Η Milda Mitkute ήταν 22 χρόνων το 2008, όταν εν όψει μίας μετακόμισης χρειάστηκε να αδειάσει την ντουλάπα της. Όταν σε ένα πάρτι συνάντησε τον Justas Janauskas, έναν παλιό φίλο με γνώσεις προγραμματισμού, γεννήθηκε μια ιδέα που θα γινόταν ο πρώτος «μονόκερως» της Λιθουανίας. Η πλατφόρμα πώλησης μεταχειρισμένων ρούχων Vinted έχει σήμερα 105 εκατ. χρήστες σε όλο τον κόσμο και αποτιμάται στα 3,5 δισ. δολάρια.
Εάν η αγορά μεταχειρισμένων αποτελεί σήμερα μόδα ανάμεσα στους GenZers, η Mitkute θυμάται ότι για τους γονείς της, στην Σοβιετική Λιθουανία, ήταν μονόδρομος. «Αγόραζες μεταχειρισμένα γιατί δεν είχες χρήματα».
Στη μετά-σοβιετική εποχή, η Mitkute ήταν η πρώτη από την οικογένειά της που ταξίδεψε ανά την Ευρώπη και συμμετείχε στη νέα καταναλωτική κουλτούρα της Λιθουανίας. «Τα ρούχα ήταν ο τρόπος έκφρασής μου», λέει στον Guardian.
Κάπως έτσι, το 2008, έφτιαξε μαζί με τον Janauskas ένα σάιτ για να πουλήσει 100 κομμάτια από την ντουλάπα της. Η προσπάθεια ήταν ερασιτεχνική, αφού αρχικά, είχαν ξεχάσει να βάλουν ακόμα και το κουμπί της «αγοράς».
Όμως η Λιθουανία είναι μια μικρή χώρα, και έτσι η ιδέα διαδόθηκε γρήγορα. Το Vinted εμφάνισε τεράστια ανάπτυξη, αλλά ήταν ζημιογόνο. Η Mitkute και ο Janauskas μπορούσαν μετά βίας να πληρώνουν το κόστος των servers τους. Έτσι, το 2011, ο Λιθουανός επιχειρηματίας Mantas Mikuckas μπήκε στο δ.σ. της εταιρείας τους ως angel investor.
«Μας είπε: ‘Παιδιά, καταλαβαίνετε τι έχετε δημιουργήσει;’», θυμάται η Mitkute. «Και εμείς είπαμε: ‘Ναι, είναι μία πλατφόρμα για να πουλάνε τα κορίτσια πράγματα’. Αυτός είπε: ‘Όχι, είναι πολύ μεγαλύτερο’».
Σήμερα, το Vinted στηρίζεται από μία σειρά venture capital funds και η Mitkute είναι διάσημη στη χώρα της.
Η εταιρεία ανταγωνίζεται το βρετανικό Depop και το Vestiare Collective (στο οποίο έχει επενδύσει ο γαλλικός όμιλος της πολυτέλειας Kering), για ένα κομμάτι της αγοράς μεταπώλησης, η οποία ανέρχεται σήμερα στα 177 δισ. δολάρια και αναμένεται σχεδόν να διπλασιαστεί έως το 2027
Το πλεονέκτημα του Vinted είναι ότι δεν εισπράττει προμήθειες από τους πωλητές. Τα μεταφορικά επιβαρύνουν τον αγοραστή, όπως και μία «προμήθεια προστασίας αγοραστή» που ανέρχεται στο 3-8% της τιμής αγοράς.
Βέβαια, η διαδρομή από ένα φοιτητικό project σε μία εταιρεία με περισσότερους από 1.800 υπαλλήλους δεν ήταν εύκολη. Το 2016, η εταιρεία αναγκάστηκε να κλείσει τέσσερα γραφεία της και να κάνει απολύσεις. Τότε έλαβε την κρίσιμη απόφαση να καταργήσει τις προμήθειες για τους πωλητές και να δώσει τη δυνατότητα εκτύπωσης της ετικέτας αποστολής μέσω της πλατφόρμας. Αυτές οι κινήσεις άλλαξαν την τύχη της εταιρείας.
Ωστόσο, το Vinted δεν έχει καταφέρει ακόμα να βγάλει κέρδη. Το 2022 εμφάνισε ζημιές προ φόρων 47,1 εκατ. ευρώ αλλά σύμφωνα με τα όσα έγραφαν οι Financial Times, εξετάζει το ενδεχόμενο να πουλήσει μετοχές αξίας 200 εκατ. ευρώ, σε ένα deal που θα ανεβάζει την αποτίμησή του ακόμα υψηλότερα.
