Τουλάχιστον 110 πολίτες που συγκεντρώθηκαν σε διάφορα σημεία ρωσικών πόλεων για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος πέθανε εχθές υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες σε φυλακή της Αρκτικής, συνελήφθησαν μέσα στο τελευταίο 24ωρο από τις ρωσικές Αρχές, καταγγέλει σήμερα οργάνωση προάσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Ο Ναβάλνι, ο γνωστότερος πολιτικός αντίπαλος του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, έχασε τις αισθήσεις του και πέθανε εχθές έπειτα από έναν περίπατο, στη σωφρονιστική αποικία «Πολικός Λύκος», όπου εξέτιε πολυετή ποινή κάθειρξης, σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές. Ο 47χρονος εξέτιε ποινή 19 ετών κάθειρξης για «εξτρεμιστική δράση», υπό ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Κατά τις δίκες του τους τελευταίους μήνες στις οποίες συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης, ο Ναβάλνι φαινόταν αδυνατισμένος και γερασμένος. Υπέφερε από προβλήματα υγείας που συνδέονταν με την απεργία πείνας στην φυλακή και την απόπειρα δολοφονίας του μέσω δηλητηρίασης το 2020.
Η εκπρόσωπός του, η Κίρα Γιάρμις, που χθες δήλωνε ότι «δεν υπάρχει σχεδόν καμία ελπίδα» να είναι ζωντανός, επιβεβαίωσε μόλις σήμερα τον θάνατό του και ζήτησε η σορός του να παραδοθεί αμέσως στην οικογένειά του.
Σύμφωνα με το Sky News, Ρώσοι πολίτες σε διάφορες πόλεις – συμπεριλαμβανομένης της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης, – δημιούργησαν στους δρόμους αυτοσχέδια μνημεία για τον επικριτή της Μόσχας, ή συγκεντρώθηκαν σε άλλα κεντρικά σημεία για να αφήσουν λουλούδια και πλακάτ, τα οποία στη συνέχεια αφαιρέθηκαν από αστυνομικούς.
Η OVD-Info, που καταγράφει τις διαδηλώσεις στη Ρωσία, ανέφερε ότι περισσότεροι από 110 άνθρωποι σε 13 πόλεις είχαν τεθεί υπό κράτηση καθώς συμμετείχαν σε αυθόρμητες συγκεντρώσεις, μέχρι τις 09.36 (ώρα Ελλάδας) σήμερα. Τουλάχιστον οι 69 από αυτούς συνελήφθησαν στην Αγία Πετρούπολη. Άλλοι 15 συνελήφθησαν το μεσημέρι σε μια συγκέντρωση στη Μόσχα, σύμφωνα με το ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Sota. «Σε κάθε αστυνομικό τμήμα ενδέχεται να υπάρχουν περισσότεροι κρατούμενοι από αυτούς που αναφέρονται στις δημοσιευμένες λίστες. Δημοσιοποιούμε μόνο τα ονόματα των ανθρώπων για τους οποίους έχουν αξιόπιστες πηγές και μπορούμε να ανακοινώσουμε τα ονόματά τους», πρόσθεσε.
Αν και η τοπική αστυνομία δεν έχει δώσει επίσημα στοιχεία για τους ανθρώπους που συνελήφθησαν, εισαγγελείς στη Ρωσία απηύθυναν εχθές προειδοποίηση προς τους πολίτες να απέχουν από μαζικές διαδηλώσεις στη Μόσχα.
Το Sky News αναφέρει ότι μεταξύ των συλληφθέντων είναι και δημοσιογράφοι που βρίσκονταν κοντά σε ένα μνημείο για να καταγράψουν τον παλμό μετά τον ξαφνικό θάνατο του αντιφρονούντα και επικριτή της Μόσχας, για τον οποίο πολλοί θεωρούν υπεύθυνο τον Πούτιν.
Μια Ρωσίδα δήλωσε στο Sky News: «Όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στην αγαπημένη μου πατρίδα είναι ντροπιαστικά». «Φυσικά και είμαι έξαλλος! Κατάφεραν τελικά να τον σκοτώσουν», ξέσπασε ένας άλλος πολίτης.
Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, τα εκατοντάδες λουλούδια και κεριά που είχαν αφήσει περαστικοί στη Μόσχα την Παρασκευή στη μνήμη του Ναβάλνι απομακρύνθηκαν τη νύχτα, μέσα σε μαύρες σακούλες. Όμως αρκετές δεκάδες τριαντάφυλλα και γαρίφαλα παρέμεναν πάνω στο απαλό χιόνι, στο μνημείο των θυμάτων της σοβιετικής καταπίεσης, στη σκιά της πρώην έδρας της KGB, στην Πλατεία Λουμπιάνκα. Πολλοί Ρώσοι μίλησαν για την απόγνωσή τους, άλλοι όμως εμφανίστηκαν απαθείς για τον θάνατο του Ναβάλνι.
Ο Βλαντίμιρ Νικίτιν, 36 ετών, άφησε ένα γαρίφαλο ενώ αστυνομικοί παρακολουθούσαν. Όταν το πρακτορείο Reuters του ζήτησε συνέντευξη, προτίμησε να μιλήσει σε μια υπόγεια διάβαση, φοβούμενος μήπως συλληφθεί. «Ο θάνατος του Ναβάλνι είναι τρομερός. Συνετρίβησαν οι ελπίδες», είπε ο Νικίτιν. «Ήταν ένας πολύ σοβαρός, ένας γενναίος άνδρας και τώρα δεν είναι πια μαζί μας. Έλεγε την αλήθεια και αυτό ήταν πολύ επικίνδυνο επειδή σε κάποιους ανθρώπους δεν αρέσει η αλήθεια», πρόσθεσε.
Η μητέρα του Ναβάλνι είναι καθ’ οδόν για τη φυλακή όπου πέθανε ο γιος της
Η Λιουντμίλα Ναβάλναγια, η μητέρα του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, είναι καθ’ οδόν για τη σωφρονιστική αποικία όπου πέθανε ο γιος της, συνοδευόμενη από τον δικηγόρο του, γράφει σήμερα η εφημερία Novaya Gazeta.
Οι Δυτικοί ζητούν από τη Ρωσία να λογοδοτήσει
Η κυβέρνηση της Βρετανίας κάλεσε διπλωμάτες της ρωσικής πρεσβείας χθες το βράδυ για να τους καταστήσει σαφές ότι οι ρωσικές αρχές θεωρούνται «πλήρως υπεύθυνες» για τον θάνατο του Ναβάλνι. Το Λονδίνο ζήτησε «ολοκληρωμένη και διαφανή έρευνα», ενώ ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες μια «αξιόπιστη» έρευνα.
«Σοκαρισμένος» ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατηγόρησε τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν ότι «ευθύνεται για τον θάνατο» του Ναβάλνι, «μια ισχυρή φωνή υπέρ της αλήθειας», ενώ και η ΕΕ κατηγόρησε «το ρωσικό καθεστώς».
«Θεωρούμε τον Βλαντίμιρ Πούτιν και το ρωσικό καθεστώς υπεύθυνους», αντέδρασε σήμερα ο Αυστραλός πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι.
Ο θάνατος του Ναβάλνι δείχνει «την αδυναμία του Κρεμλίνου και τον φόβο του για όλους τους αντιπάλους», τόνισε από την πλευρά του ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν από το Παρίσι, στο πλευρό του Ουκρανού ομολόγου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, είναι «προφανές» ότι ο Ναβάλνι «δολοφονήθηκε όπως χιλιάδες άλλοι (…) εξαιτίας ενός και μόνο ανθρώπου, του Πούτιν».
Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε χθες τις κατηγορίες αυτές «εντελώς απαράδεκτες», ενώ ο ίδιος ο Πούτιν δεν έχει κάνει κανένα σχόλιο.
Διαδηλώσεις
Από την Ευρώπη ως τις ΗΠΑ εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες το βράδυ για να αποτίσουν φόρο τιμής στον αντιφρονούντα, όπως στη Βαρσοβία, όπου οι διαδηλωτές – στην πλειονότητά τους νέοι– φώναζαν «Πούτιν, δολοφόνε» και «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, δεν θα συγχωρήσουμε ποτέ».
