Την περασμένη Δευτέρα σε ομιλία του στο ΕΒΕΑ ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης επανέλαβε το γνωστό αφήγημα της «υπεραπόδοσης της ελληνικής οικονομίας», προβάλλοντας εμφατικά την πρόβλεψη του μεσοπρόθεσμου για μείωση του δημόσιου χρέους στο 133,4% ως το 2028. Σε ανάλογους τόνους την επόμενη μέρα ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch ανέφερε σε έκθεσή του ότι αν και η Ελλάδα επιβαρύνεται με τεράστιο δημόσιο και εξωτερικό χρέος (αντίστοιχα στο 161,9% και στο 119,8% του ΑΕΠ το 2023), αναγνωρίζει στην ελληνική κυβέρνηση ότι το μειώνει με ταχείς ρυθμούς.
Αυτό ωστόσο που δεν ανέφεραν ούτε ο Κ. Χατζηδάκης –για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας– ούτε η Fitch (δεν την αφορά, αν και στην έκθεσή της έκανε ρητή αναφορά στη «χαμηλή αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής οικονομίας») είναι ότι η μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους από την κυβέρνηση Μητσοτάκη επιτυγχάνεται κατά κύριο λόγο όχι μέσω της ανάπτυξης αλλά μέσα από το φούσκωμα του ελληνικού ΑΕΠ λόγω υψηλού πληθωρισμού. Τα τελευταία δυόμισι χρόνια ο πληθωρισμός υπήρξε και παραμένει υψηλότερος του μέσου ευρωπαϊκού όρου. Αν έχει μια θετική συνέπεια στη μείωση του ποσοστού του δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ, συνιστά συγχρόνως το κεντρικό πρόβλημα για τα ελληνικά νοικοκυριά που έχουν χαμηλούς μισθούς και χάνουν αγοραστική δύναμη. Αυτό εμφανίζεται σε όλες τις έρευνες.
Και μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τάκης Θεοδωρικάκος να υποστηρίζουν συχνά πυκνά από το καλοκαίρι ότι οι τιμές μειώνονται, αλλά τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) άλλα έδειξαν. Κατά την ΕΛΣΤΑΤ ο πληθωρισμός στην Ελλάδα καλά κρατεί, με την αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή τον Σεπτέμβριο να φτάνει το 2,9% έναντι 1,7% του μέσου όρου της ευρωζώνης και τις αυξήσεις στα τρόφιμα να συνεχίζονται με ρυθμό 3,2% (ελαιόλαδο +38,5%, φρέσκα φρούτα +7,7%, νερά – χυμοί φρούτων – αναψυκτικά +6,5%, ζαχαρώδη – σοκολάτες – γλυκά στο +7%), όπως και σε πολλές υπηρεσίες (+5,4% ασφάλιστρα αυτοκινήτων, +5,4% στα ενοίκια, +5,4% στα δίδακτρα, +4% στις δαπάνες υγείας, +5,7% εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, +5% κομμωτήρια – καταστήματα ατομικής φροντίδας) και στην ενέργεια (+11,35% στο ηλεκτρικό ρεύμα, +10,2% στο φυσικό αέριο).
Αυτός ο διαρκής ανοδικός καλπασμός των τιμών έχει κουράσει πια τη μεγάλη πλειονότητα των νοικοκυριών που τα βλέπουν όλα μαύρα κι αυτό βάσει μιας σειράς εκθέσεων της ΕΚΤ και του ΙΟΒΕ είναι κάτι που συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα και σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Oλα μαύρα
Η ισχυρή απαισιοδοξία των ελληνικών νοικοκυριών καταγράφηκε συγκεκριμένα στην τελευταία έρευνα της ΕΚΤ για τις πληθωριστικές προσδοκίες, όπου οι Ελληνες καταναλωτές ανέφεραν ότι περιμένουν αύξηση του πληθωρισμού κατά 10% στο προσεχές δωδεκάμηνο, στοιχείο που δηλώνει πως ο κόσμος στην Ελλάδα δεν πιστεύει ότι η πληθωριστική έκρηξη έχει τεθεί υπό έλεγχο και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη σχετική αισιοδοξία των καταναλωτών των υπόλοιπων χωρών της ευρωζώνης που βλέπουν αύξηση πληθωρισμού μόνο 2,7% στο δωδεκάμηνο.
Η ισχυρή απαισιοδοξία των ελληνικών νοικοκυριών καταγράφηκε επίσης στην έρευνα οικονομικής συγκυρίας μηνός Σεπτεμβρίου του ΙΟΒΕ που έδειξε μεγάλη περαιτέρω πτώση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης στη χώρα μας τον Σεπτέμβριο, στις -51,3 μονάδες έναντι -43,9 μονάδων του Ιουλίου, με τους Ελληνες καταναλωτές να εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ των 27, με μεγάλη διαφορά από τους δεύτερους πιο απαισιόδοξους, που ήταν οι καταναλωτές της Εσθονίας (-33,2) και της Σλοβενίας (-27,3).
Στην ίδια έρευνα του ΙΟΒΕ καταγράφηκε, τέλος, η ίδια ισχυρή κατάθλιψη των Ελλήνων καταναλωτών και στην εξέλιξη των προσωπικών τους οικονομικών και σε ό,τι αφορά τα οικονομικά της χώρας, αφού το 67% των συμμετεχόντων στην έρευνα υποστήριξε πως το τελευταίο δωδεκάμηνο υπέστη ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης και μόνο το 2% είπε ότι είχε μικρή βελτίωση, ενώ το 72% είπε πως περιμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας μέσα στον χρόνο και μόνο το 17% δήλωσε ότι βλέπει σταθερότητα.
