Η Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και τη φλεγμονή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, Δέσποινα Μαρσέλου, μας δείχνει το δρόμο πρόληψης και αντιμετώπισης ενός σιωπηλού εχθρού της υγείας μας.
Το συκώτι είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματός μας και βοηθά στην αποθήκευση ενέργειας, στην πέψη της τροφής και στην απομάκρυνση των τοξινών από τον οργανισμό. Δυστυχώς, όπως συμβαίνει και στο σώμα μας, έτσι και το συκώτι μπορεί να συσσωρεύσει λίπος, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε λιπώδη διήθηση στο ήπαρ. Κι επειδή μιλάμε για το συκώτι, ένα τόσο σημαντικό ζωτικό όργανο, χρειάζεται να δώσουμε την πρέπουσα σημασία σε τέτοια ευρήματα.
Οι λιπώδεις παθήσεις του ήπατος περιλαμβάνουν τη μη αλκοολική λιπώδη νόσο και τη μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα, δύο από τις πιο συνηθισμένες ηπατικές διαταραχές στον βιομηχανοποιημένο κόσμο. Στην Ελλάδα, ο επιπολασμός της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος υπολογίζεται σε 15% – 20% και σε ασθενείς με δείκτη μάζας σώματος άνω του 35, η στεατοηπατίτιδα φτάνει το 23% και η κίρρωση το 6%, σύμφωνα με στοιχεία του ομίλου Υγεία.
Ειδικά η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς είναι η πιο κοινή χρόνια ηπατική διαταραχή σε παιδιά και νέους στον δυτικό κόσμο, κυρίως λόγω παχυσαρκίας και συχνά διαγιγνώσκεται από τις εξετάσεις αίματος ή τον υπέρηχο άνω κοιλίας. Κι επειδή συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα και μπορεί να εξελίσσεται αθόρυβα, η πρώιμη διάγνωση είναι σημαντική. Να σημειώσουμε ότι η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος ανευρίσκεται και σε περισσότερους από τους μισούς ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 και μεταβολικό σύνδρομο και αν παραμείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε ίνωση, κίρρωση και ηπατοκυτταρικό καρκίνο.
Η διατροφή με βάση τη φυτοφαγία, μπορεί να βοηθήσει μειώνοντας τόσο το δείκτη μάζας σώματος, όσο και συμβάλλοντας στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα, παράγοντες που όπως είδαμε παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της νόσου, ενώ εξαιρετικής σημασίας είναι και το περπάτημα. Στο πλαίσιο αυτό, αξιοποιήστε και τα παρακάτω φυσικά τρόφιμα, που μπορούν να προλάβουν και να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
Κουρκουμάς
Η κουρκουμίνη είναι αντιφλεγμονώδης, αντιοξειδωτική, ενώ αποτελεί αντιδιαβητικό και αντιυπερλιπιδαιμικό παράγοντα, ενώ παραδοσιακά χρησιμοποιείται για παθήσεις του ήπατος. Αποτελεί τη βασική πολυφαινόλη που βρίσκουμε στον κουρκουμά και αξιοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια για τα πολλαπλά της οφέλη. Μελέτη του 2020, μάλιστα, έδειξε ότι συμπλήρωμα με κουρκουμίνη μπορεί να επηρεάσει θετικά τους μεταβολικούς δείκτες σε ασθενείς με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, με τα αποτελέσματα της μετα-ανάλυσης να δείχνουν σημαντική μείωση στη συνολική χοληστερόλη, την LDL χοληστερόλη, το σάκχαρο νηστείας και την περιφέρεια της μέσης. Σε άλλη μελέτη που αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα της κουρκουμίνης όσον αφορά τα ηπατικά ένζυμα στη συγκεκριμένη νόσο, βρέθηκε θετική επίδραση με υψηλότερη δόση, ανοίγοντας το δρόμο για περισσότερες μελέτες μεγαλύτερης κλίμακας και υψηλότερης δοσολογίας.
Προβιοτικά
Τα προβιοτικά μπορούν να αποτελέσουν δυνητικά θεραπεία για τη μη αλκοολική λιπώδη νόσο. Σύμφωνα με συστηματική ανασκόπηση του 2019, τα προβιοτικά ήταν αποτελεσματικά σε σχέση με το Placebo σε ασθενείς με λιπώδες ήπαρ και μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν συμπληρωματική θεραπεία. Σε συνδυασμό με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ένα καλό μείγμα προβιοτικών με πολλά στελέχη καθημερινά για 8 εβδομάδες φάνηκε ότι μείωσε το λίπος στο συκώτι, βελτίωσε τα λιπίδια στο αίμα και το μεταβολικό προφίλ των ασθενών και μείωσε τη φλεγμονή. Σε συνδυασμό, επίσης, και με φάρμακα για τη χοληστερίνη, τα προβιοτικά βοήθησαν και στην αθηρογόνο δυσλιπιδαιμία που συνδέεται με τη μη αλκοολική λιπώδη νόσο.
