Ακολουθεί η ανάλυση του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη και του Δρ. Σπύρου Καρακίτσιουγια την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας:
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, συνεχίστηκε και την Πέμπτη η πτωτική πορεία με 1155 νέα κρούσματα, επιβεβαιώνοντας την αργή πορεία αποκλιμάκωσης της πανδημίας στη χώρα με τα αποτελέσματα να συνάδουν με τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE. Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν (33531) ήταν από τους υψηλότερους που έχουν καταγραφεί, και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε την Πέμπτη στο 3,4%, δηλαδή στα επίπεδα που βρισκόταν πριν από 7 εβδομάδες.
Ο αριθμός θανάτων (78) είναι μειωμένος σε σχέση με την Τετάρτη (85), αλλά παραμένει σε υψηλά επίπεδα, και δυστυχώς δεν αναμένεται άμεσα σημαντική αποκλιμάκωση. Ο γενικά υψηλός αριθμός των θανάτων που καταγράφεται ακόμα και αυτή την εβδομάδα σε συνδυασμό με την παρατηρούμενη μείωση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα μπορεί να ερμηνευθεί από το γεγονός ότι έγινε πιο συνεπής εφαρμογή του lockdown μετά τις 17-18 Νοεμβρίου, περίπου 10 μέρες μετά την ανακοίνωση του.
Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός μειώθηκε ελαφρά (542 από 552 εχθές). Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που χρειάζονται διασωλήνωση φαίνεται να ακολουθεί αργά την πορεία που διαφαίνονταν και από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Και στις δύο περιπτώσεις φαίνεται ότι βρισκόμαστε στην αρχή της αποκλιμάκωσης όπως είχαμε προβλέψει. Αν συνεχισθεί η πτωτική πορεία των κρουσμάτων είναι αρκετά ασφαλές να αναμένουμε ότι αυτή η αποκλιμάκωση θα πραγματοποιηθεί και σε ό,τι αφορά στον αριθμό των ασθενών που είναι διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ και στους θανάτους από COVID-19.
Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους μέχρι το τέλος του χρόνου, σύμφωνα με την υπάρχουσα κατάσταση και την απόφαση παράτασης του lockdown μέχρι και τις 7 Ιανουαρίου, όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια, αποτυπώνονται στο Σχήμα 3.
Σχήμα 3. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτεια
Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, οι πτωτικές τάσεις στον αριθμό νέων κρουσμάτων επιβεβαιώνονται στη Θεσσαλονίκη με 237 κρούσματα την Πέμπτη (Σχήμα 5) ενώ στην Αττική με 251 κρούσματα, συνεχίζει να προβληματίζει η πολύ αργή αποκλιμάκωση. Η επιδημιολογική καμπύλη, αν και έχει πτωτική πορεία συνολικά (Σχήμα 4), υποδηλώνει την πλημμελή εφαρμογή του lockdown από μερίδα του πληθυσμού και σε συγκεκριμένες περιοχές του Λεκανοπεδίου, όπως στη Δυτική Αττική. Με δεδομένο το μέγεθος του πληθυσμού της Αττικής και τους ήδη υπάρχοντες περιορισμούς, προτείνουμε να εξεταστούν πιο αναλυτικά τα δεδομένα ανά δήμο, και όπου παρατηρείται έντονο επιδημιολογικό φορτίο (π.χ. Δυτική Αττική) να ενταθούν οι έλεγχοι τήρησης των μέτρων. Το ίδιο προτείνεται να γίνει στην Θεσσαλονίκη, παρόλο που δείχνει να ακολουθεί πτωτική πορεία συνολικά. Από τα Χριστούγεννα κι έπειτα προβλέπεται μια ελαφρά αύξηση των κρουσμάτων στην Αττική, όπου τα κρούσματα δεν περιμένουμε να πέσουν κάτω από τα 200 ημερησίως. Εντούτοις, η παράταση του lockdown μέχρι τις 7 Ιανουαρίου, απομακρύνει την πιθανότητα μιας έξαρσης μέσα στις γιορτές.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αττική
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Θεσσαλονίκη
Όσον αφορά στη Θεσσαλία, ελαφρά πτωτική πορεία σε σχέση με την Τετάρτη παρουσιάζει η καμπύλη διασποράς του ιού μόνο στη Λάρισα, με 28 κρούσματα την Πέμπτη (Σχήμα 6). Στην Καρδίτσα με 53 κρούσματα (Σχήμα 8) παρουσιάζονται αυξητικές τάσεις, όπως και στη Μαγνησία με 65 κρούσματα (Σχήμα 7), και σε μικρότερο βαθμό στα Τρίκαλα με 19 κρούσματα (Σχήμα 9), επισημαίνοντας την ανάγκη προσοχής σε αυτές τις τρεις πόλεις, για να μην πραγματωθεί η αύξηση που προβλέπεται από το επόμενο Σαββατοκύριακο.
