Όταν τα παιδιά χάνουν την ψυχραιμία τους στη μέση ενός καταστήματος, σε ένα οικογενειακό δείπνο με συγγενείς ή ακόμη και στο σπίτι, μπορεί να είναι εξαιρετικά απογοητευτικό για εμάς τους γονείς. Ωστόσο, είναι στο χέρι μας να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να μάθουν τον αυτοέλεγχο και να τους διδάξουμε πώς να ανταποκρίνονται στις απογοητευτικές καταστάσεις χωρίς να έχουν ξεσπάσματα.
Μαθαίνοντας τον αυτοέλεγχο, τα παιδιά μπορούν να λάβουν τις κατάλληλες αποφάσεις και να ανταποκριθούν σε αγχωτικές καταστάσεις με τρόπους που μπορούν να αποφέρουν θετικά αποτελέσματα.
Για παράδειγμα, εάν πούμε στο παιδί ότι δεν θα του δώσουμε σοκολάτα μετά το φαγητό του, εκείνο μπορεί να κλαίει, να παρακαλάει ή ακόμη και να ουρλιάζει με την ελπίδα ότι θα υποχωρήσουμε. Ωστόσο, με τον αυτοέλεγχο, το παιδί μπορεί να καταλάβει ότι το ξέσπασμά του δεν πρόκειται να επιφέρει το αποτέλεσμα που θέλει κι ότι είναι πιο σοφό να περιμένει υπομονετικά.
Μαθαίνοντας στα παιδιά τον αυτοέλεγχο
Έως 2 ετών
Τα μωρά και τα μικρά παιδιά απογοητεύονται από το μεγάλο χάσμα μεταξύ των πραγμάτων που θέλουν να κάνουν και του τι μπορούν να κάνουν. Έτσι, αντιδρούν συχνά με θυμό. Προσπαθούμε να αποφύγουμε τις εκρήξεις θυμού, αποσπώντας την προσοχή του μικρού μας με παιχνίδια ή άλλες δραστηριότητες.
Για τα παιδιά που φτάνουν τα 2 έτη, μπορούμε να εφαρμόσουμε την τακτική του «timeout», δηλαδή να πούμε στο παιδί να κάτσει στην καρέκλα του για πέντε λεπτά. Με αυτόν τον τρόπο θα του δείξουμε ότι τα ξεσπάσματά του έχουν συνέπειες, καθώς και ότι είναι προτιμότερο να κάτσει για λίγο μόνο του αντί να έχει εκρήξεις θυμού.
3 έως 5 ετών
Μπορούμε να συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε το «timeout», αλλά αντί να ορίζουμε ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο, μπορούμε να βάζουμε τέλος όταν ηρεμεί το παιδί. Αυτό βοηθά τα παιδιά να βελτιώσουν την αίσθηση του αυτοέλεγχου. Και είναι εξίσου σημαντικό να επαινέσουμε το παιδί για το ότι δεν χάνει τον έλεγχο μπροστά σε απογοητευτικές ή δύσκολες καταστάσεις λέγοντας πράγματα όπως, «Μπράβο που έμεινες ήρεμος».
6 έως 9 ετών
Καθώς τα παιδιά ξεκινούν το σχολείο, είναι σε καλύτερη θέση να κατανοήσουν την ιδέα των συνεπειών και το γεγονός ότι μπορούν να επιλέξουν μια καλή ή κακή συμπεριφορά.
Ενθαρρύνουμε το παιδί να απομακρύνεται για λίγα λεπτά από μια απογοητευτική κατάσταση ώστε να ηρεμήσει αντί να έχει έκρηξη θυμού. Επαινούμε το παιδί κάθε φορά που παίρνει τον χρόνο του για να ηρεμήσει, ώστε να ενθαρρύνουμε αυτή την καλή συμπεριφορά του.
10 έως 12 ετών
Τα μεγαλύτερα παιδιά συνήθως κατανοούν καλύτερα τα συναισθήματά τους. Τα ενθαρρύνουμε να σκεφτούν τι τους προκαλεί να χάσουν τον έλεγχο και στη συνέχεια να το αναλύσουν. Τους εξηγούμε ότι μερικές φορές οι καταστάσεις που προκαλούν αναστάτωση αρχικά δεν καταλήγουν απαραίτητα τόσο απαίσιες όσο μπορεί να φανταζόμαστε. Προτρέπουμε τα παιδιά να αφιερώσουν χρόνο για να σκεφτούν πριν αντιδράσουν σε μια κατάσταση.
13 έως 17 ετών
Μέχρι τώρα τα παιδιά πρέπει να είναι σε θέση να ελέγχουν τις περισσότερες από τις ενέργειές τους. Ωστόσο, υπενθυμίζουμε στους εφήβους να σκεφτούν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες και τους προτρέπουμε να συζητήσουν για τις ενοχλητικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν αντί να χάσουν τον έλεγχο, να χτυπήσουν πόρτες ή να φωνάξουν. Εάν είναι απαραίτητο, πειθαρχούμε το έφηβο παιδί μας αφαιρώντας ορισμένα προνόμιά του για να τονίσουμε το μήνυμα ότι ο αυτοέλεγχος είναι μια σημαντική ικανότητα που απαιτούμε από αυτό.
