Σοβαρή είναι η πιθανότητα η γραβιέρα, το ανθότυρο και άλλα ελληνικά τυριά που παρασκευάζονται από αιγοπρόβειο γάλα να έχουν έλλειψη στην αγορά λόγω της αδυναμίας των κτηνοτρόφων να ταΐσουν επαρκώς τα ζώα τους ώστε να έχουν καλή παραγωγή γάλακτος.
Η αύξηση της τιμής των ζωοτροφών έχει οδηγήσει τους κτηνοτρόφους στο να ταΐζουν τα ζώα τους το λιγότερο δυνατό σε όλη την Ελλάδα. Σε περιοχές όπως η Θεσσαλία, όπου υπάρχουν εκτάσεις, είναι δυνατή η ιδιοπαραγωγή ζωοτροφών και το κόστος μπορεί κάπως να περιοριστεί –αν και το κόστος καλλιέργειας και λιπασμάτων είναι επίσης υψηλό–, ωστόσο στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη η κτηνοτροφία αντιμετωπίζει πρόβλημα επιβίωσης.
Χθες ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Γεωργαντάς συναντήθηκε με την Εθνική Επιτροπή Κτηνοτροφίας της ΕΘΕΑΣ (Εθνική Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών) και, όπως ανέφερε, έχει ήδη εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η χορήγηση 89 εκατομμυρίων ευρώ για την επιδότηση των ζωοτροφών. Η υπουργική απόφαση που θα καθορίζει τις λεπτομέρειες για αυτή την ενίσχυση αναμένεται να εκδοθεί το επόμενο χρονικό διάστημα, σύμφωνα πάντα με τον υπουργό, που δεσμεύτηκε ότι εντός του Δεκεμβρίου τα χρήματα θα πιστωθούν στους κτηνοτρόφους.
«Πονάει» η Κρήτη
«Πολλά κοπάδια παραγωγικών ζώων, που είχαν άλλα πέντε χρόνια δυνατότητα να αποδώσουν, σφάζονται από τους κτηνοτρόφους γιατί δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα έξοδα», λέει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνου.
Στην Κρήτη υπάρχουν δεκάδες μικρά τυροκομεία, τα περισσότερα από τα οποία παραμένουν κλειστά παρά το ότι τυπικά η περίοδος τυροκόμησης ξεκινάει στα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου. «Οι παραγωγοί, φοβούμενοι το κόστος, “κρατήθηκαν” και δεν έβαλαν τα ζώα να γεννήσουν, ώστε να έχουν και γάλα», περιγράφει ο Γιώργος Μανωλάκης, ιδιοκτήτης τυροκομείου στο ορεινό Ρέθυμνο. «Αν έχεις ζώα που έχουν γεννήσει, πρέπει να τα ταΐζεις καλύτερα και βέβαια πρέπει να ταΐζεις και τα μικρά. Πολλά τα έξοδα με τις σημερινές τιμές ζωοτροφών», εξηγεί. Ο ίδιος είναι ένας από τους λίγους τυροκόμους –περίπου 10 το σύνολο σε όλο το νησί– που διατηρεί την επιχείρησή του ανοιχτή όλο τον χρόνο. Ομως το τελευταίο τετράμηνο (Αύγουστος – Νοέμβριος) έχει παραλάβει το 50% της ποσότητας πρόβειου γάλακτος σε σχέση με το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι. «Εχω μειώσει πολύ τις παραγγελίες. Μου ζητάει κάποιος 10 κεφάλια τυρί και δίνω 3», τονίζει. Οι τιμές για τον παραγωγό έχουν αυξηθεί, αλλά και πάλι δεν καλύπτεται η αύξηση της τιμής στο κόστος των ζωοτροφών. «Πέρυσι αγόραζα το γάλα 0,92 ευρώ το κιλό. Τώρα δίνω 1,30 ευρώ. Για να “βγει” ο κτηνοτρόφος, θα έπρεπε η τιμή να φτάσει 1,60. Ομως εγώ χρειάζομαι 8 κιλά γάλα για να φτιάξω 1 κιλό γραβιέρα. Με ενδιαφέρει ο αγοραστής να έχει τη δύναμη να την αγοράσει, αλλιώς δεν έχει νόημα», λέει ο κ. Μανωλάκης.
