Η εξουσία και το χρήμα πάνε μαζί. Απόφθεγμα λαϊκής σοφίας είναι αυτό, δεν χρειάζεται να το’ χει πει κάποιος σπουδαίος. Ειδικά όταν διαχειρίζεται κάποιος τις τύχες ενός ολόκληρου κράτους. Δεν χρειάζεται να το πάρουμε αυτό (μόνο) από την πονηρή του πλευρά, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με εκλεγμένους ηγέτες και όχι εστεμμένους. Εξω οι βασιλιάδες, οι πρίγκιπες, οι δούκες, οι εμίρηδες και οι σουλτάνοι. Η αποτίμηση της προσωπικής περιουσίας πολλών τέτοιων προσώπων έχει πολλές δυσκολίες. Τις περισσότερες φορές οι αριθμοί δίνονται κατά προσέγγιση και μπορεί να αντιπροσωπεύουν κιόλας ένα υποσύνολο της συνολικής περιουσίας. Από την άλλη, πολλά «ειδικά» περιοδικά και ιστοσελίδες, από το Forbes ως το Lovemoney, επιχειρούν συχνά τέτοιες προσεγγίσεις και στηρίζονται όσο το δυνατόν σε «αποδεδειγμένα» οικονομικά στοιχεία. Κι αυτό δείχνει πόσο ενδιαφέρον προκαλεί. Σύμφωνα μ’ αυτές τις λίστες υπάρχουν δέκα ηγέτες στην υφήλιο με προσωπική περιουσία η οποία μετριέται σε τριψήφιο αριθμό εκατομμυρίων δολαρίων και πάνω.
Βλαντίμιρ Πούτιν / Ρωσία – 200 δισ. δολάρια
Οι πληροφορίες για την περιουσιακή κατάσταση του 72χρονου προέδρου της Ρωσίας, ο οποίος ανανέωσε τον περασμένο Μάρτιο την παρουσία του στο ανώτατο αξίωμα της χώρας για έξι χρόνια ακόμα, δίνονται με το σταγονόμετρο. H εκτίμηση γι’ αυτή την κολοσσιαία περιουσία ήλθε από τον Μπιλ Μπράουντερ, ιδρυτή του Hermitage Capital Management, ενός fund που ειδικεύεται στις ρωσικές αγορές. Δεν ήταν μια τυχαία δήλωση, αλλά μια ένορκη κατάθεση στη δικαστική επιτροπή της αμερικανικής Γερουσίας το 2022.
Παρ’ όλα αυτά το 2018 η Κεντρική Εκλογική επιτροπή της Ρωσίας είχε «διαρρεύσει» (λίγο πριν τις εκλογές εκείνου του χρόνου) ότι τα εισοδήματα του Πούτιν για μια ολόκληρη πενταετία 2011-2016 ήταν 881 χιλιάδες δολάρια και η περιουσία του ήταν ένα διαμέρισμα στην Αγία Πετρούπολη και 230 μετοχές της St.Petersburg Bank. Οποιος θέλει το πιστεύει.
Κιμ Γιονγκ Ουν / Βόρεια Κορέα – 5 δισ. δολάρια
Καταλαβαίνει κανείς ότι με το καθεστώς που επικρατεί στη Βόρεια Κορέα η έννοια «προσωπικά περιουσιακά στοιχεία» είναι πολύ ρευστή. Ακόμη και το «εκλεγμένος» χωράει συζήτηση, αν και τυπικά εξελέγη γενικός γραμματέας του Εργατικού Κόμματος τον Απρίλιο του 2012 και τότε ανέλαβε τα ηνία της χώρας. Ο 40χρονος Κιμ προφανώς ελέγχει όλο το κράτος και λογαριασμό δεν δίνει, ωστόσο οι (πάνω από 200) λογαριασμοί και τα κεφάλαια σε τράπεζες του εξωτερικού (Ελβετία, Λουξεμβούργο, Ρωσία και Κίνα) αθροίζουν μια προσωπική περιουσία διόλου ευκαταφρόνητη.
