Σήμα κινδύνου για να ανοίξει σοβαρή συζήτηση για άμεσα μέτρα και αποφάσεις καταπολέμησης της φοροδιαφυγής από την επόμενη κυβέρνηση, εκπέμπει ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος.
Την ώρα που πολιτικά κόμματα «ψαρεύουν» ψήφους υποσχόμενα πιο βαριά φορολόγηση σε εισοδήματα από 50.000 ευρώ και άνω, ο Γιάννης Στουρνάρας σε συνέντευξή του περιγράφει με στοιχεία το πρόβλημα: ότι δηλαδή 1 στα 4 ευρώ που κυκλοφορεί και καταναλώνεται στην αγορά, δεν έχει δηλωθεί ποτέ στην Εφορία!
Αποκαλύπτει έτσι πως το πρόβλημα δεν είναι να αυξηθούν ακόμα περισσότερο οι συντελεστές φόρου για εισοδήματα που δηλώνονται, αλλά να μπει φρένο στους επιτήδειους που εισπράττουν πολλά, αλλά δεν δηλώνουν τίποτα στη φορολογική τους δήλωση.
Από μια έρευνα στις πηγές, φαίνεται πως τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την εκτίμηση Στουρνάρα, ότι κάθε χρόνο παραμένουν αδήλωτα (ή «προς διερεύνησιν» τουλάχιστον) εισοδήματα περί τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ.
Πώς προκύπτει αυτό;
- βάσει στοιχείων της ΑΑΔΕ (τελευταία διαθέσιμα 2021) τα εισοδήματα που δηλώθηκαν συνολικά στη χώρα δεν ξεπέρασαν τα 80 δισεκατομμύρια ευρώ (79,7 δισ. για την ακρίβεια). Σε αυτά υπολογίζονται όσα δηλώθηκαν σαν μισθοί, αμοιβές, έσοδα από εξωτερικό (πχ τουρισμός)
- βάσει στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ (2022) η κατανάλωση στη χώρα μας έφτασε στα 140 δισ. ευρώ (139,68 δισ. για την ακρίβεια).
Όταν αλλάζουν χέρια (δαπανώνται) ετησίως περίπου 60 δισ. ευρώ περισσότερα από τα εισοδήματα που δηλώνονται ότι εισπράττονται, γεννάται το ερώτημα πού βρέθηκαν αυτά τα επιπλέον χρήματα, που δεν τα δηλώνει κανείς σαν εισόδημά του.
Η πιθανότερη εξήγηση θα ήταν πως κάποιοι «τρώνε από τα έτοιμα». Στην περίπτωση της Ελλάδος πάντως, δεν φαίνεται να ισχύει αυτή η εξήγηση. Και αυτό διότι από το 2019 και μετά, τα υπόλοιπα των καταθέσεων στις τράπεζες συνεχώς αυξάνονται, αντί να μειώνονται: από 109,4 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2019 «πέταξαν» στα 142 δισ. τον Απρίλιο του 2023….
Χωρίς να αποκλείεται και άλλοι παράγοντες που μπορεί να έχουν παίξει το ρόλο τους (πχ επιστροφή αποταμιεύσεων από το «στρώμα» σε τράπεζες κλπ) η «εξίσωση» δύσκολα λύνεται, χωρίς να προκύψει ότι πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ διακινούνται χωρίς να φορολογούνται, κατά το μέρος που τους αναλογεί.
Και εφόσον διαφεύγουν από τη φορολόγηση, το Κράτος χάνει τεράστια ποσά, που φαίνεται πως ξεπερνούν κατά πολύ τα 6-7 δισ. ευρώ τον χρόνο –όπως προκύπτει αν όλα τα ποσά αυτά καταναλώνονταν με ένα μεσαίο συντελεστή (πχ 13% όπως της Εστίασης). Ενώ επιπλέον το κράτος χάνει και φόρους εισοδήματος έως 44% από μισθούς ή κέρδη για όσους πληρώνονται «μαύρα».
Το πρόβλημα επισκιάζει ουσιαστικά κάθε άλλη συζήτηση και προτάσεις που μπορεί να γίνονται για να επιβληθούν περισσότεροι φόρους σε εισοδήματα της τάξεως των 50.000 ευρώ το χρόνο –αντιθέτως μάλιστα καταφαίνεται η ανάγκη μικρότερης φορολόγησής τους με περιορισμό της φοροδιαφυγής.
Λύσεις όπως διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με POS φαντάζουν ελπιδοφόρες, αν και εφόσον όμως εφαρμοστούν εγκαίρως μέσα στο καλοκαίρι όπως έχει σχεδιαστεί και δεν χαθούν φόροι από τα τεράστια έσοδα της Τουριστικής σεζόν.
