Το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που δόθηκε για δημόσια διαβούλευση ενσωματώνει και τη διάταξη για την πολυαναμενόμενη «επιστροφή ενοικίου». Ενοικιαστές κύριας κατοικίας αλλά και φοιτητικής στέγης, θα λάβουν ποσά που μπορεί να ξεπερνούν και τα 800 ευρώ, αρκεί να πληρούνται οι προϋποθέσεις. Τα εισοδηματικά και τα περιουσιακά κριτήρια, είναι το ένα κομμάτι της συζήτησης. Το δεύτερο, έχει να κάνει με την υποβολή της «δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας».
Καθοριστική για φέτος η προθεσμία της 15ης Ιουλίου: μέχρι τότε όσοι δεν έχουν υποβάλλει το ηλεκτρονικό μισθωτήριο στην ΑΑΔΕ μπορούν να το πράξουν χωρίς πρόστιμα και προσαυξήσεις. Στην πραγματικότητα το υπουργείο Οικονομικών δίνει τη δυνατότητα στους ενοικιαστές και στους ιδιοκτήτες να καταλήξουν ποιο ποσό θα αναγράφουν στο μισθωτήριο καθώς αυτό θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της επιδότησης. Θα είναι το πραγματικό ενοίκιο; Θα λάβει περισσότερα χρήματα και ο ενοικιαστής ως «επιστροφή». Θα εξακολουθήσουν ιδιοκτήτες και ενοικιαστές να κρύβουν ένα μεγάλο μέρος του μισθώματος; Ο ενοικιαστή που θα πληροί τα κριτήρια δεν θα εισπράξει ούτε ένα ευρώ παραπάνω από το 1/12 του ετήσιου ενοικίου που θα δηλώνεται στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο.
1. Ποιοι δικαιούνται την επιστροφή ενοικίου;
Δικαιούχοι της επιστροφής ενοικίου είναι φυσικά πρόσωπα που είναι μισθωτές κύριας ή φοιτητικής κατοικίας. Οι δικαιούχοι λαμβάνουν ετήσια οικονομική ενίσχυση, η οποία αντιστοιχεί στο ποσό του ενός δωδέκατου του ετήσιου μισθώματος του προηγούμενου έτους για κάθε κατοικία.
2. Ποιο είναι το ύψος της επιστροφής για την κύρια και τη φοιτητική κατοικία;
Η επιστροφή για την κύρια κατοικία μπορεί να φτάσει τα 800 ευρώ ετησίως. Για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του υπόχρεου ή της συζύγου, η επιστροφή αυξάνεται κατά 50 ευρώ. Όσον αφορά τη φοιτητική κατοικία, η επιστροφή ανέρχεται επίσης σε 800 ευρώ ετησίως για κάθε φοιτητή.
3. Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούν οι δικαιούχοι για να λάβουν την ενίσχυση;
Για να δικαιούνται την ενίσχυση, οι δικαιούχοι πρέπει να πληρούν δύο βασικά κριτήρια:
Το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τα 20.000 ευρώ για τον άγαμο, με προσαυξήσεις για τους έγγαμους και τα εξαρτώμενα τέκνα.
Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας να μην υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για τον άγαμο, με επιπλέον προσαυξήσεις 20.000 ευρώ ανά άτομο για τους συζύγους και τα εξαρτώμενα τέκνα.
4. Πώς διαμορφώνεται αναλυτικά το εισοδηματικό κριτήριο;
Το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα υπόχρεου, συζύγου ή μέρους συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενων τέκνων, ανεξαρτήτως της πηγής προέλευσης, φορολογούμενο και απαλλασσόμενο, πραγματικό και τεκμαρτό, πρέπει να ανέρχεται έως τις είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ για τον άγαμο, έως τις είκοσι οκτώ χιλιάδες (28.000) ευρώ για τον έγγαμο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης, προσαυξανόμενο κατά τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο. Μπορεί να φτάνει έως τις τριάντα μία χιλιάδες (31.000) ευρώ για τις μονογονεϊκές οικογένειες με εξαρτώμενα τέκνα, προσαυξανόμενο κατά πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο, πέραν του πρώτου.
5. Ποια είναι η διαδικασία για την καταβολή της επιστροφής ενοικίου;
Η επιστροφή καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος Νοεμβρίου κάθε έτους. Ο υπολογισμός της ενίσχυσης γίνεται αυτόματα, χωρίς να απαιτείται υποβολή αίτησης, με βάση τα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης του μισθωτή. Για να γίνει η καταβολή, οι δικαιούχοι πρέπει να έχουν υποβάλει τη δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) έως τις 15 Ιουλίου κάθε έτους.
6. Υπάρχουν κυρώσεις για ανακριβή στοιχεία στη φορολογική δήλωση;
Ναι. Αν διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης του μισθωτή είναι ανακριβή και έχουν οδηγήσει σε αχρεώστητη καταβολή της ενίσχυσης, το ποσό θα καταλογιστεί με τόκους και ο δικαιούχος θα αποκλειστεί από την ενίσχυση για τα επόμενα 3 έτη.
7. Η ενίσχυση υπόκειται σε φόρους ή κατασχέσεις;
Η επιστροφή ενοικίου είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη. Δεν μπορεί να δεσμευτεί ή να συμψηφιστεί με χρέη προς το Δημόσιο ή άλλους οργανισμούς, ούτε υπόκειται σε τέλη ή εισφορές υπέρ του Δημοσίου ή του e-ΕΦΚΑ.
8. Ποιοι είναι οι βασικοί όροι για τη χορήγηση της ενίσχυσης;
Η χορήγηση της ενίσχυσης προϋποθέτει την υποβολή της δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας στην Α.Α.Δ.Ε. και την αναφορά του αριθμού της δήλωσης αυτής στη φορολογική δήλωση του προηγούμενου έτους του μισθωτή. Για τη πρώτη εφαρμογή, οι δηλώσεις που αφορούν ενεργές μισθώσεις του 2024 πρέπει να υποβληθούν μέχρι τις 15 Ιουλίου 2025 χωρίς κυρώσεις.
9. Ποια είναι η διαδικασία για την πρώτη εφαρμογή της ενίσχυσης το 2025;
Για την πρώτη εφαρμογή του μέτρου το 2025, οι δηλώσεις πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας που αφορούν το έτος 2024 πρέπει να υποβληθούν στην Α.Α.Δ.Ε. χωρίς κυρώσεις, μέχρι τις 15 Ιουλίου 2025. Αυτό ισχύει για τις ενεργές μισθώσεις κατά το έτος 2024, οι οποίες δεν είχαν υποβληθεί κατά την έναρξη ισχύος του μέτρου.
10. Ποιες είναι οι επιπτώσεις για τους δικαιούχους που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της ενίσχυσης;
Αν διαπιστωθεί ότι οι δικαιούχοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση της ενίσχυσης (π.χ. ανακριβή στοιχεία στη φορολογική δήλωση), τα ποσά που καταβλήθηκαν αχρεώστητα καταλογίζονται εντόκως και ο δικαιούχος αποκλείεται από τη χορήγηση της ενίσχυσης για τα επόμενα τρία χρόνια.
