Με 300 ελεγκτές αναμένεται να πλαισιωθεί η Αρχή Εποπτείας της Αγοράς, η νέα Ανεξάρτητη Αρχή που θα συγκροτηθεί κατά το πρότυπο της ΑΑΔΕ, με αποκλειστική ευθύνη την πάταξη των φαινομένων αθέμιτης κερδοσκοπίας, νοθείας, απάτης κ.ο.κ. και στόχο τον πιο αποδοτικό έλεγχο της αγοράς και την προστασία του καταναλωτή.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «business stories», πρόθεση του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου είναι να επιταχυνθούν οι διαδικασίες προκειμένου η νέα Αρχή, που θα κληθεί να ξεπεράσει τα όποια κενά υπάρχουν σήμερα, να μπορεί να λειτουργήσει από τη νέα χρονιά. Προς τούτο το σχετικό νομοσχέδιο είναι σχεδόν έτοιμο με στόχο να κατατεθεί και να ψηφιστεί από τη Βουλή μέσα στον Σεπτέμβριο. Την ίδια ώρα σε λειτουργία αναμένεται να τεθεί από το φθινόπωρο η νέα εφαρμογή για καταγγελίες από πολίτες μέσω κινητού τηλεφώνου, που θα αποτελέσει εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο στο έργο των ελεγκτικών μηχανισμών.
Νέες οργανικές θέσεις
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες, η νέα Αρχή που θα έχει την επωνυμία «Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή» θα προκύψει από τη συνένωση της ΔΙΜΕΑ, των ελεγκτικών μηχανισμών της Γ.Γ. Εμπορίου και του Συνηγόρου του Καταναλωτή.
Συνολικά για τη στελέχωσή της έχουν προβλεφθεί 500 οργανικές θέσεις, πέραν των μετακλητών, η πλειοψηφία των οποίων θα αφορά ελεγκτές για το συνεχές «σκανάρισμα» της αγοράς για παραεμπόριο, απάτες, νοθεία και αισχροκέρδεια. Συγκεκριμένα, οι θέσεις των ελεγκτών θα είναι 300, με στόχο να συγκροτηθούν τουλάχιστον 100 κλιμάκια ελέγχου που θα σαρώνουν την αγορά, όταν, σύμφωνα με πληροφορίες, σήμερα τα ενεργά κλιμάκια που κάνουν επιτόπιο έλεγχο δεν ξεπερνούν τα δέκα! Με αυτό τον τρόπο αναμένεται να ενισχυθεί η παρουσία των ελεγκτικών κλιμακίων στην καθημερινή εποπτεία της αγοράς με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος. Παράλληλα, θα χρησιμοποιηθεί κάθε διαθέσιμο τεχνολογικό εργαλείο. Επίσης, η Αρχή θα συνεργάζεται στενά με την Αστυνομία και θα ενισχύσει τη δυνατότητα εντοπισμού και επιβολής των κυρώσεων σε περιπτώσεις παρανομίας.
Ενα σημαντικό τμήμα των οργανικών θέσεων αναμένεται να καλυφθεί από τη μετακίνηση του προσωπικού των φορέων, διευθύνσεων και αρχών που θα συνενωθούν. Ωστόσο, για την πλήρη στελέχωση της νέας Αρχής αναμένεται να υπάρξουν και νέες προσλήψεις μέσα από τη διαδικασία προκήρυξης.
Σημειωτέον ότι η νέα Αρχή θα συγκροτηθεί από όλες τις οργανικές μονάδες που υπάγονται, κατά την ημερομηνία έναρξης της λειτουργίας της, (α) στη Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) του υπουργείου Ανάπτυξης, (β) στη Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή που υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης, (γ) στην Ανεξάρτητη Αρχή Συνήγορος του Καταναλωτή, (δ) στο Τμήμα Γ’ Επικοινωνίας και Εξωστρέφειας της Διεύθυνσης Πολιτικής και Ενημέρωσης Καταναλωτή, που υπάγεται στη Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η Αρχή θα απολαμβάνει λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, και δεν θα υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες διοικητικές αρχές. Λειτουργώντας στα πρότυπα της ΑΑΔΕ, θα υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής.
Εδρα της θα είναι η Αθήνα, ενώ ειδικές αποκεντρωμένες και περιφερειακές υπηρεσίες της Αρχής θα μπορούν να λειτουργούν και εκτός της έδρας αυτής, με απόφαση του διοικητή της.
■ Η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών.
■ Η παρακολούθηση και η εποπτεία εφαρμογής της νομοθεσίας για την αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου κατά την παραγωγή, αποθήκευση, διακίνηση και εμπορία προϊόντων στην αγορά και την παροχή υπηρεσιών, καθώς και της νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού εμπορίου.
■ Η προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, η προστασία των οικονομικών συμφερόντων και της ασφάλειάς τους, η προαγωγή της πληροφόρησης και επιμόρφωσής τους ώστε να επηρεάζουν προς όφελός τους τις εξελίξεις στην αγορά, η υποστήριξη της οργάνωσής τους σε ενώσεις καταναλωτών και της ακρόασής τους σε θέματα που τους αφορούν, η διαμόρφωση υγιούς καταναλωτικής συνείδησης και προτύπων ορθής καταναλωτικής συμπεριφοράς.