Καφές
Η φλεγμονή θεωρείται ότι συνδέεται με το λιπώδες ήπαρ και άλλες χρόνιες παθήσεις όπως τον διαβήτη τύπου 2 και τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Λόγω του αντιοξειδωτικού του προφίλ, ο καφές χρησιμοποιείται συχνά στις φλεγμονώδεις παθήσεις που σχετίζονται με το λιπώδες ήπαρ. Μελέτη σε εκχύλισμα πράσινου καρπού καφέ έδειξε ότι το συμπλήρωμα αυτό αποδυνάμωσε δείκτες φλεγμονής που σχετίζονταν με συστημική φλεγμονή. Σε διαφορετική μελέτη σε Κορεάτες, η αύξηση της πρόσληψης του καφέ σχετίστηκε με λιγότερες περιπτώσεις λίπους στο συκώτι, δείχνοντας ότι η κατανάλωσή του μπορεί να προστατεύει το ζωτικής σημασίας όργανο. Οι ερευνητές στην εν λόγω μελέτη πήραν δεδομένα από 91.436 άντρες και γυναίκες, με follow-up περίοδο στα 2,8 χρόνια. Σε μελέτες σε ζώα, ο καφές φάνηκε να προλαμβάνει τη νόσο με υπαιτιότητα ανθυγιεινής διατροφής, με ηπατικά και μεταβολικά οφέλη που συνοδεύτηκαν με αλλαγές και στο μικροβίωμα του εντέρου.
Σιλυμαρίνη
Πρόκειται για ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που προέρχεται από το γαϊδουράγκαθο, το οποίο εδώ και αιώνες χρησιμοποιείται στις ηπατικές παθήσεις. Σύμφωνα με μελέτες, φαίνεται ότι μειώνει αποτελεσματικά τους δείκτες της νόσου σε ασθενείς με λιπώδες ήπαρ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις φάνηκε να ξεπερνά τα οφέλη και φαρμάκων όπως η μετφορμίνη. Σε τυχαιοποιημένη μελέτη με 99 συμμετέχοντες όπου τους δόθηκαν 700mg 3 φορές την ημέρα για 48 εβδομάδες, φάνηκε να μειώνεται η ηπατική ίνωση, ανοίγοντας το δρόμο για επιβεβαίωση μέσα από μεγαλύτερες μελέτες. Συν τοις άλλοις, κρίθηκε ασφαλής και καλά ανεκτή από τους συμμετέχοντες.
Βιταμίνη D και Ε
Η βιταμίνη D είτε από τον ήλιο, είτε μέσω συμπληρώματος, φαίνεται να αποτελεί καλή θεραπευτική επιλογή λόγω της αντιφλεγμονώδους δράσης της, αλλά και της επιρροής της στην ευαισθησία στην ινσουλίνη. Μελέτη του 2019 έδειξε ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D βελτίωσαν σημαντικά τις μεταβολικές, χημικές και αντιφλεγμονώδεις παραμέτρους σε ασθενείς με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, ενώ τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης φάνηκε να συνδέονται με την παρουσία λίπους στο συκώτι, ανεξαρτήτως από μεταβολικό σύνδρομο, διαβήτη και αντίσταση στην ινσουλίνη. Η βιταμίνη Ε, επίσης, χρησιμοποιείται συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις μη αλκοολικής λιπώδους νόσου και μη αλκοολικής στεατοηπατίτιδας. Σε ανάλυση 5 μελετών φάνηκε ότι βελτίωσε σημαντικά τη λειτουργία του ήπατος και τις ιστολογικές αλλαγές σε ασθενείς με τα παραπάνω, ενώ βραχυπρόθεσμα βρέθηκε ότι βελτιώνει τα μη φυσιολογικά επίπεδα ηπατικών ενζύμων σε ασθενείς με λιπώδες ήπαρ και μεταβολικό σύνδρομο. Μπορεί, επίσης, να δράσει συνεργιστικά με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Μεταξύ ασθενών παιδιατρικής, η αντιοξειδωτική δράση της υδροξυτυροσόλης και της βιταμίνης Ε καταπολέμησαν τη συστημική φλεγμονή. Μελέτη του 2015 συνδύασε σιλυμαρίνη και βιταμίνη Ε και συμπέρανε ότι μαζί με μια διατροφή με χαμηλές θερμίδες, μπορεί να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα στις περιπτώσεις λιπώδους ήπατος.
Δέσποινα Μαρσέλου
Κλινική διαιτολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα
Ηρώων Πολυτεχνείου 67, Πειραιάς
www.getactive.gr
fb page getactive
Instagram @feedyourimmunity
