Πρωτοκατοικήθηκε από ανθρώπους πριν από 35.000 χρόνια, όταν ήταν ενωμένη με την Αυστραλία. Οι ιθαγενείς της Τασμανίας, ονομάζονται Αβορίγινες, όπως και όλοι οι αυτόχθονες κάτοικοι της Αυστραλίας. Η λέξη προέρχεται από το λατινικό όρο ab origine (=εξαρχής), η οποία χρησιμοποιήθηκε αρχικά για να χαρακτηρίσει τους αρχαιότατους κατοίκους της ιταλικής χερσονήσου, ιδίως του Λατίου.
Η ανακάλυψη της Τασμανίας από τον Ολλανδό Τάσμαν και η άφιξη των Βρετανών στο νησί
Ο πρώτος Ευρωπαίος που αντίκρισε την Τασμανία ήταν ο Ολλανδός εξερευνητής Άμπελ Τάσμαν (24 Νοεμβρίου 1642) και την ονόμασε «Γη του Αντώνιου φον Ντίμεν» προς τιμήν του κυβερνήτη των Ανατολικών Ινδιών φον Ντίμεν ο οποίος του κατέβαλε τα έξοδα των ταξιδιών του. Ο Βρετανός θαλασσοπόρος Τζέιμς Κουκ το 1777 αντίκρισε επίσης την Τασμανία, όμως ο Άγγλος Τζορτζ Μπας ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που αποβιβάστηκε εκεί το 1788.
Ο πρώτος μόνιμος οικισμός έγινε το 1803 από τους Βρετανούς στο Ρίσντον, στις εκβολές του ποταμού Ντέργουεντ. Επικεφαλής των Βρετανών ήταν ο Υπολοχαγός Τζον Μπόουεν και σκοπός τους η αποτροπή της διεκδίκησης του νησιού από τους Γάλλους. Το 1804, ο λοχαγός Ντέιβιντ Κόλινς ίδρυσε ,πέντε χιλιόμετρα νοτιότερα, έναν ακόμα οικισμό το Σάλιβανς Κόουβ, κοντά στον ποταμό Ταμάρ.
Ο οικισμός αυτός έγινε γνωστός ως Χόμπαρτ Τάουν ή Χόμπαρτον και εξελίχθηκε στην σημερινή πρωτεύουσα του νησιού Χόμπαρτ (από το όνομα του τότε Υπουργού Αποικιών της Μεγάλης Βρετανίας). Ο πρώτος οικισμός στο Ρίσντον Κόουβ εγκαταλείφθηκε αργότερα. Οι Βρετανοί συντόμευσαν το όνομα του νησιού σε Γη του Βαν Ντίμεν.
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι άποικοι που εγκαταστάθηκαν στην Τασμανία ήταν ως επί το πλείστον κατάδικοι με τους φρουρούς τους. Σκοπός τους ήταν να ασχοληθούν με τη γεωργία και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες. Σταδιακά στην Τασμανία άρχισαν να ιδρύονται και άλλοι οικισμοί, επρόκειτο όμως για δευτερεύουσες φυλακές, όπως οι ιδιαίτερα σκληρές στο Πορτ Άρθουρ στα νοτιοανατολικά και στο λιμάνι Μακουάρι στη δυτική ακτή.
Η εξόντωση των Αβορίγινων από τους Βρετανούς
Ο Ντέιβιντ Κόλινς ήταν ο πρώτος Βρετανός υποδιοικητής της αποικίας στην Τασμανία το 1804, έχοντας οδηγίες από το Λονδίνο, ότι οποιαδήποτε πράξη βίας εναντίον των Αβορίγινων θα τιμωρούνταν. Δεν δημοσίευσε όμως αυτές τις οδηγίες αφήνοντας ένα ασαφές νομικό πλαίσιο για κάθε βίαιη σύγκρουση. Στις 3 Μαΐου 1804 στρατιώτες, έποικοι και κατάδικοι από το Ρίσντον Κόουβ πυροβόλησαν μια ομάδα 100-300 κυνηγών Αβορίγινων σκοτώνοντας μερικές δεκάδες από αυτούς. Ένα αγόρι, οι γονείς του οποίου σκοτώθηκαν στη σφαγή απήχθη από τους Βρετανούς και του δόθηκε το όνομα Ρόμπερτ Χόμπαρτ Μέι.
