Κάθε ιστορία μπορεί να ειπωθεί στατικά ή με τρόπο συναρπαστικό. Αν, λ.χ., περιορίσει κανείς την ακτινοβολία του Λυκείου Ελληνίδων στις φορεσιές και στους χορούς, το «στενεύει» στο γραφικό, το αφαιμάσσει από το πιο σημαντικό του στοιχείο: την ικανότητα να κάνει τη ζώσα παράδοση χώρο και χρόνο συνάντησης στο σήμερα, να δρα ως θερμοκοιτίδα εθνικής συνείδησης. Το 2021 ο ιστορικός θεσμός κλείνει 110 χρόνια ζωής. Με ιδρυτικά μέλη μια σειρά από πεφωτισμένες προσωπικότητες, όπως η πρωτοπόρος του γυναικείου κινήματος στην Ελλάδα Καλλιρρόη Παρρέν, κατάφερε να διασυνδέσει τομείς που ήταν τότε δύσκολο να αποτελέσουν κρίκους της ίδιας αλυσίδας, από τα γράμματα και τις τέχνες μέχρι την επιστημοσύνη και την ανάδειξη των εθίμων. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, το Λύκειο αύξησε την εμβέλειά του περνώντας εκτός ελληνικών συνόρων.
Το 1979 ιδρύθηκε το Λύκειο Ελληνίδων του Λονδίνου, επίσης από μια σειρά σπουδαίων γυναικών. Μπορεί ο εκεί ελληνισμός να ήκμαζε επιχειρηματικά, αλλά ήταν κατακερματισμένος. Οπως θυμάται η Ιουλία Καλλίου, εκ των ιδρυτικών μελών, «Ανδριώτες, Κασιώτες, Χιώτες και λοιποί ζούσαν στις δικές τους μικρές κοινότητες, που συστεγάζονταν νοερά κάτω από τη μεγάλη σκέπη της ναυτιλίας. Πλην όμως της εκκλησίας, δεν υπήρχε μια πρωτοβουλία που να τους συνενώνει όλους. Ο τότε πρόξενος Λευτέρης Ηλιόπουλος και η πρόεδρος του Λυκείου στην Αθήνα, Χρυσούλα Καλλία, συνέβαλαν ώστε να φτιαχτεί στο Λονδίνο το παράρτημα, που έγινε τελικά το “σπίτι” όλων! Από αυτή την άποψη, η ίδρυσή του είναι μια ιστορία μεγάλης σημασίας».
Η αρχή έγινε με μαθήματα χορού, γλώσσας και διατήρησης των εθίμων. «Στα τέλη του ’70 οι γυναίκες συνήθως δεν εργάζονταν τόσο σκληρά όσο σήμερα και είχαν περισσότερο χρόνο να συμμετάσχουν στις δραστηριότητές μας. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Διατηρούμε έναν σταθερό πυρήνα από 150 μέλη και έχουμε βέβαια την αγάπη και την αναγνώριση ολόκληρης της παροικίας για το έργο που επιτελούμε», λέει η Λυδία Πατέρα, που με ενημερώνει για τις δράσεις του Λυκείου, το οποίο στεγάζεται στο Ελληνικό Κέντρο τα τελευταία περίπου 25 χρόνια.
Η διδαχή παραδοσιακών χορών παραμένει σταθερή αξία, αλλά γίνονται ακόμα πλήθος εκδηλώσεων και πολλές διαλέξεις. Η πανδημία άλλαξε πολλά από τα δεδομένα, «αλλά μόνο για λίγο, μέχρι να ξαναβρούμε όλοι τα βήματά μας», λέει η κ. Πατέρα. Αφορμή για την κουβέντα μας ήταν το πρώτο ημερολόγιο για το 2021 που κατέφθασε στο γραφείο στην «Κ» από το Λονδίνο: μια θαυμάσια εκδοτική προσπάθεια του Λυκείου του Λονδίνου, που υποστηρίζεται από το Ιδρυμα Λεβέντη, με έργα ευρωπαϊκής ζωγραφικής για την Ελληνική Επανάσταση, από τις συλλογές της Πινακοθήκης στην Κύπρο.
