Είναι πάλι αυτή η εποχή του χρόνου όπου όλοι γύρω μας – ίσως και εμείς οι ίδιοι – εκδηλώνουμε βήχα και συνάχι. Οι αναπνευστικές ιώσεις της εποχής ήρθαν (πάλι) για να μείνουν και πιθανώς σας βασανίζουν τη νύχτα πολύ περισσότερο απ’ ό,τι την ημέρα.
Δεν είναι ιδέα σας. Είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο που σχετίζεται με πολλούς παράγοντες, λένε ειδικοί στην εφημερίδα New York Times. Ο πρώτος είναι το βιολογικό μας ρολόι, οι κιρκάδιοι ρυθμοί. Όταν δύει ο ήλιος, δίνει μήνυμα στον εγκέφαλο ότι πλησιάζει η ώρα για ύπνο. Ταυτοχρόνως ενεργοποιεί ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού για να βρίσκονται σε εγρήγορση για τυχόν βακτήρια και ιούς.
Η ενεργοποίησή τους προκαλεί ερεθισμό και φλεγμονή, που επιδεινώνουν τα αναπνευστικά συμπτώματά σας, εξηγεί ο Dr. Diego Hijano, λοιμωξιολόγος στο Ερευνητικό Νοσοκομείο Παίδων St. Jude, στο Μέμφις.
Ρόλο παίζει επίσης και η οπισθορρινική καταρροή. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η ροή βλέννας από τη μύτη και τους παραρρίνιους κόλπους (ιγμόρεια) στον φάρυγγα. Η συνέπεια είναι η συσσώρευσή της στο πίσω μέρος του λαιμού.
Όταν είμαστε όρθιοι, η βλέννα απομακρύνεται πιο εύκολα λόγω της δύναμης της βαρύτητας. Όταν όμως ξαπλώνουμε το βράδυ, η βλέννα «λιμνάζει» στο πίσω μέρος του λαιμού και προκαλεί έντονο βήχα, λέει ο Dr. Juan Chiriboga, επίκουρος καθηγητής Οικογενειακής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Keck του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC).
Οι ιώσεις δείχνουν να επιδεινώνονται επίσης επειδή τον χειμώνα η κεντρική θέρμανση ξηραίνει τον αέρα στους εσωτερικούς χώρους. Η έλλειψη υγρασίας μπορεί να ερεθίσει την αναπνευστική οδό.
Και ο πυρετός
Ωστόσο τη νύχτα δεν επιδεινώνονται μόνο τα αναπνευστικά συμπτώματα που προκαλούν οι ιώσεις. Κατά κανόνα ανεβαίνει και ο πυρετός. Η αιτία και πάλι είναι η κορτιζόλη, η οποία σχετίζεται στενά με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τα αυξημένα επίπεδά της την ημέρα καταστέλλουν σε σημαντικό βαθμό την δραστηριότητα του ανοσοποιητικού. Αυτή όμως εντείνεται τη νύχτα, όταν μειώνεται η κορτιζόλη.
Ο πυρετός, όμως, αποτελεί ένδειξη των φλεγμονωδών διεργασιών που κινητοποιεί ο οργανισμός για να εξολοθρεύει τους ιούς (και τα βακτήρια και άλλους παθογόνους εισβολείς). Όσο εντείνεται η δραστηριότητα του ανοσοποιητικού, τόσο εντείνεται η φλεγμονή και ανεβαίνει ο πυρετός.
Πόσο μάλλον που η σωματική θερμοκρασία εκ φύσεως έχει διακυμάνσεις στη διάρκεια του 24ωρου, με τα υψηλότερα επίπεδα να παρατηρούνται νωρίς το βράδυ. Αυτή η φυσιολογική αλλαγή, όταν συνυπάρχει με εμπύρετες ιώσεις, γίνεται πολύ πιο αισθητή.
Πότε να πάτε στον γιατρό
Τα περισσότερα συμπτώματα των ιώσεων αμβλύνονται με συνδυασμό ανάπαυσης, καλής ενυδάτωσης, ίσως κάποιων ήπιων φαρμάκων και βελτιώσεων στο περιβάλλον (π.χ. τοποθέτηση υγραντήρα αν έχετε κεντρική θέρμανση).
Ο νυχτερινός βήχας που προκαλούν οι ιώσεις συνήθως υποχωρεί μέσα σε πέντε έως επτά ημέρες, μαζί με τα άλλα συμπτώματά τους, λέει ο Dr. Chiriboga. Μερικές φορές όμως διαρκεί περισσότερο, ίσως και δύο εβδομάδες. Αν όμως περάσουν τρεις εβδομάδες και επιμένει, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, συνιστά. Ενδέχεται να υπάρχει άλλη υποκείμενη αιτία γι’ αυτόν.
Στον γιατρό πρέπει να απευθυνθείτε αμέσως και αν εκδηλώσετε σοβαρότερα συμπτώματα, όπως:
- Δυσκολία στην αναπνοή (με ή χωρίς βήχα)
- Αποπροσανατολισμό ή νοητική σύγχυση
- Δυσκολία να ξυπνήσετε ή να μείνετε ξύπνιοι χωρίς προσπάθεια
- Ασυνήθιστο χρώμα στα χείλη ή το πρόσωπο (π.χ. η μπλε χροιά υποδηλώνει έλλειψη οξυγόνου)
- Πόνο στο στήθος που επιμένει στο χρόνο ή/και δεν περνά με παυσίπονα ή ο οποίος είναι οξύς, ειδικά όταν βήχετε ή παίρνετε βαθιά ανάσα
- Πυρετό που αυξάνεται απότομα ή ο οποίος υποχωρεί και επανεμφανίζεται σε λίγες μέρες