Σχήμα 6. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 8. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Τρίκαλα
Στις περιοχές που προκαλούσαν ανησυχία στην κεντρική Ελλάδα, οι μεταβολές ήταν ασύμμετρες. Στην Αιτωλοακαρνανία με 9 κρούσματα η κατάσταση περιγράφεται ως σταθεροποιημένη σε μέτριο αριθμό κρουσμάτων και με αργή πτωτική πορεία (Σχήμα 11). Στην Αχαΐα, παρουσιάζεται ελαφρά πτωτική τάση σε σχέση με χθες, με 13 κρούσματα (Σχήμα 10), ενώ στην Αρκαδία εντοπίσθηκαν με 2 κρούσματα (Σχήμα 12). Εντούτοις, με δεδομένη τη μετατόπιση του δεύτερου κύματος νοτιότερα, η συνολική τάση έχει τη δυναμική να εξελιχθεί αρνητικά (ιδιαίτερα στην Αχαΐα), οπότε εφιστούμε την προσοχή μας σε περιοχές που μέχρι και πριν μερικές ημέρες είχαν πολύ καλή επιδημιολογική εικόνα.
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αρκαδία
Στην Εύβοια, με 1 κρούσμα την Πέμπτη, παρατηρούμε πτώση σε σχέση με προχθές. Η συνολική πορεία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας εβδομάδας ήταν αυξητική, εμφανίζοντας μια ελαφριά πτώση, η οποία αν συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες θα οδηγήσει σε αποκλιμάκωση της κατάστασης (Σχήμα 13).
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Εύβοια
Όσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, παρατηρήθηκε αύξηση στην Ημαθία με 37 κρούσματα (Σχήμα 14), στην Πιερία με 36 κρούσματα (Σχήμα 21) και στις Σέρρες με 50 κρούσματα (Σχήμα 23). Ελαφριά αύξηση παρουσίασε επίσης η Πέλλα με 22 κρούσματα την Πέμπτη (Σχήμα 15) και η Δράμα με 20 κρούσματα (Σχήμα 18). Εξαίρεση αποτέλεσε η Φλώρινα, η οποία είχε πτωτική πορεία με 5 κρούσματα (Σχήμα 17).
Ελαφρώς πτωτική σε σχέση με την Τετάρτη (60 κρούσματα) είναι η πορεία της διασποράς στην Κοζάνη με 47 κρούσματα την Πέμπτη (Σχήμα 16), η οποία δεν φαίνεται να έχει μπει σε ουσιαστική διαδικασία αποκλιμάκωσης. Ιδιαίτερα στην Κοζάνη, ο κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών παρουσιάζει μια σταθερή ελαφρά ανοδική πορεία, εγείροντας ερωτήματα τόσο για την εφαρμογή του lockdown, την αποτελεσματικότητα και την έκταση της ιχνηλάτησης, όσο και για την πιθανότητα μηχανισμών μετάδοσης που μας διαφεύγουν σε τοπικό επίπεδο. Σε όλες αυτές τις πόλεις προβληματίζει ο χαμηλός ρυθμός αποκλιμάκωσης, που μπορεί να αποδοθεί στο ότι τα μέτρα εφαρμόζονται πλημμελώς από κάποιες μικρές ομάδες του πληθυσμού, που όμως λόγω του μικρού μεγέθους αυτών των περιοχών, η επίδραση τους είναι καθοριστική στην ανάσχεση της πτωτικής πορείας. Αντίθετα, τα Γρεβενά με 5 κρούσματα (Σχήμα 22), και η Καστοριά με 0 κρούσματα (Σχήμα 24) παρουσιάζουν συνολικά πτωτική πορεία της διασποράς αλλά με μικρή κλίση.
