Στον αστερισμό των deals εξακολουθούν να κινούνται το ελληνικό επιχειρείν και η οικονομία, καθώς, παρά τους πολλαπλούς παράγοντες ανησυχίας και αβεβαιότητας στο διεθνές περιβάλλον, το κλίμα σταθερότητας και ανάπτυξης στην Ελλάδα τροφοδοτεί τη διάθεση των επιχειρηματικών συμφωνιών.
Κάτι βέβαια που φάνηκε εμφατικά αυτή την εβδομάδα με μία σειρά από σημαντικές συμφωνίες που ανακοινώθηκαν, όπως το μεγάλο deal για τη συγχώνευση του ομίλου Allwyn με τον ΟΠΑΠ συγκροτώντας τον δεύτερο μεγαλύτερο “παίκτη” στον κόσμο στο χώρο του στοιχηματισμού με κεφαλαιοποίηση 16 δισ. ευρώ, της εξαγοράς της Eurolife από την Eurobank ύψους 813 εκατ. ευρώ, της κίνησης του ομίλου Oak Hill Advisors να επενδύσει άλλα 41 εκατ. ευρώ στην εισηγμένη Ideal Holdings, ανεβάζοντας το μερίδιό του στο μετοχικό της κεφάλαιο στο 25% και δίδοντας πολύτιμο “καύσιμο” για τις επόμενες εξαγορές της εισηγμένης. Αλλά και κάποιων μικρότερων όπως της εξαγοράς της Aqurance ΑΕ, κορυφαίου παρόχου υπηρεσιών βασισμένων στην τεχνολογία Veeva, από την EY Ελλάδος ή της εταιρείας συσκευασίας Adam Pack ΑΕ από την S.O. Holding.
Είχαν προηγηθεί αντίστοιχες κινήσεις που επιβεβαίωναν τη δυναμική, όπως η στρατηγική συνεργασία της Metlen με τον Ομιλο Καράτζη για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης αυτόνομης μονάδας αποθήκευσης ενέργειας στη Θεσσαλία (ισχύος 330 MW / 790 MWh, επένδυση 170 εκατ. ευρώ), η εξαγορά της StatDec από την Τειρεσίας Α.Ε. και η είσοδος της Αμβροσίας του ομίλου Bespoke SGA στην 3P Salads.
Οπως αναφέρουν τραπεζικές και επενδυτικές πηγές, η κινητικότητα που καταγράφεται φέτος στην αγορά συγχωνεύσεων και εξαγορών (Mergers & Acquisitions – M&A) είναι τέτοια που, εφόσον ολοκληρωθούν οι συναλλαγές οι οποίες βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης, θα μπορούσε να ξεπεράσει ακόμη και το ρεκόρ των 12,5 δισ. ευρώ του 2024, με βάση τις συναλλαγές που φαίνεται ότι έχουν κλειδώσει.
Υπενθυμίζεται πως ήδη μέσα στο 2025 έχουν ολοκληρωθεί συμφωνίες συνολικής αξίας αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ, με κορυφαίες τη Masdar – Τέρνα Ενεργειακή (2,4 δισ. ευρώ), την PureHealth – Hellenic Healthcare Group (800 εκατ.) και την Ideal Holdings – Μπάρμπα Στάθης (130 εκατ.). Επιπλέον, στον ορίζοντα διαγράφεται ένα pipeline άνω των 2 δισ. ευρώ με συμφωνίες που βρίσκονται στο τελικό στάδιο ή αναμένονται να κλείσουν το τελευταίο τρίμηνο: από την Πειραιώς – Εθνική Ασφαλιστική, την εθελοντική δημόσια πρόταση της Euronext για το Χρηματιστήριο Αθηνών και την εξαγορά της AstroBank από την Alpha Bank έως τις μεγάλες κινήσεις στον χώρο των τροφίμων (Δωδώνη, Νίκας, Μασούτης – Κρητικός), αλλά και τις φημολογούμενες αποεπενδύσεις του CVC από τη ΔΕΛΤΑ και τα Goody’s/Everest.
