Στην εποχή της Μεγάλης Παραίτησης και των εργαζόμενων που δεν είναι πια διατεθειμένοι να παραμείνουν σε θέσεις που δεν τους ικανοποιούν, η ποιότητα του εργασιακού περιβάλλοντος είναι πλέον ένα θέμα που θα πρέπει να απασχολεί και τους εργοδότες.
Μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Environmental Research and Public Health έδειξε ότι ένας τοξικός χώρος εργασίας «μπορεί να είναι επιζήμιος και να οδηγήσει σε περιττό στρες, burnout (εργασιακή εξάντληση), κατάθλιψη και άγχος στους εργαζόμενους». Επιπλέον, διαπίστωσε ότι εάν ένας εργαζόμενος δεν περνά καλά, αυτό το αίσθημα εξαπλώνεται στους υπόλοιπους, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα της εργασίας τους.
Βέβαια, η έρευνα διαπίστωσε και το αντίστροφο: Η ευημερία των εργαζομένων αυξάνει την απόδοση της εργασίας τους, άρα μία επιχείρηση που στηρίζει ενεργά τους υπαλλήλους της, βελτιώνει με διατηρήσιμο τρόπο τις δικές της επιδόσεις.
Όλες οι πλευρές, λοιπόν, έχουν κίνητρο να αποφεύγουν ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον, όπως σημειώνει το CNN.
Από την πλευρά των εργαζομένων, το αυξημένο άγχος και η κατάθλιψη που φέρνει μια κακή επαγγελματική ζωή μπορεί να επιβαρύνουν τις διαπροσωπικές σχέσεις, όπως λέει η ψυχολόγος Alisha Powell. «Πολλές φορές οι εργαζόμενοι μπορεί να μεταφέρουν αυτό το άγχος στις οικογένειές τους και είναι κάτι που επηρεάζει την καθημερινότητά τους ακόμα και όταν δεν είναι στη δουλειά», εξηγεί.
Εκτός από την επιδείνωση της ψυχικής υγείας και τις τεταμένες σχέσεις, οι εργαζόμενοι μπορεί επίσης να στραφούν στα ναρκωτικά ή το αλκοόλ για να αντιμετωπίσουν το άγχος, προσθέτει η δρ. Kristen Fuller.
Πώς να αναγνωρίσετε ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον
Τα σημάδια ενός τοξικού χώρου εργασίας δεν είναι απαραίτητα τόσο εμφανή όσο πιστεύουν πολλοί άνθρωποι, λέει η Fuller. Κανείς φαντάζεται καταστάσεις λεκτικής κακοποίησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης, αλλά δεν είναι τόσο απλό.
«Είναι οποιοσδήποτε χώρος εργασίας που σε κάνει να νιώθεις άβολα», εξηγεί η Fuller. «Οτιδήποτε σε κάνει να νιώθεις ότι δεν μπορείς να ζητήσεις τα πράγματα που χρειάζεσαι και ότι δεν σε υποστηρίζουν».
Ένας τοξικός χώρος εργασίας μπορεί να είναι ένα περιβάλλον στο οποίο ένας εργαζόμενος νιώθει ότι έχει «κολλήσει», σύμφωνα με την Powell. «Πολλές φορές σε έναν τοξικό χώρο εργασίας, οι άνθρωποι δεν έχουν ευκαιρίες να προχωρήσουν ή να πάρουν προαγωγές», εξηγεί. «Εάν δεν δίνονται προαγωγές ή δεν υπάρχει ανοδική κινητικότητα, αυτό μπορεί να επηρεάσει πραγματικά το ηθικό στον χώρο εργασίας, καθώς οι εργαζόμενοι γνωρίζουν ότι ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά δουλεύουν, δεν μπορούν να κερδίσουν μια προαγωγή».
Ένα σημάδι που μαρτυρά ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον είναι όταν οι προϊστάμενοι μικροδιαχειρίζονται τους υπαλλήλους, σύμφωνα με την Powell. Όταν ένας διευθυντής παρακολουθεί στενά τους υφισταμένους του, ελέγχοντας συνεχώς κάθε μικρή εργασία, οι εργαζόμενοι μπορεί να αισθάνονται ότι η εταιρεία δεν τους εμπιστεύεται.
Ένα άλλο, λιγότερο εμφανές σημάδι ενός τοξικού χώρου εργασίας είναι όταν απαιτείται από τους εργαζόμενους να είναι διαθέσιμοι όλη την ώρα, εκτός του ωραρίου εργασίας τους. Όταν ένας εργοδότης σας ζητά να εργάζεστε τα Σαββατοκύριακα ή περισσότερες ώρες χωρίς πρόσθετη αμοιβή, αυτό μπορεί να είναι προειδοποιητικό σημάδι, παρότι οι άνθρωποι συχνά το θεωρούν συνηθισμένη εργασιακή κουλτούρα.
Σύμφωνα με την Powell, όταν ένας εργαζόμενος αισθάνονται υποχρεωμένος να απαντά σε κλήσεις, μηνύματα και email που σχετίζονται με την εργασία του εκτός του ωραρίου του, κάνοντας δηλαδή απλήρωτες υπερωρίες, αυτό μπορεί να είναι δείγμα τοξικού εργασιακού περιβάλλοντος.
Τι να κάνετε σε ένα τοξικό περιβάλλον εργασίας
Εάν βρεθείτε σε ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον, οι δύο ειδικοί συμφωνούν ότι ίσως είναι καιρός να ψάξετε για μια νέα δουλειά.
«Μπορείς να χρησιμοποιήσεις διάφορους μηχανισμούς για να το αντιμετωπίσεις, αλλά δεν νομίζω ότι πρέπει να το αντιμετωπίσεις», λέει η Fuller. «Νομίζω ότι πρέπει να ξεφύγεις από αυτό».
Η Powell ενθαρρύνει τους πελάτες της να δημιουργήσουν στο μυαλό τους ένα χρονοδιάγραμμα για την αναζήτηση εργασίας, θέτοντας ίσως έναν στόχο να αρχίσουν να ψάχνουν ενεργά για μια νέα δουλειά μέσα στους επόμενους τρεις έως έξι μήνες. Τους συστήνει επίσης να τηρούν αρχεία για οποιεσδήποτε ενέργειες ή συμπεριφορές παραπέμπουν σε μια ανθυγιεινή εργασιακή κατάσταση.
Βέβαια, δεν μπορούν όλοι να παραιτηθούν από τη δουλειά τους χωρίς να έχουν βρει μια νέα θέση. Για αυτούς, η Powell έχει μία πρόταση. Αρχικά, θα πρέπει να προσπαθήσουν να βελτιώσουν τον εργασιακό τους χώρο, θέτοντας κάποια όρια. Εάν κάποιος θέλει να δείξει στους συναδέλφους του ότι δεν είναι διαθέσιμος εκτός του ωραρίου εργασίας, αλλά φοβάται να το πει ξεκάθαρα, μπορεί να ρυθμίσει το τηλέφωνό του ώστε να στέλνει τις κλήσεις στον αυτόματο τηλεφωνητή. Ή να προσθέσει στην υπογραφή του email του μία σημείωση που να λέει ότι μηνύματα που στέλνονται μετά από κάποια ώρα, θα απαντώνται την επόμενη εργάσιμη ημέρα.
