Επειτα από τρεις εβδομάδες αναταράξεων στο γαλάζιο οικοσύστημα, εκτιμήσεων (και μετρήσεων) για τον αντίκτυπο της πρώτης στην ιστορία της ΝΔ διαγραφής πρώην πρωθυπουργού, έκτακτων συσκέψεων στην κυβερνητική έδρα για την επικοινωνιακή στρατηγική και ανάλυσης των μηνυμάτων από το δεξιότερο της ΝΔ κομμάτι του πολιτικού φάσματος, το Μέγαρο Μαξίμου μεταδίδει επίμονα σινιάλα συνοχής. «Μπετόν αρμέ» ήταν οι λέξεις που επέλεξε προ ημερών ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να καλλιεργήσει εικόνα εσωκομματικής κανονικότητας – και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα και στη βάση της ΝΔ –, στον απόηχο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά. Και ενώ ο Πρωθυπουργός προβάλλει αυτοπεποίθηση ότι έχει απόλυτο έλεγχο και πρωτοβουλία κινήσεων στο εσωτερικό του, από την άλλη πλευρά, εκείνη του Σαμαρά και του έτερου πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, μεταδίδεται ένα άλλο μήνυμα: ότι η περίοδος της σιωπής (τους) έχει τελειώσει. Οι δύο πρώην πρωθυπουργοί ανοίγουν τον β’ γύρο των δημόσιων παρεμβάσεων, καθαρογράφοντας ήδη τις επικείμενες ομιλίες τους. Τα επόμενα 24ωρα και ειδικότερα οι διατυπώσεις που θα επιλέξουν ο Καραμανλής και ο Σαμαράς για μείζονα ζητήματα (Τουρκία, Ευρώπη, κοινωνική συνοχή) θα δείξουν εάν θα διαμορφωθεί μια νέα, διαφορετική δυναμική ως προς τις εσωκομματικές αντιθέσεις. Και επίσης εάν οι δύο πρώην θα εγκαινιάσουν μια νέα φάση στη μεταξύ τους συνεννόηση.
Οι ομιλητές και η Τουρκία
Τον κύκλο ανοίγει ο Καραμανλής την Κυριακή (8 Δεκεμβρίου) ως κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης στην Παλαιά Βουλή για τα 80 χρόνια από την απελευθέρωση της Καρπάθου – τόπο καταγωγής του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θα παραστεί. Τη σκυτάλη παίρνει ο Σαμαράς τέσσερις ημέρες μετά, την Πέμπτη (12 Δεκεμβρίου), στο συνέδριο «50 χρόνια Μεταπολίτευση και Ελληνική Εξωτερική Πολιτική» («ΤΟ ΒΗΜΑ», Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, Οικονομικό Φόρουμ Δελφών). Στον ίδιο συνεδριακό χώρο, την ίδια μέρα, μιλάει ο Γεραπετρίτης για τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, και την επομένη, την Παρασκευή, ο Μητσοτάκης.
Το «μενού» των διαδοχικών παρεμβάσεων των πρώην πρωθυπουργών, κοινό: τα εθνικά – ένα πεδίο δηλαδή στο οποίο έχουν δείξει ότι οι ανησυχίες τους συμπίπτουν, παρότι εκφράζονται με αλλιώτικη φρασεολογία και τόνους. Ο Καραμανλής αναμένεται να «σηκώσει» τα περί τουρκικού αναθεωρητισμού, έχοντας χαρακτηρίσει και πρόσφατα ως «ανυπόστατα» όσα «εκ του πονηρού και αυθαίρετα» επιχειρεί η Αγκυρα να βάλει στο τραπέζι, είτε πρόκειται για εθνική κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα είτε για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. «Αυτά ας τα ξεχάσουν και η Τουρκία αλλά και όσοι διεθνείς παράγοντες τα ενθαρρύνουν ή τα ανέχονται» έλεγε στην τελευταία ομιλία του. Είναι σαφές ότι οι – πυκνές πια – παρεμβάσεις του Μακεδόνα ενδιαφέρουν το Μαξίμου, αφού η κριτική του στην κυβέρνηση έχει αποκτήσει αυξημένη βαρύτητα έπειτα από τη διαγραφή Σαμαρά. Προσώρας η στάση Καραμανλή έχει ερμηνευτεί ως «εντός ορίων», παρότι οι αποστάσεις του από τον Μητσοτάκη είναι σαφείς και, για τους περισσότερους, αγεφύρωτες. Ακόμα και το γεγονός ότι ο Μακεδόνας θέλησε να ξεκόψει τα περί Προεδρίας της Δημοκρατίας («ούτε με αφορά ούτε με ενδιαφέρει») ερμηνεύτηκε ως επιβεβαίωση των κακών σχέσεων με την ηγεσία Μητσοτάκη.
