Κανένας γονέας δεν έχει πρόθεση να μεγαλώσει παιδιά που θα είναι δυστυχισμένα και δεν θα πετύχουν στη ζωή τους.
Κάποιες φορές όμως, χωρίς να το συνειδητοποιούν, υιοθετούν ορισμένες συνήθειες που περισσότερο βλάπτουν, παρά ωφελούν τα παιδιά τους.
Παίρνουν όλες τις αποφάσεις για λογαριασμό του παιδιού
Ακυρώνουν τα συναισθήματα των παιδιών τους
Θέτουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες
Ελέγχουν τα παιδιά με όπλα τις τύψεις
Δεν παραδέχονται ποτέ ότι έχουν κάνει λάθος
Προστατεύουν τα παιδιά από κάθε δυσκολία
Συγκρίνουν τα παιδιά τους με άλλα
Δεν εκφράζουν αγάπη και στοργή
Όλοι οι γονείς θέλουν το καλύτερο για το παιδί τους. Κάποιες φορές, στην προσπάθειά τους να τα προστατεύσουν, καταλήγουν να λαμβάνουν οι ίδιοι όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά τους.
Αποφασίζουν τι ρούχα θα φορούν, τι χόμπι θα καλλιεργούν, τι καριέρα πρέπει ν’ ακολουθήσουν. Στους περισσότερους, αυτό μοιάζει με απλή καθοδήγηση. Με το πέρασμα του χρόνου, η τακτική αυτή, διδάσκει στα παιδιά κάτι επικίνδυνο: πως οι δικές τους επιλογές, είναι ασήμαντες.
Όταν οι γονείς δεν δίνουν στα παιδιά το περιθώριο να λάβουν τις δικές τους αποφάσεις, αυτά δεν θα καλλιεργήσουν αυτοπεποίθηση, ούτε θα γίνει ανεξάρτητο.
Αντίθετα, μεγαλώνοντας γίνονται ανασφαλή, περιμένουν από τους άλλους να τους πουν τι να κάνουν και φοβούνται να εμπιστευτούν τη δική τους κρίση.
Ακυρώνουν τα συναισθήματα των παιδιών τους
Οι γονείς μπορεί, στην προσπάθεια να κατευνάσουν το άγχος ή τις ανησυχίες των παιδιών τους, να ακυρώνουν τα συναισθήματά τους, παροτρύνοντάς τα, «να μην αγχώνονται», ή «να μην φοβούνται».
Όταν τα παιδιά ακούν αυτές τις παραινέσεις, νιώθουν ότι τα συναισθήματά τους ακυρώνονται, δεν έχουν αξία και σημασία. Οι γονείς το κάνουν ασυνείδητα. Διατάζουν τα παιδιά, «να μην κλαίνε», «να μην αντιδρούν υπερβολικά».
Όταν οι γονείς ακυρώνουν διαρκώς τα συναισθήματα των παιδιών, εκείνα μαθαίνουν να τα καταπιέζουν, αντί να τα διαχειριστούν με υγιή τρόπο.
Με το πέρασμα του χρόνου, αυτή η τακτική διαβρώνει την αυτοπεποίθηση των παιδιών και τα εμποδίζει από την υγιή και ώριμη έκφραση των συναισθημάτων τους.
Αρκεί οι γονείς να επιβεβαιώσουν τα παιδιά ότι, «τα ακούν», «αυτό που περνούν είναι δύσκολο», ή να τα παροτρύνουν «να μιλήσουν για αυτά που νιώθουν», ώστε τα παιδιά να νιώσουν ότι τα εκτιμούν και τα καταλαβαίνουν.
Θέτουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες
Ορισμένοι γονείς, θεωρούν πως, ωθώντας τα παιδιά τους να φτάσουν όλο και υψηλότερους στόχους, θα τα οδηγήσουν στην επιτυχία. Όταν όμως, οι γονείς έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες, προκαλούν μεγαλύτερο κακό, παρά καλό.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν υπό τη διαρκή πίεση της απόδοσης, αναπτύσσουν προβλήματα με τη διαχείριση του άγχους, ενώ αποκτούν φόβο της αποτυχίας.
Σχετικές έρευνες μας πληροφορούν ότι, τα παιδιά που μεγαλώνουν με πολύ απαιτητικούς γονείς, είναι πιο επιρρεπή στο χρόνιο στρες και την εξουθένωση από μικρή ηλικία.
