Του Θέμη Μπάκα
Αποχαιρετώντας ένα ακόμη καλοκαίρι, ας συμφωνήσουμε ότι από τη θάλασσα μας, την ελληνική θάλασσα, δεν λείπει η φυσική ομορφιά. Αλλά της λείπει η προστασία. Αυτή η γαλάζια μήτρα ζωής, πολιτισμού και ταυτότητας αργοσβήνει, όχι από φυσικά φαινόμενα, αλλά από την απληστία, την αδιαφορία και τη συνενοχή όσων σωπαίνουν ή βολεύονται.
Καθημερινά, ιταλικές και τουρκικές μηχανότρατες — προερχόμενες από χώρες που έχουν ήδη καταστρέψει τις δικές τους θάλασσες — παραβιάζουν τα ελληνικά χωρικά ύδατα, λεηλατώντας συστηματικά τους βυθούς μας. Από την Κρήτη και τη Ρόδο έως το Ιόνιο και τη Χαλκιδική, η παρανομία μοιάζει να έχει γίνει κανόνας.
Αυτά τα σκάφη δεν «ψαρεύουν». Σαρώνουν, κυριολεκτικά. Με τεχνικές που ξύνουν τον πυθμένα, αφανίζουν τον γόνο, καταστρέφουν κάθε μορφή ζωής και εξαντλούν τα ιχθυοαποθέματα. Το κάνουν μάλιστα χωρίς περιορισμούς — ακόμα και όταν οι Έλληνες ψαράδες υποχρεούνται να σταματούν, βάσει ευρωπαϊκών και εθνικών κανονισμών.
Και το παράδοξο; Εισάγουμε σήμερα από το εξωτερικό ψάρια που κάποτε αφθονούσαν στις δικές μας θάλασσες. Είναι ειρωνεία ή παράνοια;
Παραδείγματα που σοκάρουν
*Ιταλικές μηχανότρατες δρουν συστηματικά στο Ιόνιο, καταστρέφοντας τον βυθό με μηχανικά μέσα.
*Τουρκικά αλιευτικά φτάνουν έως το Καστελλόριζο, κινούνται ανενόχλητα στο Νότιο Αιγαίο και παραβιάζουν διεθνείς και εθνικούς κανόνες.
*Ξένα σκάφη καταγράφονται ακόμη και στη Χαλκιδική, εν μέσω περιόδων απαγόρευσης.
Την ίδια στιγμή, οι Έλληνες αλιείς υφίστανται αυστηρούς περιορισμούς και εποπτεία, καθώς εκείνοι τηρούν τον νόμο, οι υπόλοιποι τον καταστρατηγούν.
Η ερώτηση, λοιπόν, είναι απλή και σκληρή:
Η Πολιτεία δεν βλέπει; Οι αρμόδιοι δεν γνωρίζουν; Ή μήπως σιωπούν σκόπιμα;
Υπάρχει λύση, αλλά όχι χωρίς πολιτική βούληση
Η καταστροφή δεν είναι αναπόφευκτη. Αλλά η αδράνεια πια είναι συνενοχή. Ο χρόνος τελειώνει και οι ευθύνες δεν μπορούν άλλο να κρύβονται πίσω από γραφειοκρατίες και ευχολόγια.
Τι πρέπει να γίνει άμεσα:
*Αυστηρή επιτήρηση των ελληνικών υδάτων.
*Εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών: δορυφορικά δεδομένα, drones, radar, συστήματα AIS.
*Ενίσχυση του Λιμενικού Σώματος με προσωπικό και εξοπλισμό.
*Συνεργασία με τη FRONTEX για έλεγχο, όχι μόνο των μεταναστευτικών ροών, αλλά και της παράνομης αλιείας.
*Πραγματικές κυρώσεις στους παραβάτες, με την κατάσχεση αλιευμάτων, εξοπλισμού και σκαφών.
*Μαύρη λίστα για σκάφη που παρανομούν επανειλημμένα.
*Διπλωματική πίεση προς Ιταλία και Τουρκία μέσω Ε.Ε. και διεθνών οργανισμών.
Στήριξη των Ελλήνων αλιέων και της βιώσιμης αλιείας
*Οικονομική ενίσχυση των επαγγελματιών που πλήττονται από την παρανομία.
*Προώθηση της κατανάλωσης τοπικών, εποχικών ψαριών μέσω ενημερωτικών καμπανιών.
*Ανάδειξη και ενίσχυση της παράκτιας, ήπιας, αλιείας.
*Σύνδεση με τον αλιευτικό τουρισμό.
Δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών
*Ζώνες πλήρους απαγόρευσης αλιείας συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, ιδίως σε περιοχές αναπαραγωγής.
*Επιστημονική παρακολούθηση της θαλάσσιας ζωής.
*Ενεργός συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη διαχείριση και προστασία.
Τα Ινστιτούτα Θαλάσσιας Προστασίας έχουν επανειλημμένως προειδοποιήσει. Οι επιστήμονες έχουν μιλήσει. Οι ψαράδες διαμαρτύρονται. Οι τοπικές κοινωνίες αγωνιούν.
Αυτό που λείπει είναι ένα: πολιτική βούληση. Ας συνειδητοποιήσουμε, πριν είναι πολύ αργά, ότι αν χαθεί η θάλασσα, χάνεται η Ελλάδα. Κι αυτή, δεν θα είναι, απλώς, μια περιβαλλοντική απώλεια. Θα είναι μια δεινή εθνική ήττα.
Εκτενές ρεπορτάζ εθνικού τηλεοπτικού σταθμού αποκάλυψε πρόσφατα τη σκληρή πραγματικότητα που πολλοί προτιμούν να αγνοούν: τα ελληνικά νερά λεηλατούνται καθημερινά, συστηματικά, και σχεδόν ανεμπόδιστα.
Η σιωπή πλέον δεν είναι απλώς αδιαφορία, είναι συνενοχή. Αν δεν δράσουμε τώρα, αν δεν απαιτήσουμε προστασία, δικαιοσύνη και λογοδοσία, τα παιδιά μας θα κληρονομήσουν μια θάλασσα άδεια. Και τότε, θα είναι αργά για δάκρυα. Η ώρα της ευθύνης είναι τώρα.
ΣΣ: Ο Θέμης Μπάκας είναι πολιτευτής Αχαΐας.
