Μπορούμε πραγματικά να ζήσουμε χωρίς ίντερνετ για μία μέρα; Το ερώτημα ακούγεται υπερβολικό, όμως οι πρόσφατες τεχνικές αστοχίες της Cloudflare και της Amazon Web Services δείχνουν ότι η ψηφιακή μας καθημερινότητα είναι πιο εύθραυστη απ’ όσο νομίζουμε. Γιατί ένα blackout δεν σημαίνει απλώς ότι δεν θα έχουμε πρόσβαση στα social media ή στις πλατφόρμες streaming. Σημαίνει κάτι πολύ πιο βαθύ: ότι ολόκληρη η ζωή μας παγώνει.
Θα μπορούσαμε να ψωνίσουμε χωρίς κάρτες ή ΑΤΜ; Όχι. Θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε χρήματα; Ούτε. Χωρίς GPS, οι μετακινήσεις γίνονται γρίφος. Οι τηλεπικοινωνίες –σταθερές και κινητές– θα αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα, ενώ κρίσιμες υπηρεσίες όπως η ηλεκτροδότηση, τα νοσοκομεία και τα συστήματα ασφαλείας θα δοκιμάζονταν σε επικίνδυνο βαθμό. Ακόμη και τα αεροπλάνα θα έμεναν καθηλωμένα, αφού μεγάλο μέρος των λειτουργιών τους βασίζεται σε διαδικτυακές εφαρμογές.
Το οικονομικό κόστος; Η εκτίμηση είναι σοκαριστική: μια μόνο ημέρα παγκόσμιου blackout θα στοίχιζε περίπου 43 δισ. δολάρια, ενώ για την Ελλάδα το ποσό θα μεταφραζόταν σε εκατομμύρια ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό πως το shutdown του 2019 στις ΗΠΑ κόστισε 7,3 δισ. δολάρια.
Οι επιστήμονες κυβερνοασφάλειας δεν κρούουν απλώς τον κώδωνα του κινδύνου – λένε ότι το πρόβλημα είναι ήδη εδώ. Παρατηρούν ότι τα εκτεταμένα τεχνικά ζητήματα γίνονται όλο και πιο συχνά και καλούν σε δράση πριν εμφανιστούν σοβαρότερα blackout. Το διαδίκτυο, όπως τονίζουν, έχει γίνει υπερβολικά συγκεντρωτικό. Εταιρείες–κολοσσοί λειτουργούν ως τεχνολογικές «ομπρέλες» για εκατοντάδες υπηρεσίες. Αν ένα μόνο σύστημα πέσει, παρασύρει μαζί του χιλιάδες πελάτες. «Όλα τα αυγά στο ίδιο σύννεφο» – όπως λένε χαριτολογώντας οι ειδικοί.
Ο Rob Jardin, επικεφαλής κυβερνοασφάλειας στη NymVPN, εξηγεί ότι το διαδίκτυο είχε σχεδιαστεί ως αποκεντρωμένο και ανθεκτικό δίκτυο, αλλά σήμερα ολόκληρο το οικοσύστημα βασίζεται σε λίγα μεγάλα cloud. Από την πλευρά του, ο καθηγητής του Notre Dame, Μάικ Τσαπλ, δήλωσε στο CNNi ότι είναι «σχεδόν θαύμα» το ότι τα cloud αντέχουν στην κλίμακα που λειτουργούν – και πως όταν ένα υποσύστημα καταρρεύσει, η ζημιά είναι τεράστια.
Οι ψηφιακές κρίσεις που σημάδεψαν τον πλανήτη
19 Ιουλίου 2024: η χειρότερη ψηφιακή κρίση όλων των εποχών. Μία ελαττωματική ενημέρωση ασφαλείας της CrowdStrike «έριξε» 8,5 εκατομμύρια υπολογιστές. Ακυρώθηκαν πάνω από 46.000 πτήσεις, νοσοκομεία ανέβαλαν χειρουργεία, υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης στις ΗΠΑ βρέθηκαν σε κρίση και οι πληρωμές με κάρτα δυσκόλεψαν ακόμη και στη Νέα Υόρκη.
1997: το πρώτο μεγάλο blackout. Ένα τεχνικό λάθος της Network Solutions Inc. «γκρέμισε» περίπου ένα εκατομμύριο ιστοσελίδες με κατάληξη .com και .net. Για την εποχή, ήταν κάτι πρωτόγνωρο.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά — υπάρχουν και οι… καρχαρίες. Τα αρπακτικά των ωκεανών έχουν επιτεθεί επανειλημμένα σε υποβρύχια καλώδια, προκαλώντας σημαντικές ζημιές. Σήμερα, η Google τυλίγει τα καλώδιά της με υλικά τύπου κέβλαρ για να τα προστατεύσει.
Το συμπέρασμα είναι πως το internet μπορεί να δείχνει αόρατο, αλλά είναι πιο εύθραυστο από όσο νομίζουμε. Και ίσως κάποια στιγμή χρειαστεί να απαντήσουμε ειλικρινά στην αρχική ερώτηση: μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτό;