■ Η διαμεσολάβηση για την εξώδικη επίλυση διαφορών μεταξύ προμηθευτών και καταναλωτών ή ενώσεων καταναλωτών, οι οποίες δεν εκκρεμούν ενώπιον των δικαστικών αρχών.
■ Η υποστήριξη των καταναλωτών σε συλλογικό επίπεδο, καθώς και η υποστήριξή τους μέσω νομικής συνδρομής.
Στο πλαίσιο αυτό θα ελέγχει την τήρηση και εφαρμογή: α) του ρυθμιστικού πλαισίου για τη διάθεση (διακίνηση και εμπορία) των προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών και των ειδικότερων κανόνων για τη ρύθμιση της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών, στην ελληνική αγορά, από οικονομικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στο στεγασμένο, υπαίθριο (πλανόδιο και στάσιμο) και από απόσταση εμπόριο, β) των διατάξεων της νομοθεσίας περί προστασίας καταναλωτή, καθώς και της προστασίας των οφειλετών από αθέμιτες πρακτικές ενημέρωσης, γ) της αρχής ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες στον ιδιωτικό τομέα και την παροχή αυτών, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 12 της Οδηγίας 2004/113/ΕΚ.
Η διοίκηση
Ως προς το οργανόγραμμα της, η Αρχή θα λειτουργεί υπό έναν διοικητή, ενώ προβλέπονται και τρεις θέσεις υποδιοικητών. Ολοι τους θα έχουν πενταετή θητεία και το δικαίωμα ανανέωσης αυτής μόνο μία φορά κατόπιν σχετικής απόφασης του υπουργού Ανάπτυξης.
Οι τρεις υποδιοικητές θα αναλαμβάνουν την ευθύνη των τριών φορέων που θα συνενωθούν με το αντίστοιχο αντικείμενο τους: τη ΔΙΜΕΑ, με αντικείμενο την εποπτεία και τον έλεγχο της αγοράς και την προστασία του καταναλωτή, τον Συνήγορο του Καταναλωτή, για την εξωδικαστική, συναινετική, επίλυση των καταναλωτικών διαφορών και την παρακολούθηση της εφαρμογής στον ιδιωτικό τομέα της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες, και των μηχανισμών της Γ.Γ. Εμπορίου, για τον τον διοικητικό, οικονομικό και ψηφιακό μετασχηματισμό της Αρχής.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα Αρχή θα επιδιώξει και στενότερη συνεργασία με τις περιφέρειες και τους τοπικούς φορείς προκειμένου να υπάρξει αποτελεσματική κάλυψη του συνόλου της χώρας.
Ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, με τη μεταρρύθμιση που ετοιμάζει, υπόσχεται να ενισχύσει τη θέση του καταναλωτή και να μειώσει τις στρεβλώσεις στην αγορά. Το νέο νομοσχέδιο, που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον Σεπτέμβριο, θα επιτρέψει την ενεργοποίηση της νέας Αρχής από το 2026, με την ελπίδα ότι οι αλλαγές αυτές θα σημάνουν την αρχή ενός νέου, πιο οργανωμένου καθεστώτος εποπτείας.
Η νέα εφαρμογή καταγγελιών
Σε αυτό όμως θα βοηθήσουν και τα νέα χρήσιμα ψηφιακά εργαλεία που αναμένεται να μπουν στη μάχη κατά της αισχροκέρδειας και της απάτης, όπως η νέα εφαρμογή υποβολής καταγγελιών των καταναλωτών μέσω των smartphones. Σύμφωνα με τις ίδιες ασφαλείς πληροφορίες, η εφαρμογή, που ετοιμάζεται εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία από το προσεχές φθινόπωρο, με στόχο να λειτουργήσει συμπληρωματικά στην υφιστάμενη ψηφιακή πλατφόρμα e-kataggelies.mindev.gov.gr.
Η νέα εφαρμογή θα είναι απλή στη χρήση για κάθε καταναλωτή και θα δίνει τη δυνατότητα υποβολής καταγγελιών μέσω κινητού τηλεφώνου με την επισύναψη φωτογραφιών που θα φέρουν αντικειμενική χρονοσήμανση και γεωεντοπισμό, έτσι ώστε να είναι δυνατή η χρήση τους ως αποδεικτικό στοιχείο. Κάτι που σημαίνει πως δυνητικά κάθε καταναλωτής μπορεί να δίνει άμεσα εκείνα τα αποδεικτικά στοιχεία ώστε ο ελεγκτικός μηχανισμός να προχωρήσει άμεσα στα δέοντα, χωρίς χρονοκαθυστέρηση.
Με τον τρόπο αυτό πολλαπλασιάζεται η δύναμη του ελεγκτικού μηχανισμού, που θα μπορεί να αξιοποιεί καταγγελίες χωρίς να είναι πάντοτε απαραίτητο να στείλει κλιμάκια επιτόπου για τη διενέργεια των ελέγχων. Παράλληλα, ενδυναμώνεται ο καταναλωτής ο οποίος μπορεί εύκολα και αποτελεσματικά να καταγγείλει παράνομες ή αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Τέλος, ο έλεγχος γίνεται αποτελεσματικότερος, αφού οι ελεγχόμενες επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν πότε και από ποιον θα ελεγχθούν, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε αυξημένη συμμόρφωση τις επιχειρήσεις και σε πληρέστερη προστασία των δικαιωμάτων και της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών.