Πολλές εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν και στο Βερολίνο μπροστά στη ρωσική πρεσβεία με συνθήματα όπως «Πούτιν δολοφόνε! Ο Πούτιν στη Χάγη», όπου έχει την έδρα του το Διεθνές Δικαστήριο.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, μπροστά στη ρωσική αντιπροσωπεία στην Ουάσινγκτον, πραγματοποιήθηκε άλλη συγκέντρωση. «Είναι μια τραγική ημέρα», δήλωσε η Πολίνα, μια 29χρονη γυμνάστρια, χαρακτηρίζοντας τον Ναβάλνι «σύμβολο ελευθερίας, γενναιότητας και αντίστασης».
Άνθρωποι έκαναν ουρές χθες το βράδυ για να αφήσουν ένα λουλούδι σε πολλές ρωσικές πόλεις στα μνημεία για τους πολιτικούς αντιφρονούντες, παρά την προειδοποίηση των ρωσικών αρχών να μην γίνου διαδηλώσεις.
Σε κανάλια στο ρωσικό Telegram, που ειδικεύονται στην παρακολούθηση της καταστολής πράξεων διαμαρτυρίας, αναφέρθηκαν συλλήψεις.
Η οργή της Γιούλια και η απάθεια μερίδας των Ρώσων πολιτών
Η σύζυγος του Ναβάλνι, η Γιούλια, κατηγόρησε τον Πούτιν για τον θάνατο του συζύγου της και είπε ότι ο κόσμος θα πρέπει να ενωθεί ενάντια στο «φρικτό καθεστώς» της Μόσχας. Ορισμένοι Ρώσοι όμως απορρίπτουν αυτήν την άποψη και επικαλούνται μια δημοσκόπηση που δείχνει ότι οι περισσότεροι πολίτες τον αποδοκίμαζαν και ότι ο Πούτιν είναι πολύ πιο δημοφιλής.
«Ο θάνατος του Ναβάλνι ωφελεί τους αντιπάλους του Πούτιν», σχολίασε ο Σεργκέι Μαρκόφ, πρώην σύμβουλος του Κρεμλίνου. «Θα τον χρησιμοποιήσουν για να υπονομεύσουν τη νομιμότητα των προεδρικών εκλογών στη Ρωσία, για να μην αναγνωρίσουν τον Πούτιν ως νόμιμο πρόεδρο. Προσπαθούν να παρουσιάσουν τον Πούτιν όχι ως τον πρόεδρο μιας εχθρικής χώρας αλλά σαν εγκληματία με τον οποίο δεν πρέπει κανείς να συναλλάσσεται», είπε.
Στο «Πατρίκι», το επίκεντρο της νυχτερινής ζωής της Μόσχας, πολλοί νεαροί Ρώσοι διασκέδαζαν το βράδυ της Παρασκευής και δεν υπήρχε κάποια ένδειξη θλίψης για τον θάνατο του Ναβάλνι. «Είναι φυσικά λυπηρό όταν πεθαίνει κάποιος», είπε η Όλγκα Καζάκοβα στο πρακτορείο Reuters. «Αλλά εσείς στη Δύση τον παρουσιάζατε σαν κάποιον που δεν ήταν. Η Δύση δεν είναι φίλη μας – πολεμάτε εναντίον μας στην Ουκρανία», πρόσθεσε.
«Λαϊκό προσκήνημα» από χθες σε όλη την Ρωσία και τον κόσμο
Σε ολόκληρη τη Ρωσία, χθες οι αρχές μάζευαν τα λουλούδια και τα αφιερώματα που άφηναν για τον Αλεξέι Ναβάλνι χιλιάδες Ρώσοι, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι δεν υπάρχει κανένα δημόσιο σημάδι της έκτασης της υποστήριξης προς τον μεγαλύτερο αντίπαλο του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Στη Μόσχα, ένα βίντεο έδειξε κάτι που έμοιαζε με άνδρες με σκούρες μπλούζες, με σηκωμένες τις κουκούλες τους, να κινούνται για να καθαρίσουν τα πολλά αφιερώματα που είχαν τοποθετηθεί στην Πέτρα Σολοβέτσκι, ένα μνημείο για τα θύματα της πολιτικής καταστολής την εποχή του Στάλιν.
