Η έξαρση της ιλαράς στην Ευρώπη, οφείλεται για πολλούς λόγους στο κίνημα των αντιεμβολιαστών, υποστηρίζουν οι ειδικοί. Τα 6 στα 10 κρούσματα ιλαράς στη χώρα μας εντοπίζονται σε Ρομά.
Τον κίνδυνο να εξελιχθεί η ιλαρά σε επιδημία και στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει ήδη σε 40 χώρες του εξωτερικού με χιλιάδες κρούσματα δεν αποκλείουν οι επιστήμονες, οι οποίοι, ωστόσο, είναι αρκετά καθησυχαστικοί.
Κι αυτό καθώς και με τις τρεις επιδημίες που προκάλεσε στην Ελλάδα από το 2004 έως σήμερα, δεν επηρέασε τον ευρύ πληθυσμό και δεν μπήκε ποτέ στους παιδικούς σταθμούς, όπως αναφέρει μιλώντας στο iatropedia.gr, η κα. Μαρίζα Τσολιά, Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας – Διευθύντρια της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»:
«Είχαμε την επιδημία του ’18 η οποία δεν πέρασε στον ελληνικό πληθυσμό, στις μέσες οικογένειες παρά μόνο σε μειονότητες και ειδικούς πληθυσμούς. Παρά το γεγονός ότι ήταν μια πολύ μεγάλη επιδημία δεν είδαμε να πιάνει τις γειτονιές της Αθήνας. Δεν είδαμε ας πούμε στο Παγκράτι, στην Ηλιούπολη, στο Ψυχικό, στην Αγία Παρασκευή να μπαίνει δηλαδή στους παιδικούς σταθμούς των μέσων οικογενειών του ελληνικού αυτόχθονα πληθυσμού», σημειώνει.
Ελλάδα – επιδημίες ιλαράς: Τα 6 στα 10 κρούσματα σε Ρομά
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, σε τρεις επιδημίες ιλαράς (2005, 2010 και 2017) καταγράφηκαν 4.151 κρούσματα με την πλειοψηφία των κρουσμάτων να αφορά Έλληνες Ρομά (56,9%), αλλά όχι μόνο. Σημαντικό ποσοστό έπληξε και νεαρούς ενήλικες από το γενικό πληθυσμό που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.
Το νόσημα παρουσίασε την υψηλότερη επίπτωση στην ηλικιακή ομάδα 0-4 ετών, ενώ δηλώθηκαν συνολικά 4 θάνατοι με μέση ετήσια θνητότητα 0,02%.
Την ευαλωτότητα των ανεμβολίαστων ενηλίκων, επιβεβαιώνει και η Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, κα. Τσολιά:
«Η επιδημία εκδηλώνεται σε Ρομά ανεμβολίαστα παιδιά κι από τον ελληνικό πληθυσμό είχε πιάσει σε μη μειονοτικό πληθυσμό ενήλικες που ήταν μερικώς εμβολιασμένοι ή ανεμβολίαστοι. Δεν μπήκε στους παιδικούς σταθμούς να δημιουργήσει θέματα. Και τα υπόλοιπα παιδιά είναι εμβολιασμένα. Δεν έχουμε στην Ελλάδα νοσηλεύσει μέχρι στιγμής παιδί με ιλαρά», σημειώνει η Καθηγήτρια.
Το εμβολιαστικό «κενό» στην Ευρώπη
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Δεκέμβριο, το Ευρωπαϊκό τμήμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την ανησυχητική αύξηση κρουσμάτων ιλαράς σε χώρες του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΠΟΥ, ακόμη και σε αυτές που είχαν δηλώσει εξάλειψη της ιλαράς ως ενδημικής νόσου.
Την ίδια χρονική περίοδο καταγράφηκαν περίπου 21.000 νοσηλείες και 5 θάνατοι.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η πλειονότητα των κρουσμάτων παρατηρείται στη Ρουμανία (1.687), στην Αυστρία (172), στη Γαλλία (111), στη Γερμανία (72), στο Βέλγιο (70), στην Πολωνία (32), στην Ιταλία (27), στην Ισπανία (12) και στη Σουηδία (11).
Αυξημένα κρούσματα ιλαράς καταγράφονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, με τις βρετανικές υγειονομικές αρχές να αποδίδουν την επανεμφάνιση της μεταδοτικής ιογενούς λοίμωξης στη χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
Κι ενώ η νόσος έμοιαζε να έχει εξαλειφθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο τα έτη 2016, 2017 και 2021, πλέον μόνο το 85% των παιδιών που πηγαίνουν σχολείο έχουν κάνει τις δύο δόσεις του εμβολίου, ποσοστό που μειώνεται στο 81% σε ορισμένες ζώνες των Δυτικών Μίντλαντς, την ώρα που οι βρετανικές υγειονομικές αρχές βάζουν στόχο να είναι εμβολιασμένο το 95% των μαθητών.