Αυτό το αγόρι έγινε ο πρώτος ιθαγενής της Τασμανίας που βαφτίστηκε και έζησε στην αποικιακή βρετανική κοινωνία. Ως το 1806 οι Βρετανοί είχαν ιδρύσει δύο βασικούς οικισμούς καταδίκων, στις τοποθεσίες όπου σήμερα βρίσκονται το Χόμπαρτ και το Λόνσεστον. Αν νομίζετε όμως ότι μόνο οι Βρετανοί πριν από 220 χρόνια είχαν εφαρμόσει αυτό το σύστημα κάνετε λάθος. Για όσους και όσες δεν γνωρίζουν, το 1964 οι Τούρκοι στο Σχοινούδι της Ίμβρου, το μεγαλύτερο από τα χωριά του νησιού, μια κωμόπολη ουσιαστικά, ίδρυσαν «Ανοιχτές Αγροτικές Φυλακές».
Τούρκοι βαρυποινίτες κυκλοφορούσαν ελεύθερα στο Σχοινούδι βιαιοπραγώντας και τρομοκρατώντας τους ομογενείς μας, αλλά και λεηλατώντας τις περιουσίες τους. Αυτό, σε συνδυασμό με την απαλλοτρίωση των εκτάσεων που ανήκαν σε Έλληνες στον εύφορο κάμπο του Σχοινουδίου ήταν το τελειωτικό χτύπημα για τον ελληνισμό της Ίμβρου, ο οποίος βέβαια φαίνεται δειλά δειλά ότι «ξαναζωντανεύει» τα τελευταία χρόνια.
Επανερχόμαστε όμως στην Τασμανία των αρχών του 19ου αιώνα. Το 1806-1807 λόγω και μιας παρατεταμένης ξηρασίας έγιναν νέες συγκρούσεις μεταξύ ιθαγενών και αποίκων. Σύμφωνα με τον Άγγλο εξερευνητή Τζον Όξλεϊ, ως το 1810 έγιναν πολλές βαρβαρότητες σε βάρος Αβορίγινων από τους λεγόμενους Bushrangers (η λέξη δεν μπορεί να αποδοθεί στα Ελληνικά). Έτσι ονομάζονταν ένοπλοι ληστές και παράνομοι που ζούσαν στην άγρια φύση της Αυστραλίας από τα τέλη της δεκαετίας του 1780 ως αρχές του 20ου αιώνα. Οι «πολλές φρικτές σκληρότητες», κατά τον Όξλεϊ, των Bushrangers προκάλεσαν πράξεις αντεκδίκησης των Αβορίγινων εναντίον λευκών κυνηγών.
Οι Βρετανοί άρχισαν, σταδιακά να μεταφέρουν στην Τασμανία αποίκους και κατάδικους, στους οποίους μάλιστα δόθηκε και γη για καλλιέργεια! Το 1815 ο «βρετανικός» πληθυσμός της Τασμανίας έφτασε τα 1.933 άτομα. Σταδιακά άρχισαν να αυξάνονται τα περιστατικά βίας από τους αποίκους. Δολοφονίες Αβορίγινων, κυνήγι σε περιοχές τους, απαγωγές γυναικών για σεξουαλική εκμετάλλευση και παιδιών για οικιακή εργασία. Μεταξύ 1815-1830 ο αριθμός των αποίκων αυξήθηκε ραγδαία, σε 24.000. Τα πρόβατα που εκτρέφονταν έφτασαν τις 680.000 και τα βοοειδή, τις 100.000. Όπως ήταν φυσικό, η επέκταση των Βρετανών σε κυνηγετικά εδάφη των Αβορίγινων προκάλεσε την αντίδραση των τελευταίων, η οποία εξελίχθηκε σε εξέγερση.
Πολύ σημαντικό ρόλο για την ένοπλη βία μεταξύ ιθαγενών και αποίκων έπαιξε η σεξουαλική επιθυμία των τελευταίων για τις γυναίκες των Αβορίγινων. Οι άντρες άποικοι ήταν έξι φορές περισσότεροι από τις γυναίκες και η «ακόρεστη όρεξη» για τις Αβορίγινες γυναίκες οδήγησε στον λεγόμενο «Μαύρο πόλεμο», όπως θα δούμε στη συνέχεια. Πάντως, μετά το 1820 η πείνα ανάγκασε τους ιθαγενείς σε λεηλασίες στα σπίτια των αποίκων για τροφή, καθώς οι περιοχές κυνηγιού και τα ιθαγενή θηράματα περιορίζονταν και το κυνήγι σε «ανοιχτές» περιοχές γινόταν όλο και πιο επικίνδυνο για τους Αβορίγινες.