Τα γαρύφαλλα και τα τριαντάφυλλα είχαν στοιβαχτεί ψηλά πάνω και γύρω από την πέτρα – και σε ένα άλλο μνημείο στην Αγία Πετρούπολη. Κάποιοι άφησαν φωτογραφίες του πολιτικού και μικρά σημειώματα διαμαρτυρίας και προκλητικότητας. Το βίντεο από τη Μόσχα έδειχνε την αστυνομία να εμποδίζει την πρόσβαση στον χώρο, ενώ ο βωμός απομακρυνόταν. Υπήρχαν παρόμοιες αναφορές από μνημεία σε όλη τη Ρωσία.
Σε άλλες πόλεις η κατάσταση ήταν διαφορετική και η αστυνομία παρενέβη για να εμποδίσει τους πολίτες που ήθελαν να αφήσουν ένα λουλούδι.
Στο Καζάν η αστυνομία εμπόδισε τους διαδηλωτές.
Στην πόλη Γεκατερίνεμπουργκ μάλιστα απομάκρυναν τα λουλούδια που είχαν αφήσει κάποιοι στο χιονισμένο μνημείο, ενώ προχώρησαν και σε προσαγωγές.
Το ίδιο συνέβη και στο Νοβοσιμπίρσκ. «Ποιος είναι ο επόμενος;» ρωτά το χαρτί στα χέρια της γυναίκας.
Άνδρες με πολιτικά ρούχα, πάλι με τις κουκούλες τους σηκωμένες, αφαίρεσαν επίσης τα αφιερώματα που είχαν αφεθεί στη γέφυρα κοντά στο Κρεμλίνο, όπου δολοφονήθηκε ο πολιτικός της αντιπολίτευσης Μπόρις Νεμτσόφ τον Φεβρουάριο του 2015. Και πάλι, η αστυνομία στεκόταν και παρακολουθούσε. Οι αρχές δεν θέλουν να υπάρχουν εστίες διαμαρτυρίας.
Οι εκδηλώσεις μνήμης
Μέσα στο χιόνι που πέφτει σε πολλές ρωσικές πόλεις και με τη συνεχή παρουσία της αστυνομίας, εκατοντάδες Ρώσοι άφηναν χθες ένα λουλούδι στη μνήμη του Αλεξέι Ναβάλνι, του πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Βλαντίμιιρ Πούτιν, που πέθανε αιφνιδιαστικά την Παρασκευή σε σωφρονιστική αποικία στη Σιβηρία.
Ο Ναβάλνι ήταν ο πιο προβεβλημένος πολιτικός αντίπαλος του προέδρου, ίσως ο μόνος που μπορούσε να κατεβάσει στον δρόμο χιλιάδες διαδηλωτές. Τώρα κατεβαίνουν και μετά τον θάνατό του.
Στη Μόσχα -και παρά τις προειδοποιήσεις από τις αρχές κατά των διαδηλώσεων- συνέρρευσαν πλήθη στο μνημείο του Λίθου του Σολοβέτσκι. Είναι μια μεγάλη πέτρα από τα νησιά Σολοβέτσκι όπου είχε λειτουργήσει το πρώτα από τα δεκάδες γκουλάγκ της Σοβιετικής Ένωσης. Ο συμβολισμός των διαδηλωτών είναι εύγλωττος: ο Ναβάλνι πέθανε όπως οι εκατομμύρια πολιτικοί κρατούμενοι εκείνης της περιόδου.
Οι πολίτες διαμαρτύρονται σιωπηλά στο μνημείο βρίσκεται λίγο περισσότερο από ένα χιλιόμετρο από το Κρεμλίνο, έξω από το κτίριο της FSB, της υπηρεσίας-διαδόχου της KGB.