«Πολλά κοπάδια παραγωγικών ζώων (σ.σ. ζώα που βρίσκονται σε ηλικία για να γεννήσουν και να δώσουν γάλα), που είχαν άλλα πέντε χρόνια δυνατότητα να αποδώσουν, σφάζονται από τους κτηνοτρόφους γιατί δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα έξοδα ζωοτροφών», λέει ο Γιάννης Γλεντζάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνου. «Ενα τσουβάλι ζωοτροφή, που πέρυσι είχε 12 ευρώ, φέτος έχει 23», λέει. «Κάποιος που έχει 300 ζώα χρειάζεται 15 τσουβάλια ζωοτροφή την ημέρα», συμπληρώνει. «Ολα έχουν ανέβει και το συνολικό κόστος παραγωγής έχει εκτοξευθεί. Το καλαμπόκι, από 190 ευρώ ο τόνος παραδοτέος στο λιμάνι του Ρεθύμνου, έχει φτάσει 380 ευρώ», καταλήγει.
Ο Μανώλης Πατεράκης, κτηνοτρόφος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, περιγράφει εύγλωττα την κατάσταση. «Τον Σεπτέμβριο του 2021 δεν χρωστούσα τίποτα. Τώρα χρωστάω 10.000 ευρώ ρεύμα. Και πάλι καλά. Γιατί σε πολλούς έχουν κόψει το ρεύμα». Τα κόστη στο νησί, όπως και στα νησιά των Κυκλάδων, είναι υψηλότερα εξαιτίας των μεταφορικών. Το ίδιο όμως συμβαίνει και για εκείνους που θέλουν να μεταφέρουν το προϊόν στην ενδοχώρα.
«Στην υπόλοιπη Ελλάδα το τριφύλλι για τα ζώα κοστίζει 27-32 λεπτά το κιλό. Εδώ φθάνει τα 50 λεπτά», σημειώνει ο Γρύλλος Παπαδάκης, πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Μυλοποτάμου. Οι κτηνοτρόφοι στην Κρήτη «χρειάζεται να διανύσουν καθημερινά 80-100 χιλιόμετρα, δηλαδή να δώσουν 20-25 ευρώ για βενζίνη», προσθέτει. Και η βιομηχανία δίνει μικρότερη τιμή για το πρόβειο γάλα στην Κρήτη. «Σε όλη την Ελλάδα πληρώνουν 1,65-1,70 ευρώ το κιλό το πρόβειο γάλα και στην Κρήτη μάς δίνουν 1,20 ευρώ το κιλό», λέει ο κ. Παπαδάκης. Ο ίδιος χαρακτηρίζει «ψίχουλα» την επιδότηση που θα έρθει κάποια στιγμή.
Στο γεγονός ότι το πρόβειο γάλα που προμηθεύεται η «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» (Ολυμπος) από τους κτηνοτρόφους της Κρήτης δεν χρησιμοποιείται για την παρασκευή τυριών και εν γένει προϊόντων προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) αποδίδει η εταιρεία την απόκλιση που υπάρχει ανάμεσα στις τιμές που δίνει στους παραγωγούς της Κρήτης και στους παραγωγούς στην ηπειρωτική Ελλάδα. Ενας άλλος λόγος που οι τιμές με τις οποίες προμηθεύεται η εταιρεία πρόβειο γάλα από την Κρήτη σε χαμηλότερη τιμή σε σύγκριση με την ηπειρωτική Ελλάδα είναι το υψηλό κόστος μεταφοράς.