Σι Τζιπίνγκ / Κίνα – 1,5 δισ. δολάρια
O 72χρονος γενικός γραμματέας του Κινεζικού Κομουνιστικού Κόμματος εξελέγη πρόεδρος της Κίνας το 2013 και έκτοτε έχει ανανεώσει δύο φορές τη θητεία του. Ενα πρόσωπο που από την εφηβεία του σχεδόν βρέθηκε στις τάξεις του κόμματος και δεν είχε ιδιωτική εργασία, σίγουρα δεν θα μπορούσε να δικαιολογήσει, αν χρειαζόταν, το ότι έχει στην κατοχή του μετοχές αξίας 334 εκ. δολαρίων της Shenzhen Yuanwei. Αυτή είναι μία μόνο από τις αποδεδειγμένες επενδύσεις που του έχουν αποφέρει μια τεράστια περιουσία, αν και τυπικά ο μισθός του δεν ξεπερνάει τα 22.000 δολάρια ετησίως! Πιστεύεται ότι η πραγματική του περιουσία είναι πολύ μεγαλύτερη.
Μπασάρ Αλ Ασαντ / Συρία – 1,4 δισ. δολάρια
Στην αρχή του 2025 ο πρόεδρος της Συρίας θα φτάσει τα 60 του χρόνια και θα έχει συμπληρώσει ένα τέταρτο του αιώνα στην προεδρία της χώρας. Από τη δουλειά του ως οφθαλμίατρος στην Βρετανία μέχρι που κλήθηκε από τον πατέρα του, Χαφέζ, για να «εκπαιδευτεί» ως διάδοχός του, είναι αμφίβολο αν κέρδισε έστω το 1% της σημερινής του περιουσίας. Το αρμόδιο γραφείο του αμερικανικού State Department υπολογίζει τα κεφάλαια που ελέγχει σε πάνω από 1 δισ. δολάρια, με βάση και τους λογαριασμούς στο όνομά του που έχουν δεσμευτεί σε ΗΠΑ, Βρετανία και Ελβετία. Πριν το ξέσπασμα του αιματηρού εμφυλίου πολέμου στη Συρία, η οικογένεια Ασαντ είχε τον έλεγχο τουλάχιστον του 60% των βασικών επιχειρήσεων της χώρας.
Σρέτθα Θαβισίν / Ταϊλάνδη – 1,3 δισ. δολάρια
Ο εκλεγμένος πρωθυπουργός της Ταϊλάνδης (αν και η θέση του αμφισβητείται από τον περασμένο Απρίλιο) είναι ο πρώτος της λίστας που συμμετέχει σε κανονικές εκλογές και, επίσης, ο πρώτος που μπορεί να δικαιολογήσει έσοδα από δουλειές εκτός πολιτικής. Το 1998 ήταν ένας από τους συνιδρυτές της Sansiri, μιας εταιρείας κατασκευών και ακινήτων, η οποία ενώ ξεκίνησε με ελάχιστα κεφάλαια έγινε κολοσσός και του απέφερε τεράστια κέρδη. Παρά το ότι χρειάστηκε να μεταφέρει το κύριο μέρος των μετοχών στην κόρη του, προκειμένου να ασχοληθεί με την πολιτική, και πάλι τα περιουσιακά στοιχεία που ελέγχει τον τοποθετούν στην πρώτη πεντάδα.
Τεόντορο Ομπιάνγκ Ενγκουέμα / Ισημερινή Γουινέα – 600 εκατ. δολάρια
Ο ισόβιος πρόεδρος της Ισημερινής Γουινέας έγινε πλούσιος όντας στον θώκο του. Στα 82 του σήμερα, υπηρέτησε στον στρατό αυτού του πολύ μικρού σε έκταση κράτους, έγινε «αρχιστράτηγος» στα 37 του και αμέσως έκανε πραξικόπημα για να ρίξει από την προεδρία τον θείο του. Στην αρχή ήταν πρόεδρος του Στρατιωτικού Συμβουλίου ενώ τα τελευταία 40 χρόνια «εκλέγεται» πρόεδρος της χώρας. Στο θαλάσσιο χώρο που ελέγχει αυτό το μικρό κράτος βρέθηκαν τη δεκαετία του 1990 τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου. Οι εκτιμήσεις για την περιουσία του προέρχονται κυρίως από το Forbes. Για να εφοδιάσει τη χώρα του με εμβόλια κατά της πανδημίας COVID-19 «αναγκάστηκε» να πουλήσει μια έκταση στο Μαλιμπού της Καλιφόρνια και μία Bugatti Veyron.
