Ολο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες σπεύδουν να στηρίξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση και την άνοδο του κόστους διαβίωσης. Η Ισπανία λαμβάνει τώρα μέτρα ανάλογα με αυτά που έχουν αποφασίσει Ελλάδα, Πορτογαλία, Πολωνία και Ουγγαρία και παρέχει στήριξη σε περισσότερα από ένα εκατομμύριο νοικοκυριά με στεγαστικά δάνεια, αλλά και σε επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή η Γερμανία, που βρίσκεται στο επίκεντρο της ενεργειακής κρίσης εξαιτίας της μακροχρόνιας ενεργειακής εξάρτησής της από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, θέτει όριο στις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας για επιχειρήσεις και νοικοκυριά για να περιορίσει τη ζημιά από την ενεργειακή κρίση.
Γερμανία
Το πακέτο μέτρων του Βερολίνου θα κοστίσει στα ταμεία του γερμανικού κράτους περίπου 54 δισ. ευρώ και θα τεθεί σε ισχύ από 1ης Μαρτίου του επόμενου έτους. Θα δοθούν αναδρομικά επιδοτήσεις για το διάστημα Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου, ενώ προβλέπεται μια εφάπαξ κρατική επιδότηση για τον Δεκέμβριο σε όσους χρησιμοποιούν φυσικό αέριο. Θα χρηματοδοτηθεί εν μέρει από τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης θα ανέρχονται σε πολλά δισ. ευρώ.
Η φορολόγηση αυτή θα ισχύσει σχεδόν σε όλα τα είδη ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών, με μόνη εξαίρεση την παραγωγή φυσικού αερίου και σκληρού γαιάνθρακα. Στο μεταξύ, πάντως, πολλές επιχειρήσεις προειδοποιούν πως ο φόρος που θα επιβληθεί αναδρομικώς και από τον Σεπτέμβριο ενδέχεται να πλήξει τις επενδύσεις στον κλάδο.
Για τα νοικοκυριά θα ισχύσει πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου στα 12 σεντς ανά κιλοβατώρα για το 80% της κατανάλωσης, βάσει της χρήσης του περασμένου έτους. Για τις βιομηχανίες θα επιδοτηθεί το 70% της κατανάλωσης αερίου, ενώ σε ό,τι αφορά τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας θα τεθεί ανώτατο όριο στα 40 σεντς η κιλοβατώρα, αρχής γενομένης από τον Απρίλιο του 2024. Σύμφωνα με το σχετικό σχέδιο νόμου, η κυβέρνηση θα φορολογήσει αναδρομικά από τον Σεπτέμβριο και μέχρι το τέλος Ιουνίου τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αποκλειστικά και μόνον για τα κέρδη που προσπορίστηκαν «εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης».
Ισπανία
Για τα γερμανικά νοικοκυριά θα ισχύσει πλαφόν στις τιμές του αερίου στα 12 σεντς ανά κιλοβατώρα για το 80% της κατανάλωσης.
Η ισπανική κυβέρνηση έχει ήδη έρθει σε συμφωνία με τις τράπεζες της χώρας που συναίνεσαν να ελαφρύνουν τα βάρη για περισσότερα από ένα εκατ. νοικοκυριά σε ό,τι αφορά την εξυπηρέτηση των στεγαστικών τους δανείων, επιμηκύνοντας τον χρόνο αποπληρωμής τους. Παράλληλα οι τράπεζες θα εφαρμόσουν ένα σύστημα ευνοϊκής μεταχείρισης και στήριξης των ευάλωτων οικογενειών, όσων δηλαδή έχουν ετήσιο εισόδημα έως 25.200 ευρώ. Αυτές οι οικογένειες θα μπορούν να αναδιαρθρώσουν τα στεγαστικά τους δάνεια με χαμηλότερα επιτόκια για μια περίοδο χάριτος πέντε ετών.
Τα σχετικά μέτρα ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών που, ωστόσο, απέφυγε να αναφερθεί στο ενδεχόμενο κόστος που συνεπάγονται για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όπως και στο κατά πόσον θα χρειαστεί να προβούν οι τράπεζες σε περισσότερες προβλέψεις έναντι μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σημειωτέον, πάντως, ότι τα τελευταία στοιχεία και συγκεκριμένα του Αυγούστου φέρουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ισπανικών τραπεζών να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, μόλις στο 3,86% του συνόλου, πολύ πιο κάτω δηλαδή και από το χαμηλότερο ρεκόρ που υπήρχε ώς τώρα και ήταν το 13,6% τον Δεκέμβριο του 2013.
Ιταλία
Σε ό,τι αφορά την Ιταλία, στον πρώτο προϋπολογισμό της η κυβέρνηση Μελόνι προβλέπει τη φορολόγηση των υπερκερδών των ενεργειακών εταιρειών, με σκοπό την επέκταση της ενίσχυσης που χορηγεί σε όσες οικογένειες και επιχειρήσεις έχουν πληγεί από την ενεργειακή κρίση. Οπως ανακοίνωσε χθες, θα αυξηθεί στο 35% από το 25% ο φορολογικός συντελεστής για τα υπερκέρδη από την εμπορία ενέργειας, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους. Ο σχετικός φόρος θα υπολογιστεί βάσει των πρόσθετων εσόδων που δηλώνουν οι εταιρείες και όχι βάσει των πωλήσεων, όπως ισχύει ώς τώρα. Θα διατεθούν έτσι τουλάχιστον 21 δισ. ευρώ για τη στήριξη οικογενειών και επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν το αυξημένο κόστος της ενέργειας. Αυτά θα προστεθούν στα περίπου 75 δισ. ευρώ που ήδη δαπανάει η κυβέρνηση για να διασφαλίσει τη λειτουργία της οικονομίας.
Το σχετικό σχέδιο νόμου έχει εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο, αλλά θα τεθεί υπό την κρίση του ιταλικού κοινοβουλίου και είναι πιθανόν να τροποποιηθεί πριν λάβει το τελικό πράσινο φως. Ορισμένα από τα μέτρα που προβλέπει ο προϋπολογισμός της νέας κυβέρνησης αναμένεται να προκαλέσουν οξύτατες πολιτικές εντάσεις στους κόλπους του κυβερνητικού συνασπισμού στον οποίο συσπειρώνονται το κόμμα της Μελόνι, Αδέρφια της Ιταλίας, η Forza Italia του Μπερλουσκόνι και η Λέγκα.