Επιχείρηση «αποµόνωση»
Πιο περίπλοκη μοιάζει η διαχείριση του νέου στάτους με τον μεσσήνιο πολιτικό. Ο ίδιος δεν ετοιμάζει δημοσίως καμία κίνηση πριν από την Πέμπτη. Τότε θα ανοίξει τα χαρτιά του, ετοιμάζοντας κατά πληροφορίες πύρινη τοποθέτηση. «Δεν μένει σπίτι του, δεν κάνει πίσω από τις θέσεις του» επιμένουν άλλωστε συνεργάτες του. Επόμενος σταθμός ο προϋπολογισμός, αν και το περιβάλλον του δεν προτρέχει ως προς τις σκέψεις του – κυρίως το αν θα μιλήσει ως ανεξάρτητος βουλευτής. Μπορεί το Μαξίμου να θέλει να υποβαθμίζει τις εξελίξεις, δείχνοντας ότι αφήνει πίσω του το θέμα, όμως το ραντάρ είναι στραμμένο στον τρόπο δραστηριοποίησης του Σαμαρά, ενόσω στο γαλάζιο πεδίο είναι υπαρκτή η σεναριολογία της δημιουργίας νέου κόμματος.
Εκείνος πιστεύει ότι ο Μητσοτάκης επί της ουσίας δρομολογούσε τον εξοβελισμό του πολύ πριν από την απόφαση διαγραφής, αν δεν τη μεθόδευε κιόλας, με το πρωθυπουργικό περιβάλλον να το αρνείται κατηγορηματικά. Η απομόνωση του Σαμαρά είναι ωστόσο ζητούμενο τώρα για το Μαξίμου – το αρνείται κι αυτό η κυβερνητική έδρα. Προς το παρόν γαλάζια στελέχη υποστηρίζουν ότι δεν προκαλούν πρόβλημα οι αποχωρήσεις από τη ΝΔ (Στέργιος Γιαννάκης, Ζωή Ρούσσου, Αντώνης Σελλιανάκης κ.ά.) γιατί είναι όπως λένε «μεμονωμένες» και αφορούν μικρά ή μεσαία στελέχη που πρόσκεινται στον πρώην πρωθυπουργό. «Κανένας φόβος δεν υπάρχει, εμείς αγωνιούμε να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας» λένε από Μαξίμου και Πειραιώς.
Γαλάζιο ραντάρ στη Μεσσηνία
Στην πραγματικότητα το κυβερνητικό βλέμμα είναι στραμμένο στις κινήσεις του Σαμαρά αλλά και προσώπων που βρίσκονται στον κύκλο επιρροής του – και τοπικά στην έδρα του πρώην πρωθυπουργού. Στη Μεσσηνία η ΝΔ και στελέχη που γνωρίζουν καλά την ανθρωπογεωγραφία της ΝΔ, όπως ο Θανάσης Νέζης, θέλουν να ζεστάνουν τους διαύλους προς αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων μελλοντικά. Είναι δεδομένο ότι επιχειρείται αποκοπή από τον Σαμαρά και απομόνωσή του, αλλά όχι αποκοπή ή απομόνωση κάθε στελέχους που μπορεί να έχει σημεία ταύτισης με τον πρώην πρωθυπουργό.
Η Πελοπόννησος συνεπώς μπαίνει στο μικροσκόπιο με άλλους όρους και αναμένονται προληπτικές ενέργειες στο φόντο πιθανών εσωκομματικών εμφυλίων με δύσκολα προβλέψιμες παρενέργειες. Ενδεικτική η φημολογία για ανατροπές στα επόμενα ψηφοδέλτια Μεσσηνίας που φτάνει μέχρι και την ονοματολογία. Στη σφαίρα της σεναριολογίας περιλαμβάνεται ενδεικτικά ο πολιτικός μηχανικός Νίκος Νίκας, γιος του άλλοτε περιφερειάρχη Παναγιώτη Νίκα ο οποίος είχε ανοίξει και δημόσια μέτωπο με το «σύστημα Σαμαρά» στην Πελοπόννησο. Ως προς τον Δημήτρη Πτωχό, ο οποίος πάντως έχει πολιτική αυτοτέλεια ως περιφερειάρχης, δείχνει να έχει έρθει ήδη κοντά στο Μαξίμου, το οποίο προτίθεται να εντείνει τα δικά του σινιάλα στήριξης.