Το momentum των τελευταίων μηνών είναι σαφές: μεγάλες ενεργειακές, χρηματοοικονομικές και βιομηχανικές συμφωνίες, αλλά και κινήσεις συγκέντρωσης στους κλάδους των τροφίμων, των υπηρεσιών και της τεχνολογίας δείχνουν ότι το M&A boom της Ελλάδας έχει διάρκεια.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, «οι συναλλαγές πλέον αποτελούν κομμάτι στρατηγικών αναδιαρθρώσεων και επέκτασης». Οι ίδιοι εκτιμούν ότι έως το τέλος της χρονιάς θα καταγραφεί νέος γύρος μεγάλων deals, καθώς η συνθήκη σταθερότητας, η αποκλιμάκωση των επιτοκίων και η αφθονία κεφαλαίων από funds και τράπεζες δημιουργούν ένα εξαιρετικά ευνοϊκό περιβάλλον.
«Η ελληνική αγορά βρίσκεται σε φάση ωρίμασης. Οι όμιλοι αναζητούν συνέργειες, οι ξένοι επενδυτές θέλουν μεγαλύτερα μερίδια και οι τράπεζες χρηματοδοτούν πια αναπτυξιακά σενάρια, όχι διασώσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο στέλεχος διεθνούς συμβουλευτικής.
Τα deals που δρομολογούνται
Στο ραντάρ της αγοράς βρίσκονται δεκάδες συμφωνίες, άλλες στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης και άλλες σε φάση ώριμων διαπραγματεύσεων, οι οποίες, αν προχωρήσουν, θα αναδιαμορφώσουν εκ νέου τον επιχειρηματικό χάρτη. Από τον τραπεζοχρηματοοικονομικό κλάδο και τα τρόφιμα μέχρι την ενέργεια και την τεχνολογία, η λίστα των deals που δρομολογούνται είναι πιο γεμάτη από ποτέ.
Ήδη μετά την ανακοίνωση εξαγοράς της από τη Eurobank και καθώς η ένταξη της Εθνικής Ασφαλιστικής στον Ομιλο Πειραιώς, έπειτα από ένα deal 600 εκατ. ευρώ, βρίσκεται στην τελική ευθεία εγκρίσεων από την Τράπεζα της Ελλάδος και τον SSM, τα βλέμματα όλων στρέφονται πλέον στην Εθνική Τράπεζα. Η τελευταία, όπως αναφέρουν πληροφορίες, ήδη βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις αφενός να πουλήσει το υπόλοιπο 10% της Εθνικής Ασφαλιστικής και αφετέρου να κάνει την κίνηση της για να επανατοποθετηθεί στην ασφαλιστική αγορά εργαλειοποιώντας τα προϊόντα. Η εκτίμηση είναι πως η τράπεζα θα συμπράξει με την ΝΝ σε ό,τι αφορά τα συμβόλαια ζωής χωρίς να αποκλείεται και μετοχική συμμετοχή στην εταιρία. Σε ό,τι αφορά τον κλάδο ζημιών πιθανή φαντάζει μια συνεργασία της τράπεζας με την Allianz.
Και αν το deal της Πειραιώς για την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής ήταν αυτό που πυροδότησε τις αλυσιδωτές αντιδράσεις στον ασφαλιστικό κλάδο το τελευταίο επτάμηνο, μία άλλη πρόταση εξαγοράς φαίνεται ότι μπορεί να δημιουργήσει ένα μεγαλύτερο ντόμινο. Πρόκειται για την εθελοντική δημόσια πρόταση για το 100% της ΕΧΑΕ, που κατέθεσε η Euronext, αποτιμώντας τη στα 399 εκατ. ευρώ. Η περίοδος αποδοχής λήγει στα μέσα Νοεμβρίου και, αν ολοκληρωθεί, θα εντάξει πλήρως το ελληνικό χρηματιστήριο στο πανευρωπαϊκό δίκτυο αγορών της Euronext. Κάτι που φαίνεται να επισπεύδει κινήσεις εταιρειών που θέλουν να εμφανίσουν μεγαλύτερο μέγεθος και να σταθούν πλέον στον διεθνή ανταγωνισμό αλλά και τις ευκαιρίες που δημιουργεί το πανευρωπαϊκό δίκτυο αγορών και η άμεση πρόσβαση σε νέους επενδυτές.
