Ο Νοέμβριος θεωρείται κρίσιμος μήνας για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς στην Αγκυρα εξετάζουν σενάρια για τον τρόπο αντίδρασής τους στα σχέδια γεωτρήσεων της Λευκωσίας εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κύπρου. Παράλληλα, παρατηρούν με προσοχή τη συμφωνία Αθήνας – Καΐρου για το σχέδιο διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δικτύων Αιγύπτου, Κύπρου και Ελλάδας. Στην περίπτωση του σχεδίου της Ελλάδας με την Αίγυπτο, η Τουρκία ισχυρίζεται πως αφορά την υφαλοκρηπίδα της, ενώ στην περίπτωση της κυπριακής ΑΟΖ εμφανίζεται με την πρόφαση υπεράσπισης των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων.
Για την τουρκική πλευρά, όμως, ήταν δυσάρεστη έκπληξη η ξεκάθαρη υποστήριξη της Αιγύπτου στις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου μέσω της κοινής διακήρυξης, η οποία δημοσιεύθηκε μετά την τριμερή συνάντηση που είχαν στην Αθήνα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. H καταδίκη που εξέφρασαν οι τρεις ηγέτες «για τις συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο Πέλαγος και όλες τις άλλες παράνομες δραστηριότητες σε περιοχές που βρίσκονται εντός της υφαλοκρηπίδας της Ελλάδας», ήταν κάτι που δεν το περίμεναν στην Τουρκία, όπως ούτε και το κάλεσμα «να απέχει από προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της παρενόχλησης ερευνητικών σκαφών έγκυρα αδειοδοτημένων από την Ελλάδα ή την Κύπρο». Η Τουρκία, πάντως, απάντησε στη διακήρυξη τονίζοντας πως τα βήματα της Ελλάδας και της Κύπρου είναι αποτέλεσμα «εχθρικής πολιτικής», ενώ στην Αίγυπτο επισημαίνει πως συνεργάζεται με τις λάθος χώρες.
Στην τουρκική πρωτεύουσα θεωρούν πως με τον τρόπο αντίδρασής τους στην περίπτωση του «Nautical Geo» έστειλαν το μήνυμα πως δεν αφήνουν αναπάντητη καμία ενέργεια που αφορά τα συμφέροντά τους. Και στην περίπτωση των ερευνών στα ανοιχτά της Κρήτης, αλλά και στην Κύπρο, είχαν εμφανιστεί πλοία του τουρκικού στόλου επιχειρώντας να παρεμποδίσουν το έργο των θαλάσσιων ερευνών του. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, Τανζού Μπιλγκίτς, αναφερόμενος στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, κατηγόρησε Ελλάδα και Κύπρο πως κάνουν βήματα που αυξάνουν την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. «Οι προσπάθειες αποστολής ερευνητικών πλοίων στην υφαλοκρηπίδα μας στη Μεσόγειο συνεχίζονται. Απαντάμε σε αυτές τις προκλήσεις τόσο στο πεδίο όσο και στο τραπέζι και δεν επιτρέπουμε ποτέ την παραβίαση των δικαιωμάτων μας», ανέφερε. Τόνισε, δε, πως σε περίπτωση που η Λευκωσία ξεκινήσει τις γεωτρήσεις τον Νοέμβριο όπως έχει προαναγγείλει, «τότε ως Τουρκία θα συνεχίσουμε να δίνουμε τις απαραίτητες απαντήσεις σε τέτοιες προκλήσεις προκειμένου να προστατεύσουμε τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων».
Η Λευκωσία έχει ανακοινώσει πως οι γεωτρήσεις της ExxonMobil έχουν προγραμματιστεί για τις τελευταίες ημέρες του Νοεμβρίου. Στην περίπτωση αυτή, πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως στο ενδεχόμενο που γίνουν γεωτρήσεις σε τεμάχιο που η Τουρκία θεωρεί δικό της, αρχικά ενδέχεται να στείλει στην περιοχή ερευνητικό σκάφος για έρευνες σε περιοχές εντός της ΑΟΖ Κύπρου, για να αμφισβητήσει για άλλη μία φορά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λευκωσίας. Η αποστολή φρεγατών για την παρεμπόδιση του έργου των γεωτρήσεων θεωρείται πιθανό αλλά ακραίο σενάριο, που θα ανεβάσει κατακόρυφα την ένταση στην περιοχή, καθώς η ΕxxοnΜοbil είναι αμερικανικών συμφερόντων και η Αγκυρα θα προσθέσει κι άλλο ένα πρόβλημα στις σχέσεις της με την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν.
