Εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία σχεδόν 1 εκατομμύριο άνδρες βρίσκονται στο μέτωπο ή απασχολούνται σε δουλειές που σχετίζονται με τον πόλεμο. Αρκετοί είναι και εκείνοι που έχουν φύγει στο εξωτερικό. Μια από τις συνέπειες που έχει αυτό είναι η οξεία έλλειψη εργατικών χεριών σε διάφορες δουλειές, κυρίως στις λεγόμενες «ανδρικές». Για παράδειγμα, οι οικοδομές έχουν κυριολεκτικά αδειάσει.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές από τις ανάγκες στην αγορά εργασίας να καλύπτονται από γυναίκες, δουλειές που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν καθαρά «ανδρικές», όπως οδηγοί νταλίκας και χειριστές βαρέων μηχανημάτων. Οι λόγοι που οι γυναίκες στρέφονται με τη θέλησή τους σε τέτοιες δουλειές είναι πρωτίστως οικονομικοί, καθώς οι μισθοί είναι πολύ μεγαλύτεροι από τις δουλειές γραφείου, αλλά και λόγοι… άποψης.
«Εμείς θα ξαναχτίσουμε την Ουκρανία μετά τον πόλεμο» είπαν ορισμένες από αυτές τις γυναίκες όταν τις συναντήσαμε σε ειδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης γυναικών στη χρήση βαρέων οχημάτων για εργασίες στην οικοδομή.
«Στην αρχή υπήρχαν άνδρες που γελούσαν με την ιδέα αλλά όταν είδαν ότι αυτές οι κοπέλες δουλεύουν εξίσου καλά με τους άνδρες συναδέλφους τους σταμάτησαν να γελούν» μας λέει η Γιούλια Σκιτσκό, ιδιοκτήτρια εταιρείας ενοικίασης εξοπλισμού κατασκευών και υπεύθυνη του προγράμματος εκπαίδευσης γυναικών στον χειρισμό μηχανημάτων οικοδομής. Οπως λέει, εκείνο που την ώθησε είναι οι ανάγκες της αγοράς και η κατανόηση ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν.
«Οταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή, συνειδητοποιήσαμε ότι εφεξής θα είχαμε όλο και λιγότερους άνδρες. Και ο εξοπλισμός κατασκευών δεν κινείται από μόνος του, είναι το άλφα και το ωμέγα της οικοδομής. Ενώ τα αγόρια πηγαίνουν για να εκπαιδευθούν στα όπλα, εμείς εκπαιδευόμαστε για να κρατάμε τα μετόπισθεν» λέει η Σκιτσκό. Το πρόγραμμα εκπαίδευσης διαρκεί εννέα εβδομάδες, από τις οποίες οι έξι σε πραγματικές συνθήκες στο εργοτάξιο. Η εκπαίδευση γίνεται στις εγκαταστάσεις του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Νεμεσάεβο, μιας κωμόπολης που βρίσκεται δίπλα στη μαρτυρική Μπούτσα.
Ηδη ορισμένες από τις γυναίκες που εκπαιδεύθηκαν σε προηγούμενα προγράμματα έχουν βρει δουλειά σε εταιρείες. Οι άνδρες στην αρχή τις
έβλεπαν με επιφύλαξη, αλλά αφενός οι γυναίκες αποδεικνύουν τις ικανότητές τους στο πεδίο της δουλειάς και αφετέρου είναι τέτοιες οι ανάγκες που κανένας πια δεν κοιτάει… λεπτομέρειες όπως το φύλο. Οι γυναίκες, υποστηρίζει η υπεύθυνη του προγράμματος, είναι περισσότερο επιμελείς και προσεκτικές στη χρήση του εξοπλισμού απ’ ό,τι οι άνδρες, αν και χρειάζονται χρόνο για να συνηθίσουν και να τους φύγει ο φόβος τού να χειρίζονται μηχανήματα 10 τόνων. «Οι ελλείψεις στις οικοδομές ξεπερνούν και το 50%» τονίζει η Σκιτσκό, «γι’ αυτό βλέπουμε πλέον γυναίκες να δουλεύουν σοβατζήδες, πλακάδες, ηλεκτροσυγκολλητές».
«Αν και η πιο πρόσφατη δουλειά μου ήταν σε σχολείο, γενικά έχω δουλέψει αρκετά σε δουλειές που είχαν πολλούς άνδρες, οπότε δεν μου φαίνεται ασυνήθιστο. Βρήκα αυτό το πρόγραμμα εκπαίδευσης από αγγελία και αμέσως τηλεφώνησα στον άνδρα μου για να ακούσω την άποψή του. Μου είπε: “Εντάξει, αν σ’ αρέσει κάν’ το”» μας λέει η 45χρονη Τατιάνα Σιμπίλ, η οποία εκπαιδεύεται για να εργαστεί στην οικοδομή.
Κατά την επίσκεψή μας στο κέντρο εκπαίδευσης στο Νεμεσάεβο, η Τατιάνα μαθαίνει να χειρίζεται ένα γκρέιντερ. Σκάβει λάκκους και τους σκεπάζει ξανά. Εκτελεί το έργο της με προσήλωση και μεγάλη προσοχή και δείχνει να τα καταφέρνει καλά, παρά το γεγονός ότι η πρακτική της εκπαίδευση ξεκίνησε μόλις λίγες μέρες πριν. Η ίδια έχει έναν γιο 16 χρονών και λέει ότι ο κυριότερος λόγος που πήρε την απόφαση να συμμετάσχει στο πρόγραμμα είναι προκειμένου να στηρίξει την οικογένειά της οικονομικά.
Η Αναστασία Μπιλένκο δούλευε σε διάφορες δουλειές, η τελευταία της εργασία πριν ξεσπάσει ο μεγάλος πόλεμος ήταν σε μονάδα τυποποίησης λαδιού. Η ίδια έφυγε στο εξωτερικό το πρώτο διάστημα της εισβολής αλλά επέστρεψε, γιατί «ήθελα να είμαι σπίτι μου». Εχει δύο μικρές κόρες. «Ηρθε μια φορά η επτάχρονη κόρη μου και μου λέει “μαμά, δεν ξέρω τι θέλω να γίνω στη ζωή μου” και της απαντάω πως κι εγώ που είμαι 28 χρονών επίσης δεν ξέρω» μας λέει γελώντας η Μπιλένκο.
Η ίδια κατάγεται από την περιφέρεια Ζαπορίζιε και το χωριό της έχει καταστραφεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς.
«Είναι οδυνηρό να το βλέπεις, δεν έχει μείνει σχεδόν τίποτα από τον τόπο. Είδα τη διαφήμιση αυτής της εκπαίδευσης και εμπνεύστηκα. Είπα ότι θα γυρίσω και όταν τελειώσει ο πόλεμος θα ξαναχτίσω τον τόπο μου με τα χέρια μου. Αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που ξεκίνησα αυτή την εκπαίδευση» λέει στα «ΝΕΑ» η 28χρονη.