Από εκεί και έπειτα βέβαια οι ζυμώσεις και οι κινήσεις είναι αρκετές σε πολλαπλά επίπεδα. Στις τράπεζες, πέραν της μεγάλης επιστροφής τους στην ασφαλιστική αγορά, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η Alpha Bank. Κι αυτό καθότι η UniCredit ενισχύει ραγδαία τη μετοχική της παρουσία, φθάνοντας ήδη τη συμμετοχή της κοντά στο 26% και έχει αιτηθεί έγκριση για αύξηση έως το 29,9%. Κίνηση που επιβεβαιώνει τον στρατηγικό χαρακτήρα της συνεργασίας των δύο πλευρών σε εταιρική τραπεζική, επενδυτικές υπηρεσίες και χρηματοδότηση έργων στην Ευρώπη.
Στο ίδιο μέτωπο, η CrediaBank (πρώην Παγκρήτια) πραγματοποιεί την πρώτη ελληνική τραπεζική εξαγορά στο εξωτερικό μετά από 15 χρόνια αποκτώντας την HSBC Μάλτας. Η συμφωνία, που τελεί υπό την έγκριση των εποπτικών αρχών, αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2026 και εντάσσεται στη στρατηγική μετατροπής της Credia σε περιφερειακό τραπεζικό παίκτη της ΝΑ Ευρώπης, με παρουσία πέραν των ελληνικών συνόρων. Η κίνηση αυτή επιβεβαιώνει ότι οι ελληνικές τράπεζες ξαναβγαίνουν δυναμικά στο εξωτερικό, αντιστρέφοντας το σκηνικό της δεκαετίας των αποεπενδύσεων.
Στο χρηματοοικονομικό οικοσύστημα, η Τειρεσίας Α.Ε. προχώρησε στην εξαγορά της StatDec (Statistical Decisions Hellas), ανοίγοντας τον δρόμο για επέκταση στις συμβουλευτικές υπηρεσίες και τα data analytics. Πρόκειται για μια κίνηση που σηματοδοτεί τη διεύρυνση του ρόλου της Τειρεσίας πέρα από τη διαχείριση πιστωτικών δεδομένων, επιτρέποντάς της να παρέχει νέα εργαλεία ανάλυσης κινδύνου και πρόβλεψης αγοράς σε τράπεζες και επιχειρήσεις.
Τρόφιμα και μεταποίηση
Στον χώρο των τροφίμων αλλά και του οργανωμένου λιανεμπορίου η κινητικότητα φαντάζει εκρηκτική. Η συμφωνία Μασούτης – Κρητικός βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης, με τις δύο πλευρές να έχουν οριστικοποιήσει τους βασικούς όρους και την υπογραφή να αναμένεται εντός του μήνα. Η συγχώνευση των δύο ελληνικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ θα δημιουργήσει έναν νέο πόλο ισχύος με κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ, διεκδικώντας από την ΑΒ Βασιλόπουλος τη θέση του τρίτου μεγαλύτερου παίκτη του οργανωμένου λιανεμπορίου στην Ελλάδα, μετά τη Σκλαβενίτης και τη Lidl Ελλάς. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η συμφωνία θα αναδιαμορφώσει ριζικά τον ανταγωνισμό στο ελληνικό λιανεμπόριο, δημιουργώντας έναν τρίτο, αμιγώς ελληνικό πόλο που θα μπορεί να ανταγωνιστεί τις πολυεθνικές αλυσίδες.