Ιλχάμ Αλίγεφ / Αζερμπαϊτζάν – 500 εκατ. δολάρια
Στα 63 του χρόνια σήμερα και με πάνω από 20 χρόνια στην προεδρία του Αζερμπαϊτζάν (έχει ανανεώσει τη θητεία του με τη λαϊκή βούληση τρεις φορές ως τώρα) ο Ιλχάμ Αλίγεφ το φέρει βαρέως που ακόμα αποκαλείται «γιος». Ο πατέρας του, Χαϊντάρ Αλίγεφ, υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του ανεξάρτητου Αζερμπαϊτζάν και ο πρώτος που επέβαλε ιδιωτικό έλεγχο στα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Κασπίας Θάλασσας, που ελέγχει το κράτος. Παρ’ ότι τυπικά οι αποδοχές του προέδρου της χώρας είναι κάτι περισσότερο από 330.000 δολάρια ετησίως, ο Ιλχάμ Αλίγεφ αγόρασε προσωπικά πριν λίγα χρόνια εννέα πολυτελείς βίλες στο Ντουμπάι, που του στοίχισαν πάνω από 63 εκ. δολάρια. Επίσης από τα Pandora Papers αποκαλύφθηκε η προσωπική αγορά μιας οικίας στο Λονδίνου που ανήκε στη βρετανική βασιλική οικογένεια αντί 87 εκατ. δολαρίων.
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν / Τουρκία – 500 εκατ. δολάρια
Τον Ιούλιο του 2023 ο πρόεδρος της Τουρκίας επικαλέστηκε «αυξημένα προσωπικά έξοδα» και πέρασε με νόμο την αύξηση της ετήσιας αποζημίωσής του στα 65.000 δολάρια. O νόμος πέρασε με χαμόγελα. Οι πληροφορίες για την περιουσία του είναι άκρως απόρρητες, ωστόσο οι εκτιμήσεις προέρχονται από επιχειρηματίες, οι οποίοι έχουν παραδεχτεί πως έχουν μεταφέρει χρήματα σε προσωπικούς λογαριασμούς του προέδρου, προκειμένου να γίνουν οι δουλειές τους. Αν πιστέψει κανείς τον Αλί Γεσιλντάγ, έναν τωρινό αντικαθεστωτικό, ο οποίος ισχυρίζεται ότι υπήρξε επί χρόνια επικεφαλής μιας «συμμορίας» που συνεργαζόταν με τον Ερντογάν, ο Τούρκος πρόεδρος έχει τα περισσότερα μετρητά σε δολάρια από οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο στον πλανήτη.
Πολ Καγκάμε / Ρουάντα – 500 εκατ. δολάρια
Ο πρόεδρος τη Ρουάντα από το 2000 έχει βάλει σκοπό στη ζωή του, όπως λέει, να μετατρέψει τη χώρα σε «Σιγκαπούρη της Αφρικής». Η Ρουάντα, χτυπημένη από έναν από τους πιο αιματηρούς εμφύλιους στην ιστορία, ήταν μια διαλυμένη χώρα όταν την ανέλαβε, όμως υπάρχουν καταγγελίες ότι χρησιμοποιεί τις κρατικές δομές με τη λογική προσωπικής επιχείρησης. Η εταιρεία Crystal Ventures, στην οποία είναι μεγαλομέτοχος (με την ιδιότητα του κόμματος Πατριωτικού Μετώπου της Ρουάντα, στο οποίο ηγείται) ελέγχει όλες τις δραστηριότητες στη χώρα, από αγορά ιδιωτικών αεροπλάνων μέχρι την παραγωγή γάλακτος, που είναι το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν.
Σίριλ Ραμαφόσα / Νότια Αφρική – 450 εκατ. δολάρια
Η τελευταία φορά που το Forbes ασχολήθηκε με το να μετρήσει την περιουσία του νυν προέδρου της Νότιας Αφρικής ήταν το 2015. Τότε η περιουσία του αποτιμήθηκε σε 450 εκατ. δολάρια, ως προέδρου του Shanduka Group, μιας εταιρείας επενδύσεων από τις μεγαλύτερες στη χώρα. Τότε μεταβίβασε τις μετοχές του προκειμένου να ασχοληθεί με την πολιτική και το 2018 εξελέγη πρόεδρος. Ακόμα κι αν δεν έχει προσθέσει ούτε δολάριο στα τότε κέρδη του, είναι μέσα στη δεκάδα των πλουσιότερων. Ο ετήσιος μισθός του ως προέδρου είναι 173.000 δολάρια και ο ίδιος διαφημίζει ότι δίνει το 50% απ’ αυτά σε αγαθοεργίες. Οι απολαβές αυτές είναι 18πλάσιες από τον μέσο μισθό στη χώρα του.