Μεταξύ όσων τίμησαν τη μνήμη του Ναβάλνι ήταν ο πρεσβευτής της ΕΕ στη Ρωσία.
Λίγοι συγκεντρώθηκαν και στο Νίζνι Νοβγκορόντ.
Λουλούδια και μια φωτογραφία του Ναβάλνι άφησαν στο Καλίνινγκραντ στον τάφο του μεγάλου φιλοσόφου Ιμάνουελ Καντ που γεννήθηκε και πέθανε στην πόλη τον 18ο αιώνα.,
Μεγάλες ήταν κατά τόπους οι συγκεντρώσεις και σε πόλεις εκτός Ρωσίας, σχεδόν σε όλη την Ευρώπη.
Ένα πλήθος εκατοντάδων ανθρώπων συγκεντρώθηκε και στη Σερβία, έξω από τη ρωσική πρεσβεα στο Βελιγράδι.
Αντίστοιχη η εικόνα και στη Γεωργία, στην πρωτεύουσα Τιφλίδα.
Συγκινητικός -και μοναχικός- ήταν ο φόρος τιμής σε πόλη του Καζακστάν
Πολλές εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες αυθόρμητα σε πλατείες στη Βαρσοβία, το Βίλνιους και το Βερολίνο, για να τιμήσουν τον Ναβάλνι.
Στη Βαρσοβία, εκατοντάδες άνθρωποι έξω από τη ρωσική πρεσβεία -στην πλειονότητά τους νέοι- διαδήλωσαν αναστατωμένοι από τον θάνατο του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης.
«Είμαι εδώ επειδή η Ρωσία θα έπρεπε και θα μπορούσε να είναι δημοκρατική χώρα», είπε ένας από αυτούς σε δημοσιογράφους, ανάβοντας κεριά γύρω από το πολύ καλά φρουρούμενο κτίριο της πρεσβείας. Άλλοι φώναζαν συνθήματα όπως «Ο Πούτιν είναι δολοφόνος» και «Δεν ξεχνάμε ποτέ, δεν συγχωρούμε ποτέ».
Στη Λιθουανία, εκατοντάδες άνθρωποι που κρατούσαν πορτρέτα του Ναβάλνι συγκεντρώθηκαν στο μνημείο των θυμάτων της σοβιετικής κατοχής. Μια Ρωσίδα που ζει στη χώρα εδώ και ένα χρόνο είπε ότι ο Ναβάλνι ήταν «ένας άνθρωπος που έλεγε αυτά που σκεφτόταν και της έδινε ελπίδα». «Ακόμη και από τη φυλακή του, κατάφερε να βρει τη δύναμη και να μεταφέρει ελπίδα σε εκείνους που αντιστέκονται», είπε.
Παραπλήσια η εικόνα στο Βερολίνο όπου ένα μεγάλο πλήθος συγκεντρώθηκε έξω από την πρεσβεία της Ρωσίας, φωνάζοντας συνθήματα όπως «Πούτιν δολοφόνε» και «Ο Πούτιν στη Χάγη». Οι διαδηλωτές ήταν κυρίως ρωσόφωνοι και κρατούσαν πλακάτ με υβριστικά συνθήματα για τον Ρώσο πρόεδρο ή φωτογραφίες του Ναβάλνι.
«Τον σκότωσαν, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Για εμένα, αυτό είναι φρικτό, σε προσωπικό επίπεδο. Είναι ένδειξη ότι χάσαμε τον μπούσουλα», είπε ο 63χρονος Μαράτ Γκελμάν, ένας γνωστός Ρώσος συλλέκτης και επικριτής του Κρεμλίνου που έχει εγκατασταθεί πλέον στο Βερολίνο. «Ένας ήρωας πρέπει να αντικαθίσταται από εκατό άλλους ήρωες. Θα πρέπει να σηκώσουν και άλλοι το κεφάλι και να πουν: δεν φοβάμαι. Ελπίζω πραγματικά ότι οι άνθρωποι θα εμπνευστούν από τη ζωή και τον θάνατο του Αλεξέι και αυτό θα τους ωθήσει να υπηρετήσουν την πατρίδα», πρόσθεσε.