Ο «Μαύρος Πόλεμος» (1824–1831)
Οι συγκρούσεις μεταξύ αποίκων και Αβορίγινων κορυφώθηκε μεταξύ 1824–1831, περίοδος που έμεινε στην ιστορία ως «Μαύρος Πόλεμος» («Black War»). Ο Τζορτζ Άρθουρ, κυβερνήτης της Τασμανίας από το 1824 εξέδωσε κατά την άφιξή του στο νησί μια διακήρυξη, σύμφωνα με την οποία οι Αβορίγινες θα βρίσκονταν κάτω από την προστασία του βρετανικού νόμου και όσοι τους δολοφονούσαν θα διώκονταν. Πρώτοι όμως απαγχονίστηκαν δύο Αβορίγινες, τον Σεπτέμβριο του 1826 για τη δολοφονία τριών αποίκων. Παρά τις προειδοποιήσεις του Άρθουρ, άλλοι έξι άποικοι δολοφονήθηκαν μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου 1826 ανεβάζοντας τον αριθμό όσων αποίκων είχαν χάσει τη ζωή τους από το 1823 ως τα τέλη του 1826, σε 36.
Αυτό οδήγησε τον Άρθουρ να εκδώσει μια ανακοίνωση στις 29 Νοεμβρίου 1826, με την οποία επέτρεπε στους αποίκους να αντιμετωπίζουν τις ομάδες των Αβορίγινων ως εχθρούς και να χρησιμοποιούν όπλα για να τους εκδιώξουν από τις κατοικημένες περιοχές. Η εφημερίδα των αποίκων «Colonial Times» με μια σειρά εμπρηστικών δημοσιευμάτων παρακινούσε τον Άρθουρ να λάβει αυστηρότερα μέτρα. Ζητούσε συγκεκριμένα, να μεταφερθούν οι Αβορίγινες σε ένα νησί στον Πορθμό Μπας, «διαφορετικά θα κυνηγηθούν σαν άγρια θηρία και θα καταστραφούν». Τον Νοέμβριο του 1826 ο Άρθουρ ανέπτυξε αστυνομικούς και στρατιώτες στις κατοικημένες περιοχές. Οι «Colonial Times» το θεώρησαν ως κήρυξη πολέμου κατά των Αβορίγινων.
Παρά τα μέτρα του Άρθουρ οι συγκρούσεις μεταξύ Αβορίγινων και αποίκων συνεχίζονταν. Από τις 29 Νοεμβρίου 1826 ως τον Μάρτιο του 1828 (χρονικό διάστημα 16 μηνών) σκοτώθηκαν στις κατοικημένες περιοχές 43 άποικοι και 350 Αβορίγινες. Ο Άρθουρ πρότεινε αρχικά την απομόνωση των Αβορίγινων σε μία περιοχή της Τασμανίας, όμως καθώς η βία συνεχιζόταν, κήρυξε στρατιωτικό νόμο (1η Νοεμβρίου 1828) κατά των Αβορίγινων στις κατοικημένες περιοχές, χαρακτηρίζοντάς τους «εχθρούς του βασιλιά». Επρόκειτο για κήρυξη πολέμου.
Οι στρατιώτες που είχαν στο μεταξύ αυξηθεί σημαντικά έλαβαν την εντολή να συλλαμβάνουν χωρίς καμία αιτία ή αφορμή, κάθε Αβορίγινα στις κατοικημένες περιοχές και να σκοτώνουν όποιον αντιστεκόταν, εν ψυχρώ! Ο στρατιωτικός νόμος παρέμεινε σε ισχύ για περισσότερα από τρία χρόνια. Με την εφαρμογή του, όχι μόνο οι στρατιώτες, αλλά και οι άποικοι στις κατοικημένες περιοχές άρχισαν να σκοτώνουν αδιακρίτως Αβορίγινες ατιμώρητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο ένας άποικος διώχθηκε για δολοφονία Αβορίγινα!
Οι ιθαγενείς στο μεταξύ άρχισαν να αποδεκατίζονται από διάφορες ασθένειες που «μετέφεραν» μαζί τους οι Ευρωπαίοι (πνευμονία, ευλογιά, ιλαρά, αφροδίσια νοσήματα κ.ά.) καθώς οι αρρώστιες αυτές, τους ήταν άγνωστες και το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν μπορούσε να τις αντιμετωπίσει. Επίσης άρχισαν να υποφέρουν από έλλειψη νερού καθώς τα πηγάδια τους μολύνθηκαν ή επιχωματώθηκαν από τα ζώα που είχαν εισαχθεί, με επιπτώσεις στη βλάστηση και το κυνήγι.
Σε μία προσπάθεια να προστατεύσει τις κατοικημένες περιοχές, ο Άρθουρ δημιούργησε τη λεγόμενη «Μαύρη Γραμμή», στις 7 Οκτωβρίου 1830. Είχε μήκος περίπου 300 χιλιόμετρα και την υπεράσπιζαν 550 στρατιώτες, 912 πολίτες και 738 κατάδικοι. Η «Μαύρη Γραμμή», ουσιαστικά δεν «λειτούργησε» ποτέ. Κακές καιρικές συνθήκες, δύσκολο έδαφος, ανεπαρκείς χάρτες και προβληματικές γραμμές ανεφοδιασμού ήταν οι αιτίες. Έτσι, ο Άρθουρ τη διέλυσε, στις 26 Νοεμβρίου 1830. Πλέον, οι Αβορίγινες που δρούσαν στις κατοικημένες περιοχές ήταν λιγοστοί (100–500 το πολύ).
