Στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Μεσολόγγι θα γίνει στις 3 μετά το μεσημέρι της Τρίτης η νεκρώσιμος ακολουθία για τον Μακαριστό Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας Κοσμά, ο οποίος έχασε τη μάχη με τον κορωνοϊό, μετά από πολυήμερη νοσηλεία, αρχικά στο νοσοκομείο του Αγρινίου και στη συνέχεια στον Ευαγγελισμό.
Η υποδοχή της σορού του εκλιπόντος ιεράρχη και η αγρυπνία, θα γίνουν χωρίς την συμμετοχή πιστών, ενώ η εξόδιος ακολουθία θα τελεστεί με την παρουσία των τοπικών αρχών και μόνο σύμφωνα με τα ισχύοντα μέτρα κατά της COVID-19. Σύμφωνα με την επιθυμία του, η ταφή του θα γίνει στην Ιερά Μόνη Εισοδίων της Θεοτόκου στην Μυρτιά Θέρμου.
Ο Κοσμάς ήταν από τους φανατικούς αντιεμβολιαστές, ενώ υπήρξε και από τους πολέμιους των περιοριστικών μέτρων στους χώρους της εκκλησίας και στις θρησκευτικές τελετές, κάτι που αποδείχθηκε μοιραίο για τον ίδιο, αλλά και την αδελφή του, η οποία επίσης έχασε τη ζωή της πριν λίγες ημέρες, έχοντας νοσήσει από τον κορωνοϊό.
Ο κατά κόσμο Κωνσταντίνος Παπαχρήστος, γεννήθηκε στη Σκουτεσιάδα Αγρινίου το 1945 και καταγόταν από φτωχή, ιερατική οικογένεια. Γιος παπά μεγάλωσε ουσιαστικά μέσα στην εκκλησία και μετά το εξατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Αγρινίου στα Παπαστράτεια Εκπαιδευτήρια, επέλεξε να σπουδάσει πολιτικές επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Στη συνέχεια πήρε πτυχίο και από τη Θεολογική Σχολή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και αμέσως μετά έκανε την κρίσιμη επιλογή να γίνει ιερωμένος. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1974 και έλαβε το όνομα Κοσμάς, επηρεαζόμενος από τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό.
Η εξέλιξή του ήταν σταθερά ανοδική, καθώς απολάμβανε αναγνώριση και αποκτούσε κύρος, με το δυναμισμό του και τη μόρφωσή του. Έγινε Πρεσβύτερος από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας Θεόκλητο και αργότερα Αρχιμανδρίτης, έχοντας την αποστολή του Ιεροκήρυκα στο νομό Αιτωλοακαρνανίας, επί τριάντα ολόκληρα χρόνια.
Αναπτύσσοντας πολυσχιδείς δραστηριότητες, μεταξύ των άλλων ίδρυσε και τον Χριστιανικό Όμιλο Νέων στο Μεσολόγγι, που λειτούργησε ως Κέντρο Νεότητας για τη Μητρόπολη.
Ίδρυσε επίσης το βιβλιοπωλείο «ΦΑΡΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ» στο Μεσολόγγι, διαθέτοντας στους πιστούς Αγιογραφικά, Θεολογικά, Εθνικά, Οικογενειακά, Λογοτεχνικά, Βίους Αγίων, Παιδικά και άλλα βιβλία.
Η ενθρόνισή του ως Μητροπολίτη έγινε στις 6 Νοεμβρίου του 2005 από τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλο.
Αν και θεωρούνταν από τους μητροπολίτες, που είχαν διακριτή παρουσία και ισχυρή άποψη, δεν είχε προστριβές με τη νέα ηγεσία της Ελλαδικής Εκκλησίας, που προέκυψε στο μεταξύ με την εκλογή του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου. Μέχρι την πανδημία οι σχέσεις ήταν αγαστές και η συνεργασία χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Με την εμφάνιση όμως του κορωνοϊού και τα περιοριστικά μέτρα της Πολιτείας, ο Κοσμάς αρχίζει να διαφοροποιείται. Η στάση του αυτή αποδίδεται και στις ειδικές και πολύ στενές σχέσεις, που διατηρούσε με τον Άγιο Όρος και οι οποίες φαίνεται να οικοδομήθηκαν από την εποχή που σπούδαζε Θεολογία στη Θεσσαλονίκη. Άλλωστε είχε κάνει εντύπωση στην τελετή ενθρόνισής του το 2005, όταν παρίσταντο και πολλοί μοναχοί από την Αθωνική Πολιτεία.