Την ίδια ώρα, αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την εξαγορά της Δωδώνη από την Ελληνικά Γαλακτοκομεία Α.Ε. της οικογένειας Σαράντη μετά το deal ύψους 200 εκατ. ευρώ μεταξύ των δύο πλευρών. Η συμφωνία εξετάζεται ήδη από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, με την απόφαση να αναμένεται εντός του επόμενου μήνα. Η συμφωνία, εφόσον εγκριθεί, θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός από τους μεγαλύτερους ομίλους γαλακτοκομικών προϊόντων της Ευρώπης, με ισχυρή εξαγωγική παρουσία και παραγωγική βάση στην Ελλάδα. Από την πλευρά της, η διοίκηση της Ελληνικά Γαλακτοκομεία, που ανήκει στην οικογένεια Σαράντη, παρακολουθεί τις εξελίξεις με συγκρατημένη αισιοδοξία, συνεχίζοντας παράλληλα την πολιτική εξωστρέφειας και διεθνούς επέκτασης. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο όμιλος είχε επιχειρήσει πρόσφατα να εξαγοράσει ουγγρική γαλακτοβιομηχανία, ωστόσο η συναλλαγή πάγωσε μετά το βέτο της κυβέρνησης Ορμπαν, που μπλόκαρε την είσοδο ξένων επενδυτών στον στρατηγικό τομέα των γαλακτοκομικών. Η εξέλιξη αυτή, ωστόσο, δεν ανακόπτει τα σχέδια διεθνούς επέκτασης της οικογένειας Σαράντη, η οποία παραμένει ενεργή σε νέες αγορές, κυρίως της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Ακόμη, η ολοκλήρωση του deal Υφαντής – Νίκας έρχεται να προκαλέσει αναδιάταξη στην αγορά των αλλαντικών. Η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού αναμένεται να γίνει έως το τέλος της χρονιάς προκειμένου και να ολοκληρωθεί μια συμφωνία που πριν από χρόνια θεωρούνταν αδιανόητη. Με κύκλο εργασιών 74 εκατ. ευρώ το 2024 και μεικτό περιθώριο 16,5%, η Νίκας εντάσσεται πλέον στο χαρτοφυλάκιο ενός ομίλου που περιλαμβάνει ήδη τα brands Υφαντής, Θράκης Γεύσεις και Εδεσμα, δημιουργώντας έναν ενιαίο εθνικό πρωταθλητή στα αλλαντικά. Η συμφωνία καταδεικνύει τη δυναμική συγκέντρωσης του κλάδου, καθώς και τη στροφή των ελληνικών εταιρειών σε εξαγωγικά προσανατολισμένα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Μέσα στο ίδιο πλαίσιο κινητικότητας, η Αμβροσία (θυγατρική της Bespoke – Σπύρου Θεοδωρόπουλου) υπέγραψε δεσμευτική συμφωνία για την εξαγορά του 70% της 3P Salads, εταιρείας με παραγωγική παρουσία σε Αττική και Βόλο και ισχυρή θέση στον χώρο των έτοιμων σαλατών και σος. Η 3P Salads εμφάνισε το 2024 κύκλο εργασιών περίπου 19,3 εκατ. ευρώ και EBITDA 3,1 εκατ. ευρώ, ενώ η συναλλαγή τελεί υπό την έγκριση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Η συμφωνία αυτή υπογραμμίζει τη μετατόπιση της Bespoke σε προϊόντα με υψηλή εξειδίκευση και εξαγωγική προοπτική, λίγο μετά την αποεπένδυση από τη Νίκας, και αποτελεί ένδειξη ότι ο κλάδος των τροφίμων παραμένει ιδιαίτερα ελκυστικός για επενδυτικές κινήσεις.
Στον πρωτογενή τομέα η υπόθεση Avramar έχει μετατραπεί στο πιο πολυσυζητημένο επιχειρηματικό θρίλερ της χρονιάς. Αν και η Aqua Bridge είχε αναδειχθεί προτιμητέος επενδυτής, με συμφωνία αναδιάρθρωσης και σταδιακής αποπληρωμής των τραπεζών σε βάθος εννέα ετών, μπήκε στο παιχνίδι η καναδική Cooke Inc., από τις μεγαλύτερες εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας παγκοσμίως. Η Cooke υπέβαλε δεσμευτική προσφορά 97 εκατ. ευρώ για την εξαγορά του συνόλου των δανειακών υποχρεώσεων της Avramar Greece, που υπερβαίνουν τα 400 εκατ. ευρώ, προσφέροντας πλήρη κάλυψη των factoring οφειλών. Η πρόταση ισχύει για 30 ημέρες και προβλέπει πληρωμή 21 σεντ ανά ευρώ χρέους, ποσό υψηλότερο από αυτό που είχε προτείνει η Aqua Bridge. Η καναδική πλευρά δηλώνει ότι διαθέτει επαρκή χρηματοδότηση μέσω της DNB Bank SA και προβάλλει ως πλεονέκτημα την άμεση καταβολή μετρητών, έναντι της σταδιακής αποπληρωμής που προσφέρει η Aqua Bridge. Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι το σκηνικό μπορεί να αλλάξει εκ νέου, καθώς οι πιστώτριες τράπεζες διατηρούν ρήτρες αποκλειστικότητας με την Aqua Bridge αλλά αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο αξιολόγησης της πρότασης Cooke, αν αυτή αποδειχθεί ελκυστικότερη.