Αντί να δίνουν κίνητρα στα παιδιά, οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες, τα κάνουν να νιώθουν ότι δεν θα τα καταφέρουν ποτέ. Όταν τα λάθη δεν θεωρούνται ευκαιρίες για μάθηση και εξέλιξη αλλά ως οριστικές αποτυχίες, τα παιδιά σταματούν να προσπαθούν.
Η ενθάρρυνση, έχει σπουδαία σημασία. Δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να προχωρούν με τον δικό τους ρυθμό, χωρίς να πρέπει να σηκώσουν το ασήκωτο βάρος των προσδοκιών των γονέων τους.
Οι ενοχές πράγματι, μπορεί να είναι ισχυρό εργαλείο και, ορισμένοι γονείς τη χρησιμοποιούν – σκόπιμα ή ασυνείδητα – τις τύψεις για να χειραγωγήσουν τη συμπεριφορά των παιδιών τους.
Φράσεις όπως, «έχω κάνει τα πάντα για εσένα, και με ευχαριστείς έτσι;», ή «αν με αγαπούσες, δεν θα έκανες έτσι;», μπορεί επιφανειακά να μην φαίνονται επιζήμιες, όμως στην πραγματικότητα, δημιουργούν βαθιές συναισθηματικές πληγές.
Τα παιδιά που έχουν μεγαλώσει με γονείς που εργαλειοποιούσαν τις ενοχές, στην ενήλικη ζωή τους νιώθουν υπεύθυνα για τα αισθήματα των άλλων ανθρώπων.
Στις σχέσεις της ενήλικης ζωής, αδυνατούν να θέσουν όρια, εξακολουθούν να κουβαλούν τις τύψεις και δεν εμπιστεύονται τις ίδιες τους τις επιλογές.
Η αγάπη δεν έχει όρους, ούτε προϋποθέσεις. Κάθε παιδί πρέπει να νιώθει ότι το εκτιμούν για αυτό που είναι, και όχι ανάλογα με το αν ανταποκρίνονται ή όχι στις προσδοκίες τους.
Δεν παραδέχονται ποτέ ότι έχουν κάνει λάθος
Τα παιδιά, νομίζουν πως οι γονείς είναι παντογνώστες. Άλλωστε, είναι οι μεγαλύτεροι και έχουν εμπειρία ζωής. Ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι, οι γονείς τους είναι άνθρωποι και δεν γνωρίζουν τα πάντα, μόνο αργότερα στη ζωή τους. Οι γονείς κάνουν λάθη, όπως όλοι οι άλλοι.
Όταν οι γονείς δεν ζητούν συγγνώμη, όταν επιμένουν ότι έχουν δίκιο και επιβάλλονται με αξιώματα όπως, «επειδή το λέω εγώ», αποκλείουν τη δυνατότητα της συζήτησης και μαθαίνουν στα παιδιά πως, η εξουσία έχει μεγαλύτερη σημασία από την ειλικρίνεια.
Όταν ένας γονέας δεν παραδέχεται τα λάθη του, το παιδί μαθαίνει πως, η ανάληψη της ευθύνης του λάθους είναι αδυναμία. Μεγαλώνοντας, πιστεύουν ότι πρέπει πάντα να έχουν δίκιο – με αποτέλεσμα, να γίνονται «τα καλά παιδιά», και δεν καταφέρνουν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Δεν είναι αδυναμία οι γονείς να ζητούν συγγνώμη από τα παιδιά. Αντίθετα, τα διδάσκει τη δύναμη και γίνονται παράδειγμα ευθύνης.
Προστατεύουν τα παιδιά από κάθε δυσκολία
Είναι φυσικό για τον γονιό να θέλει να προστατεύσει το παιδί του από τον πόνο, την απογοήτευση, την αποτυχία. Κανένας γονιός δεν θέλει να δει το παιδί του να ταλαιπωρείται. Όταν όμως, δεν το αφήνει να βιώσει την αποτυχία, μακροπρόθεσμα, του δυσκολεύει τη ζωή.
Όταν τα παιδιά δεν έρχονται αντιμέτωπα με προκλήσεις, δεν καλλιεργούν ψυχική ανθεκτικότητα. Έτσι, θα είναι εφοδιασμένα να αντιμετωπίζουν και να υπερβαίνουν τις δυσκολίες και τα εμπόδια που κάποια στιγμή, αναμφίβολα θα εμφανιστούν στη ζωή τους.