Από το Πάσχα του 2020, όταν και ίσχυσαν μέτρα λόγω της πανδημίας, άρχισε να διαμαρτύρεται, ενώ με κάθε ευκαιρία παρείχε κάλυψη σε ιεράρχες και ιερωμένους που καταστρατηγούσαν τους περιορισμούς και τις οδηγίες για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Είχε μεταξύ άλλων υποστηρίξει τον μητροπολίτη Κερκύρας και Παξών Νεκτάριο, αλλά και τον πάτερ Γεώργιο, που δεχόταν και κοινωνούσε πιστούς στην πίσω πόρτα του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στο Κουκάκι, κατά παράβαση των νόμων.
«Οταν στις τράπεζες και τα “σούπερ μάρκετ” υπάρχουν “ουρές” συνανθρώπων μας, εκεί δεν ανησυχούν οι φωνασκούντες; Μας φοβίζει η διακριτική και κατά πάντα σώφρονα διακονία των κληρικών, οι οποίοι πονάνε για τη σωτηρία των πιστών; Ας σοβαρευθούμε! Η αιτία όλων αυτών είναι η ανειλικρινής πολεμική κατά του Χριστού μας, των Αγίων, των χαριτοβρύτων Μυστηρίων και της ορθοδόξου Εκκλησίας γενικότερα», έλεγε χαρακτηριστικά τότε.
Η αντίδρασή του στην Πολιτεία λάμβανε συχνά και γενικότερα χαρακτηριστικά. Με αφορμή, για παράδειγμα, την 28η Οκτωβρίου υποστήριζε ότι «η Χώρα μας σήμερα δυστυχώς υποδουλώνεται, υποτιμάται. Πραγματικά εξευτελίζεται, γιατί κάποιοι νόες σκοτισμένοι – συγχωρέστε με – βρώμικοι, έχοντας εξουσία, δεν κατάλαβαν ότι είναι άνθρωποι».
Το αποκορύφωμα έγινε το Πάσχα του 2021, όταν αρνήθηκε να τηρήσει οποιοδήποτε μέτρο στην περιοχή της μητρόπολής του και ειδικά στο Μεσολόγγι. Η περίοδος από τον εορτασμό της Εξόδου έως και την Ανάσταση φούντωσε την πανδημία σε όλη την επαρχία, με αποτέλεσμα να παρέμβει η ίδια η Αρχιεπισκοπή, παραπέμποντάς (μαζί με τον μητροπολίτη Κυθήρων) στο πειθαρχικό συμβούλιο.
Η εμμονική του στάση στο θέμα της πανδημίας, τελικά αποδείχθηκε μοιραία. Προς τα τέλη Νοεμβρίου νόησε από τον κορωνοϊό, όπως και άλλα συγγενικά του πρόσωπα (η αδελφή του που κατέληξε) και άνθρωποι από το περιβάλλον του. Αρχικά αρνούνταν να δεχθεί συστηματική ιατρική βοήθεια και παρέμεινε σπίτι του, όμως την 1η Δεκεμβρίου μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο Αγρινίου. Η σοβαρότητα της κατάστασης ανάγκασε τους αρμόδιους να τον μεταφέρουν σχεδόν αμέσως στον Ευαγγελισμό, όπου βρήκε αμέσως κρεβάτι σε ΜΕΘ, κάτι που είχε προκαλέσει ως και σφοδρή πολιτική σύγκρουση, καθώς την ίδια ώρα πολλοί άλλοι ασθενείς σε βαριά κατάσταση παρέμειναν διασωληνωμένοι σε απλούς θαλάμους. Παρά τη μάχη που έδωσαν οι γιατροί επί περίπου ένα μήνα ο Κοσμάς άφησε την τελευταία του πνοή στις 2 Ιανουαρίου.