Οι «Colonial Times» πανηγύριζαν γιατί θεωρούσαν ότι ο εχθρός είχε ηττηθεί ή περιέπεσε σε αδράνεια. Θέλοντας να εξουδετερώσει τους τελευταίους «απείθαρχους» Αβορίγινες ανέθεσε στον ιεροκήρυκα George Augustus Robinson (1791-1866) να αναλάβει τη συμφιλίωση των φυλών των Αβορίγινων καθώς κάποιες από αυτές είχαν σταματήσει τις επιθέσεις, ενώ άλλες συνέχιζαν να πολεμούν τους αποίκους. Ο Robinson πέτυχε την παράδοσή τους τον Δεκέμβριο του 1831 και ο «Μαύρος Πόλεμος» έλαβε τέλος.
Η μετακίνηση των Αβορίγινων από την ηπειρωτική Τασμανία
Σύμφωνα με το ourtasmania.com, o Robinson επιχείρησε και πέτυχε να πείσει τους 200 Αβορίγινες που είχαν επιβιώσει ότι θα προστατεύονταν, θα τους παρεχόταν φροντίδα και θα τους δινόταν πίσω οι γαίες τους. Όμως ούτε ο Άρθουρ ούτε αυτός σκόπευαν κάτι άλλο εκτός από την εξορία τους στα νησιά Φέρνο. Οι επιζώντες μεταφέρθηκαν στο νησί Φίντερς, όπου οι ασθένειες συνέχισαν να μειώνουν τον πληθυσμό τους.
Το 1847 οι 47 τελευταίοι Αβορίγινες Γουαϊμπαλένα μεταφέρθηκαν στο Όιστερ Κόουβ, νότια του Χόμπαρτ. Σύμφωνα με το ourtasmania.com, δύο άτομα, ο Τρουγκανίνι (1812-1876) και η Φάνι Κόχραν Σμιθ (1834-1905) θεωρούνται ως οι τελευταίοι άνθρωποι τασμανικής καταγωγής.
Διέπραξαν γενοκτονία στην Τασμανία οι Βρετανοί; – Υπάρχουν Αβορίγινες Τασμανοί σήμερα;
Για το αν διαπράχθηκε στην Τασμανία γενοκτονία από τους Βρετανούς, οι απόψεις διαφέρουν. Οι περισσότεροι πάντως επιστήμονες, ανάμεσά τους και ο Raphael Lemkin, Πολωνός δικηγόρος που έχει δώσει τον ορισμό της «γενοκτονίας» συμφωνούν ότι όντως διαπράχθηκε γενοκτονία από τους Βρετανούς σε βάρος των Αβορίγινων της Τασμανίας.
Σύμφωνα πάλι με το ourtasmania.com, οι καθαρά αβοριγινές γλώσσες της Τασμανίας έχουν χαθεί. Ορισμένες μόνο έχουν μείνει σε χρήση από τους Παλάουα (μιας από τις φυλές τους) στα νησιά Φέρνο και γίνονται προσπάθειες για την ανακατασκευή της αρχικής γλώσσας των Αβορίγινων από τις διαθέσιμες λέξεις.
Σήμερα, μερικές χιλιάδες άτομα που ζουν στην Τασμανία αυτοαποκαλούνται Αβορίγινες Τασμανοί. Όμως προέρχονται από ζευγάρια Ευρωπαίων και γυναικών Παλάουα, από τα νησιά Φέρνο και την ηπειρωτική Τασμανία, συνεπώς δεν μπορούν να χαρακτηριστούν απόγονοι των Αβορίγινων που ζούσαν αποκλειστικά στην Τασμανία ως τα τέλη του 18ου αιώνα.
Tα οκτώ όρη της Τασμανίας με τα ονόματα ελληνικών βουνών!
Μια παράξενη σχέση συνδέει την Τασμανία και την Ελλάδα. Ανάμεσα στα 60 ψηλότερα όρη της Τασμανίας, τουλάχιστον οκτώ, έχουν ελληνικά ονόματα!
Αυτά είναι: Ossa(1.617 μ.), το ψηλότερο όρος της Τασμανίας, Pelion West(1.560 μ.), Thetis(1.482 μ.), The Acropolis(1.481 μ.), Hyperion(1.480 μ.), Pelion East(1.461 μ.), Olympus(1.449 μ.) και Achilles(1.363 μ.).