Ενέργεια και real assets
Στον ενεργειακό τομέα, μετά το mega deal της Masdar με την Τέρνα Ενεργειακή, σειρά παίρνουν νέες στρατηγικές συμπράξεις. Η Metlen και ο όμιλος Καράτζη ανακοίνωσαν στρατηγική συνεργασία για την ανάπτυξη της μεγαλύτερης αυτόνομης μονάδας αποθήκευσης ενέργειας στη χώρα, στη Θεσσαλία, ισχύος 330 MW / 790 MWh, με επένδυση 170 εκατ. ευρώ και στόχο λειτουργίας το 2026. Η συμφωνία αυτή θεωρείται προάγγελος νέων συνεργασιών σε υποδομές ΑΠΕ και αποθήκευσης, ενώ η αγορά αναμένει νέο κύμα deals σε φωτοβολταϊκά χαρτοφυλάκια, αιολικά πάρκα και data centers ενέργειας.
Τουριστικό real estate και φιλοξενία
Στον τομέα του τουριστικού real estate οι κινήσεις που καταγράφονται φέτος είναι από τις πιο δυναμικές της τελευταίας δεκαετίας.
Παρά τη συγκυριακή επιβράδυνση των Αμεσων Ξένων Επενδύσεων στα ακίνητα, που, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος το α’ εξάμηνο του έτους υποχώρησαν κατά 17,8%, στα 983,8 εκατ. ευρώ, οι συναλλαγές στον χώρο της φιλοξενίας και της παραθεριστικής κατοικίας παραμένουν έντονες και υψηλού προφίλ. Κορυφαίο γεγονός της χρονιάς είναι η εξαγορά του 100% του «Αστέρα» Βουλιαγμένης από τον εφοπλιστή Γιώργο Προκοπίου, μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές συναλλαγές στον ευρωπαϊκό ξενοδοχειακό κλάδο. Η συμφωνία, που αποτιμάται κοντά στα 650 εκατ. ευρώ, επιβεβαιώνει την προσέλκυση ελληνικών και διεθνών κεφαλαίων στον τομέα της πολυτελούς φιλοξενίας και σηματοδοτεί το νέο κεφάλαιο στην επανατοποθέτηση της Αθηναϊκής Ριβιέρας ως επενδυτικού hub υψηλών προδιαγραφών.
Στην ευρύτερη αγορά του real estate, πάντως, εξελίξεις αναμένονται με το χαρτοφυλάκιο της Prodea. Μετά το βελούδινο διαζύγιο για το πακέτο των 39 ακινήτων συνολικού ύψους 590 εκατ. ευρώ, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη η Prodea πραγματοποιεί επαφές για την πώληση μέρους του χαρτοφυλακίου, με πιθανότητα οριστικοποίησης έως το τέλος του έτους, περίοδο που παραδοσιακά επισπεύδονται οι συναλλαγές ακινήτων.
Οι παράγοντες
Τι είναι όμως αυτό που οδηγεί το νέο κύμα των επιχειρηματικών συμφωνιών; Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η εκρηκτική δυναμική των M&A βασίζεται σε έναν συνδυασμό μακροοικονομικής σταθερότητας, υψηλής ρευστότητας και επενδυτικής αυτοπεποίθησης. Η ελληνική οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμό άνω του μέσου ευρωπαϊκού όρου, το κόστος δανεισμού έχει μειωθεί, ενώ η χώρα διαθέτει πλέον επενδυτική βαθμίδα και σταθερή πολιτική διακυβέρνηση. Ταυτόχρονα, τα διαθέσιμα κεφάλαια που αναζητούν απόδοση παραμένουν πολλαπλάσια των διαθέσιμων ευκαιριών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, πάνω από 8 δισ. ευρώ βρίσκονται σήμερα «παρκαρισμένα» σε funds, family offices και τραπεζικά σχήματα, που αναζητούν στοχευμένες τοποθετήσεις σε ενεργειακά projects, logistics, βιομηχανία τροφίμων και hospitality.
Επειτα, οι ελληνικές τράπεζες, ύστερα από μια δεκαετία αποεπενδύσεων, επανέρχονται ως ενεργοί παίκτες στο M&A ενώ και τα private equity και venture capital funds που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα περνούν στη δεύτερη φάση ωρίμασης.