Υστερα από μία εβδομάδα δυναμικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, που πυροδοτήθηκαν από τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμίνι, ενώ τελούσε υπό κράτηση, το ισλαμικό καθεστώς προσπάθησε χθες να περάσει στην αντεπίθεση. Μετά τις προσευχές της Παρασκευής, οργισμένοι οπαδοί του καθεστώτος –γυναίκες με τσαντόρ και άνδρες με τη στολή των πολιτοφυλάκων Μπασίτζ– κατέβηκαν στους δρόμους της Τεχεράνης και άλλων πόλεων φωνάζοντας «Θάνατος στην Αμερική», χαρακτηρίζοντας τις γυναίκες και τους νέους που διαδηλώνουν εναντίον των κυβερνώντων «στρατιώτες του Ισραήλ» και απαιτώντας «να εκτελεστούν όσοι προσβάλλουν το Κοράνι».
Το σύνθημα είχε δώσει λίγες ώρες νωρίτερα ο πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Εμπραχίμ Ραϊσί, από τη Νέα Υόρκη, όπου συμμετείχε στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, δήλωσε ότι διέταξε έρευνα για τις συνθήκες θανάτου της Αμίνι, τρεις ημέρες μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών με την κατηγορία ότι δεν φορούσε με ενδεδειγμένο τρόπο τη μαντίλα. Στη συνέχεια, όμως, ο Ραϊσί έστειλε αυστηρό μήνυμα στους διαδηλωτές πως «υπάρχει ελευθερία έκφρασης στο Ιράν, αλλά οι πράξεις χάους είναι απαράδεκτες». Παράλληλα, οι Φρουροί της Επανάστασης καλούσαν τη δικαστική εξουσία να ασκήσει διώξεις εναντίον όσων «διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις και φήμες».
Οι απειλές από την πλευρά του καθεστώτος κλιμακώθηκαν με τη χθεσινή ανακοίνωση της στρατιωτικής ηγεσίας, η οποία προειδοποίησε ότι «θα αντιμετωπίσει τους εχθρούς του κράτους» για να θωρακίσει τη δημόσια ασφάλεια. «Αυτές οι απελπισμένες πράξεις είναι μέρος μιας μοχθηρής στρατηγικής των εχθρών μας προκειμένου να εξασθενίσουν το ισλαμικό καθεστώς», αναφέρεται την ανακοίνωση. Το ισλαμικό καθεστώς αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή πρόκληση από το τσουνάμι των βίαιων ταραχών του 2019, που πυροδοτήθηκαν από την αλματώδη αύξηση στην τιμή της βενζίνης και άφησαν πίσω τους εκατοντάδες νεκρούς, πολίτες και αστυνομικούς. Αυτή τη φορά, το κύμα των διαδηλώσεων ξεκίνησε ως εξέγερση γυναικών –ορισμένες από τις οποίες έκαιγαν δημοσίως τις μαντίλες τους και έκοβαν τις κοτσίδες τους– που απαιτούσαν να σταματήσει η καταπίεσή τους. Σύντομα, όμως, με τη μαζική συμμετοχή νέων ανδρών, πήραν χαρακτηριστικά ευρύτερης κοινωνικής διαμαρτυρίας, που τροφοδοτείται από την οικονομική κρίση και αποκτά ανοιχτά πολιτικό χαρακτήρα, με συνθήματα εναντίον του ανώτατου ηγέτη, αγιατολάχ Χαμενεΐ, και του ίδιου του ισλαμικού καθεστώτος.
Αργά τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή, η κρατική τηλεόραση ανέφερε ότι από την έναρξη των ταραχών 26 άνθρωποι (διαδηλωτές και αστυνομικοί) είχαν χάσει τη ζωή τους, ενώ μη κυβερνητικές οργανώσεις ανέβαζαν τον αριθμό σε 36. Στις διαδηλώσεις του τελευταίου 24ώρου, που απλώθηκαν σε 13 πόλεις, συνελήφθησαν, σύμφωνα με κρατικά μέσα ενημέρωσης, 288 άνθρωποι. Η Διεθνής Αμνηστία κατήγγειλε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας διέλυσαν βάναυσα διαδηλώσεις.
Συμπαράσταση
Διαδηλώσεις συμπαράστασης στις γυναίκες και στον λαό του Ιράν πραγματοποιήθηκαν σε αρκετές χώρες. Στη Μαδρίτη, τέσσερις γυμνόστηθες ακτιβίστριες του κινήματος Femen διαδήλωσαν μπροστά από την ιρανική πρεσβεία. Κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας για τον θάνατο της Αμίνι έλαβαν χώρα στον Καναδά, στην Ολλανδία και στην Ελλάδα. Τη θλίψη του για τον θάνατο της Αμίνι και την καταστολή των διαδηλώσεων εξέφρασε ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς.
