κυβερνήσεις και το κοινοβούλιο της ΕΕ για να τεθεί σε ισχύ. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο αφού οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ξεκαθαρίσουν τις λεπτομέρειες μιας ευρύτερης μεταρρύθμιση της αγοράς άνθρακα.
Οι συνομιλίες ξεκινούν σε μια κρίσιμη εβδομάδα για την κλιματική και ενεργειακή πολιτική της ΕΕ. Το μπλοκ επιδιώκει επίσης να ολοκληρώσει την αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας εκπομπών στις συνομιλίες που ξεκινούν στις 16 Δεκεμβρίου, οι οποίες είναι πιθανό να συνεχιστούν το Σαββατοκύριακο. Πριν από αυτό, οι υπουργοί Ενέργειας συναντώνται για να συζητήσουν ένα ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου – ένα θέμα που θα μπορούσε να προκύψει στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, η οποία πραγματοποιείται επίσης αυτή την εβδομάδα.
