Αναπτυξιακή τροχιά ακολούθησε φέτος το ελληνικό οικοσύστημα startups, καθώς περίπου 90 νεοφυείς επιχειρήσεις «σήκωσαν» τουλάχιστον 555 εκατ. ευρώ, με την αγορά να αποτιμάται πια κοντά στα 11,5 δισ. ευρώ. Οι επενδύσεις στις ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 15% έναντι μείωσης 5% που εμφάνισαν οι ευρωπαϊκές εν μέσω επιδείνωσης των μακροοικονομικών προοπτικών διεθνώς. Αύξηση καταγράφηκε ακόμα και εξαιρώντας τις χρηματοδοτήσεις που αφορούν το κομμάτι του δανεισμού, χωρίς όμως να αγγίζουν τα επίπεδα της χρονιάς-ρεκόρ του 2021.
Αυτό προκύπτει από τη φετινή έκθεση Startups in Greece από το Found.ation σε συνεργασία με την EIT Digital και την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ), η οποία πέρα από ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξη του ελληνικού νεοφυούς οικοσυστήματος αποτυπώνει στοιχεία ωρίμανσης της αγοράς, αλλά και περαιτέρω αισιοδοξία για το 2025.
Ακολουθώντας το ευρωπαϊκό μοτίβο, οι κλάδοι που συγκέντρωσαν τα μεγαλύτερα ποσά το 2024 ήταν η τεχνητή νοημοσύνη, η βιοτεχνολογία και η υγεία. Η «συμμόρφωση» αυτή με τις ευρωπαϊκές τάσεις δείχνει, κατά την έκθεση του Found.ation, ότι το ελληνικό οικοσύστημα δεν αναπτύσσεται μόνο σε όγκο, αλλά και μετατρέπεται σε στρατηγικό παίκτη στην Ευρώπη, καθώς εστιάζει στους τομείς και τις μεγαλύτερες προοπτικές ανάπτυξης. Απεναντίας, οι επενδύσεις στους κλάδους του fintech, την άμυνα και το κλίμα που είναι αρκετά υψηλά στο ραντάρ των Ευρωπαίων, δεν εκπροσωπούν ιδιαίτερα μεγάλο κομμάτι της πίτας στην ελληνική αγορά. Πάντως, αξιοσημείωτη ήταν φέτος η αύξηση των επενδύσεων στον κλάδο της αγροτικής τεχνολογίας και της τεχνολογίας τροφίμων, όπου η Ελλάδα έχει ήδη στρατηγικό πλεονέκτημα στη Μεσόγειο.
Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις ανά στάδιο ωρίμανσης, το ελληνικό οικοσύστημα των startups εμφάνισε μια πιο ισορροπημένη κατανομή σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια. Οι τάσεις δείχνουν ότι υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια για startups σε κάθε επίπεδο ωρίμανσης, καθώς και ότι υπάρχει ευκαιρία διενέργειας μεγαλύτερων επενδυτικών γύρων. Βέβαια, το μεσαίο κομμάτι της αγοράς που ήταν ανέκαθεν πιο ενεργό, συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό συμφωνιών, με τις μισές να αφορούν πρώιμα στάδια (seed ή pre-seed).
Η πλειονότητα των διαχειριστών fund (60%) πιστεύει ότι το επενδυτικό περιβάλλον στην Ελλάδα θα είναι ακόμα καλύτερο το νέο έτος. Εξακολουθούν όμως να υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες για τη συνολική ανάπτυξη της αγοράς, όπως η έλλειψη επιχειρηματικής νοοτροπίας ή ιδεών. Ο Φίλιππος Ζακόπουλος, Managing Partner του Found.ation, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η υποστήριξη startups σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης, από την ιδέα έως την ωρίμανση, δημιουργεί ανθεκτικότητα και προοπτική. Παρά τις αρκετές επιτυχίες σε πιο ώριμα στάδια, ο δρόμος προς την ανάπτυξη παραμένει περιορισμένος. Οι startups που βρίσκονται σε πρώιμα στάδια χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη. Η συμπερίληψη και η ποικιλομορφία είναι θεμελιώδη στοιχεία. Η δημιουργία υποστηρικτικών δομών για διαφορετικούς επιχειρηματίες, ιδιαίτερα για γυναίκες founders, μπορεί να ξεκλειδώσει σημαντικές προοπτικές».
Ενα «ζωντανό» οικοσύστημα
Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, οπότε φτάνουν τα στοιχεία της έκθεσης, τοποθετήθηκαν περίπου 156 επενδυτές στις ελληνικές startups, εκ των οποίων το 25% ήταν Ελληνες. Το υπολειπόμενο 75% ήταν ξένοι, κυρίως από τις ΗΠΑ (36% του συνόλου) και την Ε.Ε. (24%). Το μείγμα αυτό δεν διαφέρει ιδιαίτερα από τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, τα στοιχεία «δείχνουν» ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον, καθώς η «ζωντάνια» του ελληνικού οικοσυστήματος αναγνωρίζεται στο εξωτερικό και υπάρχει καλύτερη επικοινωνία από επενδυτές και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Εξάλλου, τα ενισχυμένα φορολογικά κίνητρα για τους angel investors και το νέο πρόγραμμα Χρυσής Βίζας έχουν στόχο να προσελκύσουν ακόμη περισσότερες επενδύσεις στο μέλλον. Αξίζει να σημειωθεί ότι οκτώ στις 10 επιχειρήσεις που πήραν χρηματοδότηση φέτος είναι νεότερες από πέντε ετών.
Σύμφωνα πάντοτε με την έκθεση, ανάμεσα στις εταιρείες που σήκωσαν τα περισσότερα κεφάλαια φέτος βρίσκονται η D-Orbit και η Axelera AI με επενδύσεις 150 εκατ. και 60,82 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, οι οποίες μπήκαν και στη λίστα των ελληνικών startups με τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση ιστορικά. Επίσης, στη φετινή λίστα συγκαταλέγονται η Blueground (40,25 εκατ.), η Hellas Direct (30 εκατ.) και η Numa (28,98 εκατ.).
Σε ό,τι αφορά τις εξαγορές, έγιναν μόλις δύο το 2024, οι οποίες όμως ήταν εντυπωσιακές. Πρόκειται για την BETA CAE, η οποία εξαγοράστηκε από τον αμερικανικό κολοσσό Cadence έναντι του ποσού-ρεκόρ για την ελληνική αγορά του 1,24 εκατ. δολαρίων, και για την Uizard Technologies που εξαγοράστηκε από τη Miro για άγνωστο ποσό.