Πάντως η Τουρκία επιμένει να μην αναγνωρίζει τη συμφωνία καθορισμού θαλάσσιων περιοχών ευθύνης που έχει υπογράψει η Ελλάδα με την Αίγυπτο, και στην τουρκική πρωτεύουσα ετοιμάζονται να αντιδράσουν με ενεργό τρόπο σε περίπτωση έναρξης εργασιών. Ο τρόπος αντίδρασης βεβαίως δεν αναμένεται να είναι τόσο δυναμικός όσο στην κυπριακή ΑΟΖ, μια και το σχέδιο της ηλεκτρικής σύνδεσης είναι και πρόγραμμα της Ε.Ε.
Αυτά δεν είναι τα μόνα σοβαρά ζητήματα που έχει να αντιμετωπίσει η τουρκική κυβέρνηση καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε να κηρυχθούν «ανεπιθύμητοι» στην Τουρκία οι 10 πρεσβευτές που ζήτησαν την άμεση αποφυλάκιση του ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιχειρηματία Οσμάν Καβαλά, ο οποίος παραμένει προφυλακισμένος εδώ και 4 χρόνια. Ο κ. Ερντογάν δήλωσε πως έδωσε εντολή στον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να ανακοινώσει πως η Τουρκία δεν μπορεί να φιλοξενεί αυτούς τους ανθρώπους που παρεμβαίνουν στο έργο της τουρκικής δικαιοσύνης. Οι 10 πρέσβεις (ΗΠΑ, Γερμανίας, Γαλλίας, Νορβηγίας, Σουηδίας, Νέας Ζηλανδίας, Καναδά, Φινλανδίας, Δανίας και Ολλανδίας) τώρα περιμένουν τις αποφάσεις που θα πάρει η τουρκική κυβέρνηση. Ο κ. Ερντογάν χαρακτήρισε τον Οσμάν Καβαλά «άνθρωπο του Σόρος» χωρίς να διευκρινίζει τι ακριβώς σημαίνει αυτό, όμως έκανε λόγο για «διείσδυση του Σόρος στα Βαλκάνια».
Παράλληλα, η οικονομική δυσπραγία που αντιμετωπίζουν οι Τούρκοι πολίτες ενδέχεται να προκαλέσει πολιτικά προβλήματα στην κυβέρνηση. Η απόφαση της κεντρικής τράπεζας να μειώσει τα επιτόκια κατά 200 μονάδες βάσης, στο 16%, προκάλεσε πανικό στις αγορές· καθώς όλοι οι οικονομικοί αναλυτές ζητούσαν την αύξηση των επιτοκίων ή έστω τη διατήρησή τους στα ίδια επίπεδα, ενώ ο πληθωρισμός αγγίζει το 20% και ο ανεπίσημος το 40%. Η αντιπολίτευση υποστηρίζει πως όλα γίνονται υπό τις οδηγίες του Ερντογάν. Ολα αυτά προκάλεσαν την επιπλέον υποτίμηση της τουρκικής λίρας κατά 5% μέσα σε δύο ημέρες –τους τελευταίους έξι μήνες η υποτίμηση ξεπέρασε το 25%– και τα κόμματα της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν πως «έχει χαθεί ο έλεγχος της οικονομίας», υπογραμμίζοντας πως με τις συνεχιζόμενες παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας δεν υπάρχει κανένα κλίμα εμπιστοσύνης.
Η δημοσκόπηση της αξιόπιστης εταιρείας Μetropoll δείχνει πως τα ποσοστά του κυβερνώντος κόμματος AKP μειώθηκαν στο 31,4%, στα χαμηλότερα επίπεδα από την εποχή που ανέλαβε την εξουσία ο Ερντογάν, και μαζί με τον κυβερνητικό σύμμαχο MHP φτάνουν το 41,4%. Τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα CHP, το Καλό Κόμμα (Iyi Parti) και το κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (ΗDP), ξεπερνούν το 51% και μαζί με τα υπόλοιπα αντιπολιτευόμενα κόμματα αγγίζουν το 58%. Δύο δημοσκόποι με τους οποίους συνομιλήσαμε υποστήριξαν πως στην Κωνσταντινούπολη τα ποσοστά της αντιπολίτευσης αγγίζουν το 60%. Ο κ. Ερντογάν στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις δήλωνε πως «όποιος κερδίσει την Κωνσταντινούπολη κερδίζει και την Τουρκία».
