Το 2024 ήταν μια γεμάτη και ενδιαφέρουσα χρονιά για το κεντροαριστερό μέτωπο, με εσωκομματικές εκλογές, διασπάσεις και εμφύλιους σπαραγμούς, ανακατατάξεις και ίδρυση νέων κομμάτων.
Το 2025, όμως, είναι ένα νέο ξεκίνημα. Το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ κι η Νέα Αριστερά μοιάζουν να έχουν προς το παρόν σταθεροποιηθεί σε θέσεις και στόχους, ενώ τα συνέδρια και οι εσωτερικές διεργασίες που θα πραγματοποιήσουν φέτος θα αποτελέσουν και μια τελική σχηματοποίηση των μηχανισμών τους.
Η μάχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Η απώλεια της θέσης της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν ένα βαρύ πλήγμα για τον ΣΥΡΙΖΑ ύστερα από μια μακρά και τοξική περίοδο εσωκομματικής διάβρωσης.
Ετσι, από τη στιγμή που νιώθει σταθεροποιημένος υπό τη νέα ηγεσία του Σωκράτη Φάμελλου, θα συνεχίσει να στρέφει τα πυρά του προς το ΠΑΣΟΚ κατηγορώντας το, με κάθε ευκαιρία, ότι δεν είναι αρκούντως επιθετικό απέναντι στην κυβέρνηση.
Πέραν, όμως, της ρητορικής, η μεσομακροπρόθεσμη προσδοκία του ΣΥΡΙΖΑ είναι να διεκδικήσει ξανά τη θέση του δεύτερου κόμματος στη Βουλή. Πώς; Μέσω πρωτοβουλιών που θα τον φέρουν ξανά κοντά στα μέλη του που αποχώρησαν την περίοδο Κασσελάκη, ανάμεσά τους και αυτά της Νέας Αριστεράς.
Και παρότι δεν διαφαίνονται άμεσα τέτοιες εξελίξεις, το γεγονός ότι κανείς δεν κλείνει οριστικά την πόρτα επιτρέπει στην Κουμουνδούρου να καλλιεργεί ελπίδες ότι οι διεργασίες και ο διάλογος μπορούν να αποφέρουν θετικές, γι’ αυτούς, εξελίξεις.
Τα παραπάνω, πάντως, λίγο μοιάζουν να ανησυχούν το ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή. Σε επίπεδο αριθμητικό, δηλαδή κοινοβουλευτικών εδρών, η Χαριλάου Τρικούπη γνωρίζει πως υπάρχουν ενδιαφερόμενοι.
Προ ημερών, άλλωστε, ένας από τους ανεξάρτητους, ο Πέτρος Παππάς, απηύθυνε, εμμέσως πλην σαφώς, κάλεσμα για ένταξη στο ΠΑΣΟΚ, δηλώνοντας πως θα είναι παρών εφόσον το κόμμα τον καλέσει. Με την προοπτική ενίσχυσης, λοιπόν, να είναι ανοιχτή, ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν μοιάζει να βιάζεται να κινηθεί σε τέτοια κατεύθυνση, παρότι δεν αποκλείεται το 2025 να δούμε προσεκτικά ανοίγματα.
Ούτε σκοπεύει να απαντάει σε όλα τα χτυπήματα που θα επιχειρεί εναντίον του ο ΣΥΡΙΖΑ αφού έχει ξεκάθαρα ορίσει ως στόχο του την κυβέρνηση και τη ΝΔ.
Η σταθεροποίηση του νέου δικομματισμού
Αυτό που απασχολεί το ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή είναι το λεγόμενο «φράγμα του 20%», δηλαδή η σταθεροποίηση της δυναμικής του που θα του επιτρέπει με ασφάλεια να δηλώνει πως είναι ο δεύτερος πόλος ενός νέου δικομματισμού (ή της επαναφοράς ενός παραδοσιακού δικομματικού σχήματος, ανάλογα με την ερμηνεία που δίνει κανείς).
Αυτός ο στόχος, μαζί με τη μείωση της δημοσκοπικής διαφοράς με τη ΝΔ, είναι η μεγάλη πρόκληση του Νίκου Ανδρουλάκη για το 2025, δεδομένου ότι δεν κρύβει ότι προτεραιότητά του είναι να χτίσει τις βάσεις για μια μελλοντικη εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ.
Βασικά εργαλεία του για να το πετύχει θα είναι ο αιχμηρός αλλά σοβαρός αντιπολιτευτικός λόγος, που θα διεκδικεί το κεντρώο κοινό που στοχεύει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αλλά και οι κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες με κοινωνική στόχευση. Διόλου τυχαία, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ την Πρωτοχρονιά ανακοίνωσε την πρώτη πρωτοβουλία του 2025, μια επίκαιρη ερώτηση για τον πρωτογενή τομέα συνολικά και την κατάσταση στον ΟΠΕΚΕΠΕ, ζητήματα που θεωρεί ιδιαιτέρως κρίσιμα αλλά αφορούν κι ένα σημαντικό κομμάτι της βάσης του ΠΑΣΟΚ που διατηρεί δυναμική στην περιφέρεια.
Η Προεδρία και οι θεσμοί
Δυο πεδία θεσμικών πρωτοβουλιών με ισχυρό πολιτικό πρόσημο και προοπτικές συναινέσεων θα έχουν μπροστά τους το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά.
Το πρώτο και χρονικά άμεσο είναι η προεδρική εκλογή.
Ο μεν ΣΥΡΙΖΑ
σχεδιάζει εντός του πρώτου δεκαπενθήμερου του Ιανουαρίου να καταθέσει δημόσια τη δική του πρόταση για τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με τις πληροφορίες να θεωρούν σχεδόν βέβαιο ότι ο Σωκράτης Φάμελλος και ο Αλέξης Χαρίτσης, έχοντας ανοιχτό δίαυλο, θα έχουν συνεννοηθεί και για τη συναίνεση της Νέας Αριστεράς.
Θα επιχειρήσει, λοιπόν, να δείξει πως είναι ο έχων την πρωτοβουλία εκπροσώπησης του προοδευτικού τόξου, ενώ προεξοφλεί πως δεν θα στηρίξει κυβερνητική πρόταση, παρότι δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι αυτή.
Το ΠΑΣΟΚ,
από την άλλη, έχει καταστήσει ξεκάθαρη τη θέση του ότι ο/η Πρόεδρος πρέπει να προέρχεται από την Κεντροαριστερά και τον προοδευτικό χώρο. Δεν πρόκειται, ωστόσο, να μπει σε ονοματολογία, ούτε να σηκώσει τους τόνους για αυτό το ζήτημα αφού αναμένει να κρίνει τις υποψηφιότητες που θα κατατεθούν.
Για τη Χαριλάου Τρικούπη ευκαιρία να καταθέσει τις προτάσεις της και να δώσει το πολιτικό της στίγμα θα είναι μια άλλη κορυφαία θεσμική διαδικασία, η συνταγματική αναθεώρηση.
Στόχος του ΠΑΣΟΚ είναι να αρχίσει να δουλεύει από νωρίς τις αλλαγές που θα προτείνει, τόσο σε επίπεδο «τεχνικό» όσο και επικοινωνιακό, στον δημόσιο λόγο, με αιχμή την ενίσχυση του κράτους δικαίου.
Εχει, άλλωστε, ήδη δείξει τις προθέσεις του σχετικά προαναγγέλλοντας την πρότασή του για αλλαγές στον τρόπο επιλογής των ανώτατων δικαστών.
