Η απουσία ενός ισχυρού ανδρικού προτύπου, αφήνει μακροχρόνια σημάδια στη συνείδηση και τα συναισθήματα ενός παιδιού που γίνεται άνδρας.
Η έλλειψη ενός πατρικού προτύπου, διαμορφώνει την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά με τρόπους που συχνά περνούν απαρατήρητοι από τον περίγυρο. Οι άνδρες που δεν είχαν το παράδειγμα του δυνατού πατέρα στην παιδική ηλικία, συχνά εμφανίζουν κάποιες κοινές συμπεριφορές.
- Δυσκολία στη διαμόρφωση δυνατών σχέσεων
- Προσπάθειες υπεραναπλήρωσης
- Φόβος εγκατάλειψης
- Δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων
- Ανάγκη για αποδοχή
- Προβλήματα με τον αυτοπροσδιορισμό
- Υπερβολική αυτονομία
- Ψυχική αντοχή
Δυσκολία στη διαμόρφωση δυνατών σχέσεων
Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ένα περίπλοκο δίκτυο συναισθημάτων, προσδοκιών και εμπειριών. Οι πρώιμες εμπειρίες της ζωής μας βιώνονται στην οικογένεια, και μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας μέσα από τους γονείς μας.
Η διαμόρφωση ισχυρών σχέσεων είναι μια πρόκληση για όσους άνδρες έχουν μεγαλώσει χωρίς πατρική φιγούρα. Γεγονός αναμενόμενο, αφού, δεν είχαν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν και να μάθουν μέσα από παραδείγματα συσχετισμού και επικοινωνίας.
Συχνά, οι άνδρες που μεγαλώνουν χωρίς πατρικό πρότυπο, έχουν προβλήματα με την εμπιστοσύνη και τη συναισθηματική εγγύτητα. Δυσκολεύονται ιδιαίτερα να διαχειριστούν τις συγκρούσεις με υγιή τρόπο κυρίως επειδή δεν το διδάχθηκαν από πουθενά.
Η συμπεριφορά αυτή δεν είναι κάποιο ελάττωμα του χαρακτήρα τους, παρά μία επίπτωση της ανατροφής. Χρειάζεται κατανόηση, υπομονή και συμπόνοια για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες.
Όταν μια ισχυρή πατρική φιγούρα λείπει από τη ζωή του αγοριού αυτό, μεγαλώνοντας καταβάλλει προσπάθειες να αναπληρώσει το συναισθηματικό του κενό. Μπορεί να καταφύγει σε συμπεριφορές υπεραναπλήρωσης με διάφορους τρόπους: να προσπαθεί να είναι πρώτος σε ακαδημαϊκές επιδόσεις και αθλητισμό, να αναζητά την έγκριση και την αποδοχή που έχει στερηθεί από τον πατέρα του. Η διαρκής ανάγκη να προπορεύεται, οδηγεί σε έντονο στρες και εξουθένωση.
Φόβος εγκατάλειψης
Η απουσία ισχυρού πατρικού προτύπου, οδηγεί σε έναν βαθιά ριζωμένο φόβο εγκατάλειψης. Οι άνδρες που δεν στηρίχθηκαν σε κάποιο αξιόπιστο πατρικό πρότυπο, στις ενήλικες σχέσεις μπορεί να έχουν τάσεις συνεξάρτησης ή αποφυγής.
Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology συμπέρανε ότι ο φόβος της εγκατάλειψης επιδρά ακόμη και στις επαγγελματικές επιλογές. Οι άνδρες που δεν είχαν, μεγαλώνοντας, κάποιο ισχυρό πατρικό πρότυπο, θα προτιμήσουν σταθερές δουλειές, με ελάχιστους παράγοντες ανασφάλειας, ως τρόπο περιορισμού του ενδεχόμενου της εγκατάλειψης που βίωσαν ως παιδιά.
Δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων
Η συναισθηματική έκφραση είναι δυσχερής για όσους άνδρες μεγαλώνουν σε περιβάλλον χωρίς ισχυρό πατρικό πρότυπο. Χωρίς το παράδειγμα της διαχείρισης του συναισθήματος από έναν άνδρα που θαυμάζουν και εμπιστεύονται, τα αγόρια μπορεί να δυσκολεύονται όχι μόνο να εκδηλώσουν, αλλά και να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους ακόμη και ως ενήλικες.
Ως αποτέλεσμα, καταφεύγουν σε δυσλειτουργικές μορφές έκφρασης, όπως ο θυμός ή η σιωπή ως μέσο εκδήλωσης του θυμού. Η δυσκολία στη συναισθηματική έκφραση, έχει ως αποτέλεσμα παρανοήσεις, παρερμηνείες και συγκρούσεις στις προσωπικές σχέσεις. Επίσης, επιδρά αρνητικά στην ψυχική υγεία των ανδρών οι οποίοι καταπιέζουν τα συναισθήματά τους, με αποτέλεσμα να βιώνουν στρες, άγχος και κατάθλιψη.
Ανάγκη για αποδοχή
Όταν ένα αγόρι μεγαλώνει χωρίς την παρουσία ενός πατρικού προτύπου, επιζητά την αποδοχή και την έγκριση των άλλων ακόμη και στην ενήλικη ζωή του. Η επιθυμία για αποδοχή, οδηγεί τους ανθρώπους σε έντονη και πολύωρη εργασία, σε πίεση του εαυτού τους και υπέρβαση των ορίων τους, στην προσπάθειά τους να λάβουν την έγκριση και την αποδοχή που έχουν στερηθεί ως παιδιά.
Μπορεί από την μία, αυτή η τάση να τους έχει κάνει πετυχημένους σε διάφορους τομείς στη ζωή όμως, την ίδια στιγμή, έχει μεγάλο συναισθηματικό κόστος. Η διαρκής επιδίωξη της αποδοχής των άλλων δημιουργεί το συναίσθημα του ανεκπλήρωτου και της αίσθησης ότι δεν είναι ποτέ αρκετά καλοί. Η παρουσία ενός ισχυρού πατρικού προτύπου, είναι καθοριστική για την υγιή διαμόρφωση της αυτοεκτίμησης και του αισθήματος της αξίας σε ένα παιδί.
Προβλήματα με τον αυτοπροσδιορισμό
«Ποιος είμαι; Τι άνθρωπος θέλω να είμαι;» είναι μερικά από τα ερωτήματα που στοιχειώνουν τα αγόρια που μεγαλώνουν χωρίς το παράδειγμα ενός ισχυρού άνδρα στην οικογένεια. Η δυσκολία της δημιουργίας ταυτότητας παρατηρείται συχνά σε άνδρες που, μεγαλώνοντας δεν είχαν κάποιο ισχυρό πατρικό πρότυπο.
Ο καθορισμός της αρρενωπότητας γίνεται πολύ δύσκολη χωρίς την καθοδήγηση ενός ισχυρού πατρικού προτύπου. Αυτό δημιουργεί σύγχυση και ανασφάλεια, η οποία εκφράζεται με διάφορες μορφές, από την υιοθέτηση ακραίων προτύπων αρρενωπότητας έως την πλήρη απόρριψη των παραδοσιακών ρόλων των φύλων. Ο προσδιορισμός του «άνδρα» και της ταυτότητας είναι, για ανθρώπους που μεγαλώνουν χωρίς πατρική φιγούρα, ένα ταξίδια ανακάλυψης και αποδοχής του εαυτού.
Υπερβολική αυτονομία
Οι άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει χωρίς να έχουν δίπλα τους μια ισχυρή πατρική φιγούρα, μαθαίνουν να βασίζονται στον εαυτό τους. Έτσι ξέρουν να διαχειρίζονται και ν’ αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της ζωής, μόνοι τους, γεγονός που τους έχει κάνει πολύ ανεξάρτητους.