Μικρότερο το πρόβλημα στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την Καθηγήτρια Μαρίζα Τσολιά, η επιδημία είναι εκτός ελέγχου στο εξωτερικό εξαιτίας των αντιεμβολιαστών, κίνημα που γιγαντώθηκε κυρίως εντός της πανδημίας.
«Είναι μεγάλη και εκτός ελέγχου η επιδημία στην Αγγλία και έχουν επιδημία και στις ΗΠΑ επειδή έχουν θύλακες που ο κόσμος αρνείται τον εμβολιασμό, ιδίως με το MMR κι έχει υπάρξει κατά καιρούς μεγάλη αμφισβήτηση με τα εμβόλια. Κι αυτό πληρώνουν. Και στη Βρετανία το ίδιο. Έχουν θύλακες ατόμων που δεν εμβολιάζονται. Δεν βλέπω ιδιαίτερο λόγο ανησυχίας εδώ στην Ελλάδα. Είναι μειονοτικοί πληθυσμοί, οι οποίοι κι αυτοί με την πρόσφατη επιδημία το 2017- 18 έχουν αποκτήσει ανοσία. Αν βέβαια αποδειχθεί ότι έχουν συσσωρευτεί πολλά ανεμβολίαστα περιστατικά σε παιδιά και στους Ρομά, γιατί τώρα από το ’18 πέρασαν ήδη 5 με 6 χρόνια, ενδεχομένως να έχουμε πάλι πρόβλημα», σημειώνει.
Όπως προκύπτει από μια πρώτη ανάλυση των στοιχείων από τον ΕΟΔΥ, από το 2020 και μέχρι σήμερα καταγράφεται μια μικρή πτώση στην πρώτη δόση του εμβολίου στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη, ωστόσο, το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης εντός της πανδημίας του κορονοϊού μειώθηκε από το 95% στο 91%.
«Πάντα υπήρχε ένα ποσοστό παιδιών που δεν είχαν εμβολιαστεί και το ποσοστό αυτό κυμαινόταν κοντά στο 5-6%», ανέφερε πρόσφατα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Καθηγητής Επιδημιολογίας Χρήστος Χατζηχριστοδούλου και πρόσθεσε: «Σήμερα, όμως, αυτό το ποσοστό κυμαίνεται κοντά στο 8-9%».
«Ο μέσος ελληνικός πληθυσμός έχει κάνει το εμβόλιο της ιλαράς” προσθέτει η κα. Τσολιά, “Η απόδειξη είναι ότι δεν είδαμε καθόλου παιδιά με ιλαρά. Δεν μπήκε ποτέ στους παιδικούς σταθμούς. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα έχουμε πρόβλημα», καταλήγει.
Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν στην Ελλάδα
Ωστόσο, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Η ιλαρά είναι το πιο μεταδοτικό νόσημα που υπάρχει, καθώς ένα μολυσμένος μπορεί να μεταδώσει τη νόσο σε 20 άλλους. Το 2021, ο αριθμός των θανάτων εξαιτίας της ασθένειας υπολογίστηκε σε 128.000 σε όλο τον κόσμο, κυρίως μεταξύ των μη εμβολιασμένων ή ελλιπώς εμβολιασμένων παιδιών κάτω των πέντε ετών.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο εμβολιασμός κατά της ιλαράς επέτρεψε να αποφευχθούν 56 εκατομμύρια θάνατοι από το 2000 ως το 2021.
Να σημειωθεί πως με νέες οδηγίες της η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών στην Ελλάδα ζητά να εμβολιαστούν με δύο δόσεις εμβολίου MMR όλα τα παιδιά και οι έφηβοι, ανάλογα με τις οδηγίες ανά ηλικία, αλλά και οι ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970, οι οποίοι θα πρέπει να εμβολιαστούν, επίσης, με 2 δόσεις με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων μεταξύ των δόσεων.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ιστορικό νόσησης ή το ιστορικό εμβολιασμού είναι άγνωστο, το άτομο θεωρείται μη εμβολιασμένο και συστήνεται η χορήγηση δύο δόσεων εμβολίου με ελάχιστο μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων.
Επίσης, βρέφη ηλικίας 6 έως 11 μηνών που πρόκειται να επισκεφτούν χώρες στις οποίες ενδημούν η ιλαρά, η παρωτίτιδα και η ερυθρά συστήνεται να εμβολιαστούν με 1 δόση του εμβολίου MMR πριν την αναχώρησή τους.
Παιδιά και έφηβοι που δεν έχουν εμβολιασθεί με τη 2η δόση πρέπει να αναπληρώσουν το ταχύτερο δυνατόν, συνιστούν οι επιστήμονες.
