Περισσότερα από 20.000 είναι τα είδη μελισσών που ζουν σε όλο τον πλανήτη, με εξαίρεση την Ανταρκτική. Μόνο στη Βόρεια Αμερική υπολογίζονται σε 4.000 οι αυτόχθονες φυλές μελισσών, οι οποίες ζουν σε διαφορετικούς βιότοπους, από δάση, έως ερήμους και λιβάδια. Σχεδόν το 90% των άγριων φυτών και το 75% των καλλιεργειών σε παγκόσμια κλίμακα εξαρτώνται από την επικονίαση των μελισσών. Μία μέλισσα επικονιάζει περίπου 5.000 λουλούδια την ημέρα και μπορεί να επισκεφθεί 250-300 εκατ. λουλούδια μόνο σε μια ημέρα. Η μέλισσα, όμως, δεν είναι μόνο απαραίτητη για την ισορροπία του οικοσυστήματος, τις καλλιέργειες και το μέλι, αλλά αποκαλύπτεται και άλλη μία πολύτιμη ιδιότητά της: Ανιχνεύει τον καρκίνο!
Σύμφωνα με έρευνα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν (MSU) που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Biosensors and Bioelectronics αυτά τα μικροσκοπικά αλλά πολύ σημαντικά έντομα μπορούν να συμβάλλουν ώστε να σωθούν ανθρώπινες ζωές.
Μέχρι πρότινος από μελέτες είχε προκύψει ότι οι σκύλοι με την ιδιαίτερα αναπτυγμένη όσφρησή τους μπορούν να ανιχνεύσουν διάφορες μορφές καρκίνου, ανάμεσα σε αυτές του παχέος εντέρου, του προστάτη, του μαστού και του μελανώματος μόνο μυρίζοντας το δέρμα, τα σωματικά υγρά ή την αναπνοή των ανθρώπων.
Τώρα, ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να ανιχνευθεί και από τις μέλισσες, αν μυρίσουν την αναπνοή του ασθενή.
Η ερευνητική ομάδα εστίασε στον καρκίνο του πνεύμονα καθώς υπέθεσε πως οι χημικές ενώσεις στην αναπνοή των ασθενών θα μπορούσαν να εντοπιστούν ευκολότερα από τις μέλισσες.
Οι ερευνητές δημιούργησαν, λοιπόν, ένα συνθετικό μείγμα αναπνοής ανθρώπου με καρκίνο του πνεύμονα και ένα αναπνοής υγιούς ανθρώπου, χρησιμοποιώντας διαφορετικά επίπεδα έξι ενώσεων που αναγνωρίστηκαν σε προηγούμενες μελέτες ως πιθανοί βιοδείκτες για τον καρκίνο του πνεύμονα, όπως το τριχλωροαιθυλένιο και το 2-μεθυλοεπτάνιο.
Στη συνέχεια εκτύπωσαν 3D ειδικές ζώνες για να συγκρατούν με ασφάλεια τις 20 μέλισσες που έλαβαν μέρος στην έρευνα και έπειτα τοποθέτησαν μικροσκοπικά ηλεκτρόδια στον εγκέφαλό τους για να καταγραφούν τυχόν αλλαγές στη λειτουργία του σε πραγματικό χρόνο. Αφού ολοκληρώθηκε η προετοιμασία, τότε οι ερευνητές πρότειναν στις μέλισσες τα συνθετικά μείγματα αναπνοής και συνέκριναν τις αντιδράσεις.
Τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά, καθώς παρατηρήθηκε αλλαγή στην εγκεφαλική απόκριση, επιβεβαιώνοντας ότι οι… μύτες τους είναι εξαιρετικά ευαίσθητες. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Σάχα, οι μέλισσες όχι μόνο κατάφεραν να εντοπίσουν την παρουσία χημικών ουσιών που συνδέονται με τον καρκίνο, αλλά και να αντιληφθούν τη διαφορά ανάμεσα στους διαφορετικούς τύπους καρκινικών κυττάρων του πνεύμονα.
«Διαφορετικοί βιοδείκτες καρκίνου του πνεύμονα προκάλεσαν διακριτή δυναμική απόκρισης αιχμής στους νευρώνες του λοβού της μέλισσας, υποδεικνύοντας ότι κωδικοποιούσαν συγκεκριμένες πληροφορίες για τους βιοδείκτες», αναφέρει η μελέτη. Επισημαίνεται, δε, πως ταξινομήθηκαν επιτυχώς μεμονωμένοι βιοδείκτες ανθρώπινου καρκίνου του πνεύμονα με ποσοστό επιτυχίας 88%!
Όταν αναμείχθηκαν έξι βιοδείκτες καρκίνου του πνεύμονα σε διαφορετικές συγκεντρώσεις για να δημιουργηθεί ο «συνθετικός καρκίνος του πνεύμονα» οι νευρωνικές αποκρίσεις των μελισσών μπόρεσαν να ταξινομήσουν τα μείγματα με εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια, με ποσοστό επιτυχίας 93-100%.
Οι κεραίες των μελισσών, λοιπόν, ήταν ικανές να ανιχνεύσουν πολύ μικρές συγκεντρώσεις συνθετικού καρκίνου, δίνοντας ελπίδα στους ειδικούς για τη δυνατότητα δημιουργίας συσκευής με αισθητήρες κατασκευασμένη σύμφωνα με τη λειτουργία του εγκεφάλου της μέλισσας. Με αυτόν τον τρόπο οι ασθενείς θα μπορούσαν απλώς να εκπνεύσουν σε αυτή και ο αισθητήρας να αναλύσει την αναπνοή σε πραγματικό χρόνο και να καταγράψει την παρουσία χημικών ουσιών που σχετίζονται με τον καρκίνο, οδηγώντας σε έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία.
