Τα πρώτα απτά οφέλη άρχισε να αποφέρει το εργαλείο Non Dom για αλλαγή της φορολογικής κατοικίας, το οποίο θεσμοθετήθηκε στη χώρα μας το 2019. Μετά τους περιορισμούς στις μετακινήσεις και την οικονομική αβεβαιότητα που προκάλεσε η πανδημία, πάνω από 1.800 ξένοι έκαναν χρήση των ειδικών φορολογικών κινήτρων και το 2023 πλήρωσαν στις ελληνικές φορολογικές αρχές πάνω 10 εκατ. ευρώ συνολικά. Τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) αποκαλύπτουν ότι κάνοντας χρήση των συγκεκριμένων κινήτρων 100 πλούσιοι κάτοικοι της αλλοδαπής έφεραν μαζί τους και επενδύσεις της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ στη χώρα. Επιπλέον, 1.400 ψηφιακοί νομάδες εργάζονται και φορολογούνται πλέον στη χώρα μας, ενώ 340 ξένοι συνταξιούχοι επέλεξαν να αλλάξουν τη φορολογική κατοικία τους προκειμένου να πληρώνουν φόρους στη χώρα μας και όχι στη δική τους.
Σε σχέση με το 2022 οι φορολογούμενοι του θεσμού Non Dom στη χώρα μας διπλασιάστηκαν το 2023, ενώ σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν (το 2021) ο αριθμός τους είναι 60 φορές μεγαλύτερος! Και όπως όλα δείχνουν, συνεχίζει να αυξάνεται διαρκώς, αφού, με βάση τη νομοθεσία, όλοι οι ενδιαφερόμενοι έκαναν αιτήσεις δύο χρόνια προτού αρχίσουν να πληρώνουν φόρους στη χώρα μας.
Πώς οι 32 έγιναν 1.848!
Εκτός από τις άδειες παραμονής σε επενδυτές από το εξωτερικό που επενδύουν σε ακίνητα (Χρυσή Βίζα) στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται παράλληλα και ένας άλλος ιδιότυπος διεθνής ανταγωνισμός από πολλά κράτη (π.χ. Ιταλία, Κύπρος κ.ά.) προκειμένου να προσελκύσουν φορολογούμενους τρίτων χωρών.
Αν και δεν λύνει το οικονομικό της πρόβλημα, ωστόσο η Ελλάδα διεκδικεί πλέον μερίδιο από το παγκόσμιο παζάρι της μεταφοράς φορολογικής κατοικίας.
Η ελληνική πρόταση για εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος που αποκτούν φυσικά πρόσωπα στην αλλοδαπή, σε συνδυασμό με τις αντοχές που επέδειξε η χώρα μέσα σε πρωτοφανείς κρίσεις, πέτυχε να συγκινήσει:
Σε αυτή την κατηγορία εντάχθηκαν 86 νέοι φορολογούμενοι μεγάλης οικονομικής επιφάνειας, οι οποίοι διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία και επαγγελματικές δραστηριότητες ανά την υφήλιο. Εκτός από τα απαιτούμενα κεφάλαια που έφεραν στην Ελλάδα (κατ’ ελάχιστον μισό εκατομμύριο ευρώ ο καθένας ή σχεδόν 45-50 εκατ. ευρώ όλοι μαζί), πλήρωσαν το 2023 και άλλα 100.000 ευρώ ως φόρο ο καθένας για τα εισοδήματα που είχαν αποκτήσει το 2022 στο εξωτερικό.
Επίσης, οι 21 εξ αυτών επέλεξαν να καταστήσουν φορολογούμενους της Ελλάδας τουλάχιστον ένα συγγενικό τους πρόσωπο πληρώνοντας και επιπρόσθετο φόρο 20.000 ευρώ τον χρόνο για τη σύζυγο ή για κάθε επιπλέον μέλος της οικογένειάς τους ξεχωριστά (παιδιά, γονείς, αδέλφια) για τα επόμενα 15 χρόνια. Κατά συνέπεια, κάθε πλούσιος πλήρωσε συνολικά για φόρους περισσότερα από 100.000 ευρώ ο καθένας ή περίπου 10 εκατ. ευρώ όλοι μαζί – και μάλιστα σε μια χρονιά (2023) κατά την οποία το μέσο ελληνικό νοικοκυριό πλήρωσε ως φόρο εισοδήματος 1.553 ευρώ.
Δύο χρόνια νωρίτερα, όταν το μέτρο ήταν στα σπάργανα, φορολογική δήλωση στην Ελλάδα υπέβαλαν το 2021 (για τα εισοδήματα που είχαν το 2020 στο εξωτερικό) μόλις 23 πλούσιοι του εξωτερικού. Και μόνο οι δύο εξ αυτών πλήρωσαν τα επιπλέον 20.000 ευρώ, για να προσθέσουν ως φορολογουμένους τα μέλη των οικογενειών τους. Ο αριθμός τους τριπλασιάστηκε την επόμενη χρονιά, καθώς το 2022 φορολογήθηκαν (για εισοδήματα του 2021), με βάση το άρθρο 5Α του ΚΦΕ, 71 φορολογούμενοι, ενώ οι 16 από αυτούς μετέφεραν φορολογικά στην Ελλάδα και τις οικογένειές τους.
2. Συνταξιούχους του εξωτερικού που δεν ήταν φορολογούμενοι στην Ελλάδα τουλάχιστον τα προηγούμενα πέντε χρόνια. Αυτοί υποβάλλουν αίτηση έως την 31η Μαρτίου κάθε χρόνο, για να υπαχθούν στον εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης στην Ελλάδα, ώστε να πληρώνουν φόρο 7% για το σύνολο των συντάξεων και λοιπών εισοδημάτων που αποκτούν στην αλλοδαπή κάθε χρόνο (άρθρο 5Β του ΚΦΕ, Ν.4714/2020). Στην περίπτωση αυτή, η έναρξη φορολόγησης στην Ελλάδα ξεκινά από το επόμενο φορολογικό έτος για το οποίο υποβάλλεται η αίτηση και ισχύει για τα επόμενα 15 χρόνια.
Το 2023 λοιπόν φορολογήθηκαν ως κάτοικοι Ελλάδας 350 νέοι συνταξιούχοι, καταβάλλοντας 7% φόρο για τα πάσης φύσεως εισοδήματα που είχαν το 2022 στο εξωτερικό. Εναν χρόνο νωρίτερα αυτοί δεν ξεπερνούσαν τους 146 (αύξηση 150% σε έναν χρόνο) ενώ το 2021, κατά την πρώτη εφαρμογή του μέτρου, ήταν μόλις επτά!
Το μέτρο καλύπτει και Ελληνες που έφυγαν από τη χώρα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης προκειμένου να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία και να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά στην Ελλάδα, στην προσπάθεια του brain gain και της επιστροφής στη χώρα από το εξωτερικό ανθρώπινου δυναμικού με υψηλό επίπεδο γνώσεων, επαγγελματικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων.
