Οι κλυδωνισμοί στον χρηματοπιστωτικό τομέα έχουν προκαλέσει ανησυχίες πως βρισκόμαστε και πάλι ένα βήμα πριν από μία παρόμοια οικονομική κρίση όπως αυτή του 2008. Η τραπεζική κρίση του σήμερα, όμως, διαφέρει πολύ από την προηγούμενη προ 15ετίας, δεδομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, του online banking και των αλλαγών στους κανονισμούς που διέπουν το τραπεζικό σύστημα.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της UBS Global Wealth Management, Πολ Ντόνοβαν, «η κατάσταση αυτή πρόκειται για την πρώτη τραπεζική κρίση της γενιάς του Twitter. Αυτό που έχουν κάνει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πως έχουν αυξήσει τη σημασία της φήμης μίας τράπεζας, κάτι το οποίο παίζει, πια, τεράστιο ρόλο».
Τα social media «προσφέρουν ευκαιρία στη διάδοση των πληροφοριών ή της παραπληροφόρησης, κάτι το οποίο αποδεικνύεται επιζήμιο για τις τράπεζες», τόνισε στο CNBC, o διευθυντής του Systemic Risk Centre του London School of Economics, Τζον Ντάνιελσον, προσθέτοντας πως «η μαζική αύξηση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, του online banking και άλλων συναφών συστημάτων μπορούν να δημιουργήσουν κλυδωνισμούς στο τραπεζικό σύστημα, κάνοντάς το ευάλωτο σε προβλήματα τα οποία δε θα είχαν σε άλλη περίπτωση».
«Το παιχνίδι έχει, πια, αλλάξει. Μετά από λίγα tweets, οδηγηθήκαμε στην κατάρρευση της Silicon Valley Bank εν μία νυκτί. Στο παρελθόν, η κρίση αυτή θα είχε πάρει πολλές ημέρες, αν όχι εβδομάδες», τόνισε η CEO της Citigroup, Τζέιν Φρέιζερ.
Εκτός από τη διάδοση των πληροφοριών και του πανικού, παρομοίως απότομη ενδέχεται να είναι και η εκροή καταθέσεων λόγω του online και mobile banking, τα οποία έχουν αλλάξει την ίδια την εικόνα του bank run.
«Δεν είχαμε τεράστιες ουρές έξω από τις τράπεζες όπως είχαμε με τη Northern Rock στη Βρετανία κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αφού όλα έγιναν με το πάτημα ενός κουμπιού», τόνισε ο Ντόνοβαν.
Ο συνδυασμός της διάδοσης των πληροφοριών και της άμεσης πρόσβασης στις καταθέσεις έχουν κάνει τις τράπεζες πολύ πιο ευάλωτες σε τέτοιου είδους κρίσεις, όπως τόνισε ο Στέφαν Λέγκε του University of St. Gallen.
«Στο παρελθόν, οι εικόνες των ουρών έξω από τις τράπεζες προκαλούσαν πανικό. Τώρα πια, τα bank runs είναι πολύ πιο γρήγορα, όμως, αφού ο πανικός διασπείρεται μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», υπογράμμισε ο Λέγκε.
Όσο για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ευρωζώνης, ο Ντάνιελσον τόνισε πως «δεδομένων των νέων κανονισμών και της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος, θεωρώ πως μία παρόμοια κρίση με αυτή του 2008 είναι σχετικά απίθανη».
Tο στέλεχος της International Capital Markets Association, Μπομπ Πάρκερ, από την πλευρά του, υποστηρίζει πως «οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν περισσότερα κεφάλαια ως προστασία, ενώ τα επίπεδα μόχλευσής τους είναι πολύ πιο υγιή. Οι 30 με 40 μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου έχουν χαμηλά επίπεδα μόχλευσης και αυξημένη ρευστότητα. Το επίπεδο κινδύνου στο τραπεζικό σύστημα είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με αυτό των προηγούμενων 20 ή 30 ετών».
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) η οποία ιδρύθηκε το 2011 ως αποκύημα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης ανακοίνωσε, πρόσφατα, πως «ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας είναι σταθερός με αυξημένα ποσοστά κεφαλαίων και ρευστότητας».
Παρά τις διαβεβαιώσεις αυτές, ο Πάρκερ υπογράμμισε πως υπάρχουν σημαντικά προβλήματα σε συγκεκριμένες τράπεζες τα οποία, όμως, δεν αντικατοπτρίζονται στον υπόλοιπο τραπεζικό τομέα. Παρόμοια είναι και η άποψη της Φρέιζερ η οποία τόνισε πρόσφατα πως «δεν πρόκειται για ίδια κρίση με αυτή του 2008. Πρόκειται για μία κατάσταση όπου ορισμένες τράπεζες έχουν κάποια προβλήματα τα οποία καλά θα κάνουμε να αντιμετωπίσουμε άμεσα».
Σύμφωνα με τον Τόμας Τζόρνταν, πρόεδρο της Swiss National Bank, «ένας παραλληλισμός με την κρίση του 2008 θα μπορούσε να γίνει λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα. Δεν πιστεύω πως το mobile banking ήταν το μεγάλο πρόβλημα, αλλά αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης σε ορισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα η οποία επιδείνωσε την κατάσταση».
Με την άποψη αυτή συμφωνεί και ο επικεφαλής της ΕΑΤ, Χοσέ Μανουέλ Κάμπα, ο οποίος υπογράμμισε την αναγκαιότητα επαγρύπνησης και την αντιμετώπιση των προβλημάτων έτσι ώστε να προστατευτούν τόσο οι καταθέτες όσο και η εμπιστοσύνη τους στον τραπεζικό κλάδο.