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καστοριά
Όσον αφορά στη Θράκη, στη Ροδόπη εντοπίστηκαν 16 κρούσματα (Σχήμα 25) και στην Ξάνθη εντοπίστηκαν 26 κρούσματα (Σχήμα 27), αριθμός σχεδόν ίσος με τα δεδομένα της Τετάρτης (27 κρούσματα). Και στις δύο αυτές πόλεις υπάρχουν σημάδια ελέγχου της διασποράς σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες, για τα οποία είμαστε επιφυλακτικοί εν αναμονή του αριθμού επιβεβαιωμένων κρουσμάτων τις επόμενες ημέρες. Αντίθετα στον Έβρο 31 (Σχήμα 26), φαίνεται να συνεχίζεται η ελαφρά ανοδική πορεία, Αυτές οι περιοχές χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής για να αποφευχθεί πιθανή αυξητική πορεία της διασποράς από τις 20 Δεκεμβρίου κι έπειτα.
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον Έβρο
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ξάνθη
Στη Λέσβο, με 13 κρούσματα την Πέμπτη, (Σχήμα 28) παρατηρήθηκε παραπλήσιος αριθμός με προχθές (12 κρούσματα) και συνεχίζει να διαγράφεται πτωτική πορεία, ενώ στην Κέρκυρα με 2 κρούσματα (Σχήμα 29) και σε μικρότερο βαθμό στο Ηράκλειο με 10 κρούσματα (1 κρούσμα παραπάνω σε σχέση με προχθές) (Σχήμα 30) και στα Χανιά με 3 κρούσματα (Σχήμα 31), η εξέλιξη της πανδημίας διαφαίνεται ότι έχει περιέλθει σε σταθερή πτωτική πορεία.
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Συμπεράσματα:
Η συνολική πορεία των κρουσμάτων, αλλά και η αρχή αποκλιμάκωσης που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες στον αριθμό των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), μετά τα αποτελέσματα της Πέμπτης, συνάδει με τις προσομοιώσεις του μοντέλου CORE για τον επόμενο μήνα. Παρά την εφαρμογή οριζοντίων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας, η πορεία της διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή, ενώ παραμένουν περιοχές που η κατάσταση δεν εμφανίζει σταθερά σημάδια πτωτικής πορείας. Οι παραπάνω παρατηρήσεις τείνουν στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου θα πρέπει να εξεταστεί σε τοπικό επίπεδο από τη στιγμή που συνολικά στη χώρα φαίνεται να έχουμε ξεπεράσει την κορύφωση του συγκεκριμένου επιδημικού κύματος του Νοεμβρίου.
Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας συνεχίζει την πτωτική του πορεία και πλέον είναι στο 4,1% (η ημερήσια τιμή την Πέμπτη είναι 3,4%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) είναι 0,89 (τιμές του Rt κάτω από τη μονάδα υποδηλώνουν καθαρή μείωση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Πάντως τα σημερινά δεδομένα και η σύγκρισή τους με τις προβολές της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE δείχνουν ότι άνοιγμα της οικονομίας και των σχολείων πριν τις 7 Ιανουαρίου θα ήταν πρόωρο σε ό,τι αφορά στη διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου.
