Με την επαναλειτουργία των φυσικών καταστημάτων του λιανεμπορίου, ο εμπορικός κόσμος θα επιχειρούσε το επόμενο διάστημα να… σώσει ότι σώζεται από τον τζίρο των 5 δισ. ευρώ του πρώτου διμήνου του έτους. Μετά το πέρας των εκπτώσεων, μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων θα σταθμίσει αν οι απώλειες σε τζίρο του τελευταίου δωδεκαμήνου και η συσσώρευση οφειλών, οδηγεί σε διακοπή της λειτουργίας τους. Με τα νέα μέτρα που ισχύουν από σήμερα στοχοποιείται ξανά το λιανεμπόριο, το οποίο τήρησε τους υγειονομικούς κανόνες. Οι εικόνες συνωστισμού που παρατηρήθηκαν αφορούσαν σε συγκεκριμένα σημεία και συγκεκριμένες ξένες αλυσίδες.
Γράφει ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιά, Θεόδωρος Καπράλος
Χωρίς αμφιβολία ένα τρίτο lockdown, θα αλλάξει προς το χειρότερο τα δεδομένα και θα κάνει την επαναλειτουργία αδύνατη, για ακόμη μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων. Σε μια τέτοια περίπτωση σχεδόν μια στις δύο, θα ακροβατούν εκτός αγοράς αν δεν ληφθούν νέα γενναία μέτρα στήριξης. Τα σημάδια στις μεγάλες αγορές έχουν ήδη φανεί. Από τα στοιχεία του ΙΝΕΜΥ προκύπτει για παράδειγμα, ότι το ποσοστό κλειστών καταστημάτων στο κέντρο του Πειραιά ήταν τον Σεπτέμβριο, 36,31%.
Ειδικότερα, παραδοσιακοί κλάδοι του λιανεμπορίου όπως η ένδυση, υπόδηση, καλλυντικών και αργυροχρυσοχοΐας έχουν δεχθεί πολύ ισχυρό πλήγμα, με απώλειες άνω του μισού ετήσιου τζίρου σε πολύ μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων. Άλλωστε τα δύο lockdowns, ο «εγκλεισμός» των καταναλωτών στο σπίτι και η τηλεργασία, άλλαξαν ανάγκες και προτεραιότητες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η υποχώρηση του τζίρου στο εννεάμηνο του 2020 ήταν στον κλάδο ένδυσης 30,12%, στον κλάδο υπόδησης 29,1%, στον κλάδο καλλυντικών 37,41% και στον κλάδο κοσμήματος-ρολογιών 47,75%.
Το πιο ανησυχητικό όμως είναι, πως αυτές, μετά από μια πολύ δύσκολη δεκαετία χάνουν όλο και μεγαλύτερα μερίδια από παγκόσμιους παίκτες .
Σε απόλυτο κυρίαρχο της αγοράς αναδείχθηκαν τα σούπερ μάρκετ, που είναι από τους λιγοστούς κλάδους του λιανεμπορίου και της οικονομικής δραστηριότητας γενικότερα, που ωφελήθηκαν από την πανδημία, αυξάνοντας τον τζίρο τους κατά 9,7% το 2020 σε σύγκριση με το 2019. Φαίνεται πως λειτούργησαν ακόμη περισσότερο σε σύγκριση με πριν, ως πολυκαταστήματα για την αγορά προϊόντων που δεν μπορούσαν να βρουν οι καταναλωτές αλλού λόγω της αναστολής λειτουργίας των υπόλοιπων κλάδων του λιανεμπορίου και δεύτερον, διότι ο περιορισμός των μετακινήσεων και ο φόβος του κορονοϊού οδήγησαν αρκετούς καταναλωτές στο να επιλέγουν έναν μόνο προορισμό, για να πραγματοποιούν όλες τους τις αγορές. Έτσι, η αύξηση προκύπτει γιατί συγκέντρωσαν τζίρο όχι μόνο από καταστήματα που παρέμειναν κλειστά, αλλά και από την υποχώρηση τζίρου σε όλες τις κατηγορίες ειδικευμένων καταστημάτων τροφίμων όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020.
Από την άλλη μεριά, η πανδημία φαίνεται να λειτουργεί είτε ως διαμορφωτής των εξελίξεων, είτε ως επιταχυντής αυτών που ήδη είχαν δρομολογηθεί. Κερδισμένοι όσοι έμποροι προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα Αντίθετα με την πρόσφατη οικονομική κρίση, η πανδημία ανέδειξε, πέρα από το γνωστό χάσμα “μικρών” και “μεγάλων” και άλλα χαρακτηριστικά. Αρχικά, ο κλάδος που δραστηριοποιούνται σκιαγραφεί και το μέγεθος των προβλημάτων που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν. Επίσης, η ικανότητα προσαρμογής κρίνεται αναγκαία καθώς είδαμε κολοσσούς όπως η Jumbo και η Η&M, να δυσκολεύονται τόσο στο μοντέλο του click away , όσο και στο ηλεκτρονικό κανάλι τους.
Νέο δεδομένο αποτελεί, ότι παλαιότερα συναντούσαμε μόνο στη πρωτογενή παραγωγή, πώληση των προϊόντων απευθείας από το παραγωγό στο καταναλωτή. Παραγωγός μπορεί να είναι και πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες στις ηλεκτρονικές τους πλατφόρμες διαθέτουν απευθείας τα προϊόντα τους χωρίς την παρεμβολή του χονδρεμπορίου και του λιανεμπορίου.
Ένα άλλο δείγμα προσαρμογής στα νέα δεδομένα είναι και η επέκταση επιχειρήσεων σε νέες δραστηριότητες εν μέσω πανδημίας, δραστηριότητες που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το λιανεμπόριο. Παράδειγματα συναντάμε όχι μόνο στα super market αλλά και αλλού. Η αλυσίδα «Κωτσόβολος», διευρύνει σημαντικά την ποικιλία των προϊόντων που διαθέτει από το ηλεκτρονικό κατάστημά της, ενω η Wolt δημιουργεί τα δικά της καταστήματα με είδη super market.
Ο μεγάλος αριθμός νέων mall που είναι προ των πυλών, και η ανάπτυξη των υπερκαταστημάτων, απειλούν τις παραδοσιακές αγορές που θα κληθούν να αυξήσουν τις υπηρεσίες τους στον επισκέπτη και να αναδείξουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Παράλληλα το ηλεκτρονικό κανάλι ήρθε για να μείνει, παγκοσμιοποιώντας τον ανταγωνισμό και ενισχύοντας την δύναμη της πληροφορίας, της εικόνας και της διαφήμισης.
Η επένδυση στις ταχυμεταφορές και τα logistics μπορούν να αποτελέσουν τα κλειδιά επιβίωσης για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ενώ η διαφοροποίηση και η εξειδίκευση για τις μικρότερες αποτελεί χαραμάδα ελπίδας. Το αύριο είναι ίσως ήδη εδώ…
