Σε «mood» εκλογών εισέρχεται η οικονομία, καθώς στα πολιτικά επιτελεία άρχισαν ήδη να «μετράνε μέρες» για τον πιθανό χρόνο διεξαγωγής των εκλογών. Ωστόσο, εν μέσω της διεθνούς κρίσης και ύφεσης, και από μόνη της η εκλογική αναμέτρηση -ασχέτως εκλογικού διακυβεύματος και αποτελέσματος- κρύβει κινδύνους χαλάρωσης και αρνητικών συνεπειών για τον Προϋπολογισμό αλλά και την οικονομική πορεία της χώρας γενικότερα.
Και μπορεί ο κ. Χρήστος Σταϊκούρας να ανακηρύχθηκε Υπουργός της Χρονιάς για το 2023 στην Ευρωζώνη -ως επιστέγασμα της πορείας της ελληνικής οικονομίας συνολικά και ειδικά στην τριετία της παγκόσμιας κρίσης- οι κάλπες όμως μπορεί να κρύβουν και κινδύνους για «πισωγύρισμα» στην οικονομία και επάνοδο της τοξικότητας στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να χαλάσει το κλίμα για τη χώρα μας, τόσο στην εγχώρια όσο και στις διεθνείς αγορές.
Τα στοιχήματα για το 2023
Υπό το πρίσμα αυτό και διεθνείς οργανισμοί βάζουν στο μικροσκόπιο μια σειρά παραμέτρων, ενώ οι ξένοι οίκοι αξιολόγησης παίζουν «στοιχήματα» για την ανάπτυξη και την επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα λόγω εκλογών.
Η πολιτική αβεβαιότητα και το ενδεχόμενο μιας παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου 3 ή 4 μηνών, που θα ξεκινά π.χ. από τον Μάρτιο και θα εκτείνεται έως και τον Ιούνιο, καθιστούν από μόνα τους πολύ δύσκολη -αν όχι απίθανη- την κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδα πριν από τις εκλογές – ή και όλο το 2023 αν προκύψει κίνδυνος ακυβερνησίας.
Μήνα με τον μήνα προς τις εκλογές, κίνδυνοι και προκλήσεις θα ανακύπτουν καθημερινά, όπως οι εξής:
■ Πληθωρισμός: από κάλπη σε κάλπη, ενυπάρχει κίνδυνος χαλάρωσης της αγοράς που μπορεί και να θεωρήσει ευκαιρία για «πάρτυ ακρίβειας» τυχόν αλλαγές ή ανατροπές στην ηγεσία των ελεγκτικών μηχανισμών. Ο κίνδυνος «παράλυσης» αγγίζει γενικότερα τη δημόσια διοίκηση, με υπαλλήλους και υπηρεσίες να «κατεβάζουν μολύβια» λόγω εμπλοκής πολλών στην εκλογική διαδικασία ή αναμένοντας απλώς την επόμενη μέρα στα υπουργεία.
■ Εισπράξεις φόρων: για τον ίδιο λόγο η προεκλογική ραστώνη μπορεί να απειλήσει και τον στόχο είσπραξης των 57 δισ. από τη φορολογία για φέτος. Ηδη στο υπουργείο Οικονομικών προϋπολογίζουν εισπράξεις φόρων 25 δισ. ευρώ για το προεκλογικό α’ εξάμηνο και άλλα 32 δισ. αμέσως μετά τις εκλογές.
■ Παροχές/ελλείμματα: προεκλογικές εξαγγελίες των κομμάτων (και εκτός καθεστώτος μνημονίων πια) έρχονται να «δέσουν» με έκτακτα αλλά άγνωστης διάρκειας και έντασης επιδόματα για πάσης φύσεως κρίσεις που έχουν ήδη ανακύψει ή μπορεί να προκύψουν το 2023, πριν ή μετά τις κάλπες. Ο συνδυασμός όλων των -πραγματικών ή μη- αναπτυξιακών και κοινωνικών συνθηκών και αναγκών εγκυμονεί κίνδυνο εκτροχιασμού, χωρίς όμως η χώρα να διαθέτει καν το «τυπικό προσόν» της επενδυτικής βαθμίδας για να σταθεί στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων.
■ Ανάπτυξη: το «σωσίβιο» της χώρας απέναντι στην ενεργειακή και εφοδιαστική κρίση του 2022 φαίνεται ότι ξεμένει από «καύσιμα». Ολες οι προβλέψεις ξένων οργανισμών και οίκων για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2023 κινούνται μεταξύ ύφεσης και οριακής ανάκαμψης, προκαλώντας ανησυχίες στο οικονομικό επιτελείο που έχει ποντάρει σε ανάπτυξη 1,8% για να ξεκλειδώσει πρωτογενή πλεονάσματα και έκτακτες παροχές.
Οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις είναι αυτές από την Κομισιόν, τον ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ. Η Κομισιόν προβλέπει 1% ανάπτυξη για το 2023, το ΔΝΤ 1,8%, ενώ ο ΟΟΣΑ την «κατεβάζει» σε 1,1%, αντί για 1,6% που προέβλεπε μόλις τον Νοέμβριο για τη χώρα μας!
Τράπεζες και ξένοι οίκοι είναι περισσότερο φειδωλοί, ενσωματώνοντας ενδεχομένως και περισσότερο «πολιτικό» ρίσκο: η Deutsche Bank μιλά για οριακή ανάπτυξη 0,3% στην Ελλάδα (αν και τονίζει ότι θα είναι από τις ελάχιστες διεθνώς που θα αποφύγουν την ύφεση) και η JP Morgan «βλέπει» ανάπτυξη 1%, ενώ η Μorgan Stanley εκτιμά ότι η Ελλάδα με τη βοήθεια της δημοσιονομικής στήριξης και των ροών του Ταμείου Ανάκαμψης θα διασφαλίσει ανάπτυξη 1,1% το 2023.