Οι δυσκολίες δεν είναι πάντα δυσμενείς εμπειρίες.
Αντίθετα, διδάσκει στα παιδιά δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, την υπομονή και την επιμονή. Αντί να εξαφανίζετε όλα τα εμπόδια από την πορεία του παιδιού σας, καμιά φορά, το καλύτερο είναι να τα στηρίζετε, αφήνοντάς τα να διαχειρίζονται μόνα τους τις δυσκολίες και να βρίσκουν λύσεις στα προβλήματά τους.
Συγκρίνουν τα παιδιά τους με άλλα
«Γιατί δεν μπορείς να είσαι σαν την αδελφή σου», «Για δες τη φίλη σου – πρέπει να προσπαθήσεις περισσότερο».
Οι γονείς θεωρούν ότι, οι συγκρίσεις θα δώσουν στα παιδιά το κίνητρο να προοδεύσουν, αλλά πάντα έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Αντί να πάρουν έμπνευση, τα παιδιά νιώθουν ότι δεν αξίζουν.
Οι διαρκείς συγκρούσεις διαβρώνουν το αίσθημα της προσωπικής αξίας του παιδιού. Κάνουν τα παιδιά τους να αμφιβάλλουν για τις δυνατότητές τους και τις μοναδικές τους ικανότητες.
Έτσι, οδηγούνται στον θυμό, η αυτοπεποίθησή τους πλήττεται, όπως και οι σχέσεις με τα αδέλφια και τους συνομήλικους.
Κάθε παιδί ακολουθεί τον δικό του, μοναδικό δρόμο. Πρέπει να τα ενθαρρύνετε να κάνουν το καλύτερο που μπορούν – στηρίζοντάς τα να καλλιεργήσουν αυτοπεποίθηση και τη θέληση να είναι ο εαυτός τους και κανένας άλλος.
Δεν εκφράζουν αγάπη και στοργή
Ορισμένοι γονείς πιστεύουν ότι το παιδί τους πρέπει να προσπαθήσει να κερδίσει την αγάπη τους. Πως, για να νιώσουν την αποδοχή πρέπει να καταφέρουν κάτι ή να έχουν ορισμένη συμπεριφορά.
Όταν ένα παιδί νιώθει πως, η αγάπη των γονιών τελεί υπό όρους και προϋποθέσεις, αναζητούν διαρκώς επιβεβαίωση και αποδοχή.
Φοβούνται ότι θα κάνουν πάντα κάτι λάθος και νιώθουν ότι δεν αξίζουν. Δεν αποδέχονται τον εαυτό τους, δεν καλλιεργούν τις σχέσεις τους, ενώ κλονίζεται και η ίδια τους η αίσθηση της ταυτότητας.
Όλα τα παιδιά πρέπει να νιώθουν την άνευ όρων αγάπη των γονιών. Όχι επειδή έχουν καταφέρει κάτι, ούτε επειδή είναι υπάκουα, αλλά επειδή είναι ακριβώς ο εαυτός τους.
Tip: Οι γονείς θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, αλλά μπορεί να κάνουν λάθη
Καλός γονέας δεν σημαίνει τέλειος γονέας . Κανείς δεν μπορεί να τα κάνει όλα σωστά. Όμως, η συμπεριφορά που εισπράττει ένα παιδί από τους γονείς του, είναι αυτή που διαμορφώνει τον χαρακτήρα και την εικόνα για τον εαυτό του.
Οι ψυχολόγοι, μας πληροφορούν ότι το αίσθημα της αυτοεκτίμησης επηρεάζεται καθοριστικά από τη συμπεριφορά των γονιών.
Τα λόγια, οι ενέργειες και οι συνήθειες που υιοθετούν οι γονείς, γίνονται το θεμέλιο της προσωπικής αντίληψης και της κοσμοθεωρίας των παιδιών. Οι εμπειρίες της παιδικής ζωής, διαρκούν για πάντα.
Κάθε γονέας επιθυμεί το καλύτερο για το παιδί του. Υπάρχουν όμως φορές που, οι γονείς, στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν το παιδί από δυσφορικά συναισθήματα, κάνουν λάθη που καθορίζουν την πορεία τους αργότερα στη ζωή.
