Ολο και λιγότερα παιδιά ηλικίας 0 – 4 ετών αλλά και λιγότερες γυναίκες σε αναπαραγωγικές ηλικίες: αυτή είναι η εικόνα μιας πολύ διαφορετικής Ελλάδας σε περίπου 50 χρόνια από σήμερα, βάσει των δημογραφικών προβλέψεων που δείχνουν πως η χώρα μας οδεύει ολοταχώς σε πλήρη γήρανση του πληθυσμού.
Το 2070, λοιπόν, η μεγαλύτερη συρρίκνωση θα καταγραφεί στις παραγωγικές ηλικίες και ειδικά στις ηλικίες μεταξύ 40 και 60 ετών ενώ κατά πολύ μειωμένος θα είναι ο αριθμός των γυναικών 30 – 45 ετών, εκείνων δηλαδή που θα βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία.
Η διαφορά, μάλιστα, πολύ μεγάλη: το 2022 οι Ελληνίδες σε αυτές τις ηλικίες ξεπερνούσαν το ένα εκατομμύριο. Το 2070 ο αριθμός τους μετά βίας θα φτάνει τις 600.000.
Το εφιαλτικό αυτό σενάριο δεν έρχεται σαν… κομήτης αλλά αποτελεί τη συνέχεια μιας δημογραφικής κατρακύλας που έχει ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα.
Τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός άνω των 80 ετών στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 132%, ενώ ο αριθμός των παιδιών κάτω των 10 ετών μειώθηκε κατά 18%.
Οπως έχει επισημάνει ο δημογράφος, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ) Βύρων Κοτζαμάνης, στη χώρα μας ειδικότερα το πλήθος των 65 ετών και άνω ανάμεσα στο 1951 και το 2023 έχει εξαπλασιαστεί, αποτελώντας πλέον το 23% του συνολικού πληθυσμού όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’50 αποτελούσαν μόλις το 7%.
«Η ομάδα αυτή αναμένεται να αυξηθεί κατά 650 χιλιάδες ακόμη μέχρι το 2050, ενώ και ο συνολικός πληθυσμός μας θα μειωθεί πιθανότατα κατά 1,25 εκατομμύρια» έχει αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το 2040
Το δημογραφικό… αδιέξοδο μπροστά στο οποίο βρίσκεται η Ελλάδα θα γίνεται όλο και πιο έντονο καθώς το 2040 τα παιδιά έως 15 ετών θα είναι λιγότερα κατά 11% στη χώρα μας ενώ την επόμενη 20ετία οι νέοι 15 – 19 ετών, που θα εισέλθουν στη Δευτεροβάθμια και Ανώτατη Εκπαίδευση εκτιμάται ότι θα μειωθούν κατά 23%.
Κι αυτή θα είναι η νέα πραγματικότητα για τη χώρα και τον πληθυσμό της, εάν δεν υπάρξουν δραστικές λύσεις και μέτρα αντιμετώπισης της πληθυσμιακής γήρανσης.
Στις αρχές της εβδομάδας παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, το οποίο έχει ορίζοντα δεκαετίας και σύμφωνα με τον σχεδιασμό δεν περιορίζεται απλά στην προσπάθεια ανάκαμψης των γεννήσεων, αλλά προσβλέπει στη συνολική διαχείριση των επιπτώσεων της αλλαγής που έχει επέλθει στην ηλικιακή δομή του πληθυσμού.
Εξάλλου, μπορεί η απόκτηση παιδιών να είναι προσωπική, ωστόσο, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, η δημογραφική πολιτική οφείλει να δημιουργήσει ένα ευνοϊκότερο για την απόκτηση οικογένειας περιβάλλον. Στο κέντρο αυτής της πολιτικής βρίσκεται η αντιμετώπιση των συνεπειών της αναπόφευκτης περαιτέρω μείωσης και γήρανσης του πληθυσμού.
Η ενίσχυση των γεννήσεων και η στήριξη της οικογένειας αλλά και η διαχείριση της μακροζωίας και της γήρανσης είναι μεταξύ των πέντε αξόνων πάνω στους οποίους στηρίζεται το Εθνικό Σχέδιο, με απώτερο στόχο την αναχαίτιση του δημογραφικού… θανάτου της χώρας. Μάλιστα, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν και στο Υπουργικό Συμβούλιο, το σχέδιο δράσης καλύπτει όλες τις ηλικίες.
Είναι ενδεικτικό πως για την ηλικιακή ομάδα 0 – 4 ετών – που τις επόμενες δεκαετίες θα «πληγεί» αριθμητικά – έχουν υπολογιστεί εκτός από το επίδομα γέννησης, παιδιατρικές εξετάσεις, πρώιμη παιδική παρέμβαση καθώς και επέκταση βρεφονηπιακών σταθμών αλλά και ο θεσμός της «Νταντάς της γειτονιάς».
Ταυτόχρονα, για την πληθυσμιακή ομάδα άνω των 80 ετών που, σύμφωνα με τους δημογράφους, θα… κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια, η μακροχρόνια καθώς και η ανακουφιστική φροντίδα βρίσκεται στο επίκεντρο.