Ενώ πρόκειται για ένα θετικό χαρακτηριστικό, όταν παρατηρείται σε ακραίο βαθμό, μπορεί να δυσχεράνει τις ανθρώπινες σχέσεις. Η υπερβολική ανεξαρτησία και η ανάγκη για αυτονομία, απορρέει από τον φόβο μήπως δείξουν αδύναμοι ή ευάλωτοι, ή ακόμη και από την πεποίθηση ότι πρέπει να τα καταφέρνουν μόνοι τους.
Η αυτονομία τους, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε απομόνωση, στερώντας τους την ευκαιρία να δημιουργήσουν βαθιές, υποστηρικτικές σχέσεις. Η αναγνώριση της αξίας της αλληλοϋποστήριξης και η δυνατότητα να ζητούν βοήθεια, είναι πολύτιμη ώστε να ξεπεράσουν την έντονη ανάγκη τους για αυτονομία.
Ψυχική αντοχή
Ένα από τα σπουδαιότερα γνωρίσματα των ανθρώπων που έχουν μεγαλώσει χωρίς ισχυρή πατρική φιγούρα, είναι η ψυχική αντοχή. Ως παιδιά, οι άνδρες αυτοί ήρθαν αντιμέτωποι με αντιξοότητες και έτσι, έχουν μάθει να προσαρμόζονται, να επιμένουν, να βρίσκουν τη δύναμη που χρειάζονται μόνοι τους.
Η αντοχή τους, αποδεικνύει έμπρακτα την ικανότητά τους να ξεπερνούν τα εμπόδια. Είναι μια εξαιρετική ικανότητα που τους έχει βοηθήσει ν’ αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες και τα σκαμπανεβάσματα τα ζωής. Ενώ η απουσία του πατέρα ήταν από μόνη της μια επώδυνη εμπειρία, τους πρόσφερε παράλληλα την ευκαιρία να αποκτήσουν την αντοχή και τη δύναμη ώστε να τα καταφέρουν στη ζωή τους.
Η σημασία της κατανόησης
Οι παραπάνω συμπεριφορές και τα συναισθήματα δεν πρέπει να οδηγούν σε γενικεύσεις. Σκοπός είναι η αντίληψη της επίδρασης που έχουν οι πρώιμες εμπειρίες της ζωής στη συμπεριφορά και τις σχέσεις του ενήλικα.
Ο Σίγκμουντ Φρόιντ, μετά από έρευνα, είχε συμπεράνει ότι οι εμπειρίες της παιδικής ζωής παίζουν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά της ενήλικης ζωής. Αυτό επαληθεύεται στην περίπτωση των ανθρώπων που μεγάλωσαν χωρίς ισχυρά πατρικά πρότυπα και η κατανόηση του γεγονότος αυτού, είναι αναγκαία για την αρμονική αλληλεπίδραση με έναν άνδρα που δεν είχε κάποιο πατρικό πρότυπο ως παιδί.
Οι άνδρες δεν καθορίζονται με βάση το παρελθόν τους, αλλά από την αναγνώριση και την επιρροή που είχε αυτό στην προσωπικότητά τους. Η πορεία κάθε ανθρώπου είναι μοναδική. Η απουσία ενός ισχυρού πατρικού προτύπου δεν καθορίζει την εξέλιξη ενός άνδρα στη ζωή του. Αποτελεί, όμως, ένα κομμάτι στην ιστορία της που επηρεάζει την προσωπικότητά του.
Άλλωστε, ένας άνδρας δεν προσδιορίζεται αποκλειστικά από την απουσία του πατέρα ή του προτύπου του, αλλά κυρίως μέσα από χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, την αντοχή, τις εμπειρίες του, την ικανότητά του να εξελίσσεται. Δεν είναι τόσο η έλλειψη που τους καθορίζει, αλλά κυρίως οι τρόποι με τους οποίους την ξεπέρασαν.
