Στην εποχή της κουλτούρας της βιασύνης, όπου κάθε στιγμή απαιτεί να είμαστε σε εγρήγορση και η παραγωγικότητα είναι ο βασιλιάς, έχει εμφανιστεί μια περίεργη αντιθετική τάση, ειδικά μεταξύ της Γενιάς Z. Ονομάζεται bed rotting και παρά το ελαφρώς απωθητικό όνομά της -σημαίνει “σαπίζοντας στο κρεβάτι”- η πρακτική αυτή θέλει το άτομο να ξεκουράζεται μένοντας στο κρεβάτι όλη την ημέρα. Όμως, αν και η απήχησή της αυξάνεται στο TikTok, το Instagram και το Reddit, πολλοί αναρωτιούνται: Είναι το bed rotting μια “τεμπέλικη” απόλαυση ή μια απαραίτητη πράξη διατήρησης της ψυχικής μας υγείας; Απλούστερα, μας βοηθάει όντως το να παραμένουμε αδρανείς όλη την ημέρα ή τελικά η κατάσταση αυτή επιδεινώνει την ψυχολογική και σωματική μας κούραση;
Τα οφέλη του Bed Rotting
Το bed rotting αναφέρεται στην πράξη τού να περνάς μεγάλο χρονικό διάστημα στο κρεβάτι -συχνά μια ολόκληρη μέρα ή ένα σαββατοκύριακο- ασχολούμενος με δραστηριότητες, όπως να βλέπεις σειρές στο Netflix, να σερφάρεις στο κινητό, να διαβάζεις ή απλά να ξαπλώνεις και να μην κάνεις απολύτως τίποτα. Ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ του bed rotting και του απλού ύπνου ή της χαλάρωσης; Είναι συνειδητό. Όσοι κάνουν bed rotting, το κάνουν υποτίθεται ως μια σκόπιμη μορφή αποσυμπίεσης από τα ερεθίσματα της καθημερινότητας. Το bed rotting όμως, δεν είναι απλά μια παθητική πράξη, καθώς από ότι φαίνεται έχει και τα πλεονεκτήματά του, όπως δήλωσε στο περιοδικό Health η Courtney DeAngelis, PsyD, ψυχολόγος στο NewYork-Presbyterian/Columbia University Irving Medical Center. “Σε μικρές δόσεις, μπορεί να ηρεμήσει το σώμα και να βοηθήσει στην ανακούφιση του στρες και της εξάντλησης.”, σημείωσε η ίδια.
Επειδή το να ξαπλώνεις στο κρεβάτι αναγνωρίζεται πλέον ως ένας τρόπος χαλάρωσης, μπορεί επίσης να βοηθήσει τους ανθρώπους να νιώθουν ότι έχουν το δικαίωμα να ξαπλώνουν, χωρίς να αισθάνονται ένοχοι, δήλωσε η Nicole Hollingshead, PhD, ψυχολόγος και κλινική βοηθός καθηγήτρια οικογενειακής και κοινοτικής ιατρικής στο Wexner Medical Center του Ohio State University. «Η κοινωνία μας τείνει να δίνει υπερβολική έμφαση και, κατά κάποιον τρόπο, να εξυμνεί το να είσαι συνεχώς απασχολημένος ή παραγωγικός», δήλωσε η Hollingshead στο Health.
Γιατί η Γενιά Z το λατρεύει;
Αυτή η τάση είναι πιο δημοφιλής μεταξύ των μελών της Γενιάς Z, τα οποία μπορεί να αισθάνονται εξαντλημένα από την εργασία, το σχολείο, τις οικογενειακές υποχρεώσεις ή τις κοινωνικές δεσμεύσεις, όπως αναφέρουν οι ειδικοί. Μάλιστα, το TikTok, η γενέτειρα πολλών viral τάσεων της Γενιάς Z, έχει δει το hashtag #bedrotting να ξεπερνά τα 50 εκατομμύρια προβολές μέχρι τα μέσα του 2025. Τα βίντεο συνήθως δείχνουν χρήστες τυλιγμένους σε κουβέρτες, περιτριγυρισμένους από σνακ και ηλεκτρονικές συσκευές, με λεζάντες όπως “σήμερα χαλαρώνω στο κρεβάτι γιατί ο κόσμος είναι πολύ κουραστικός” ή “φροντίδα του εαυτού = ζωή στο κρεβάτι”.
Ένας βασικός λόγος που η τάση έχει τόση απήχηση στους νέους είναι ότι η Γενιά Z ενηλικιώθηκε σε μια περίοδο εξαιρετικής αβεβαιότητας: οικονομική αστάθεια, ανησυχία για το κλίμα, παγκόσμια πανδημία και αύξηση των ποσοστών προβλημάτων ψυχικής υγείας. Μάλιστα, σύμφωνα με μια έκθεση του 2024 της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, πάνω από το 70% των ενηλίκων της Γενιάς Z αναφέρουν ότι αισθάνονται άγχος ή ανησυχία σε καθημερινή βάση. Σε έναν κόσμο λοιπόν, που απαιτεί συνεχώς αυξημένη αποδοτικότητα -στα κοινωνικά μέσα, στα ακαδημαϊκά, στην εργασία- το «bed rotting» προσφέρει για πολλούς, μια σπάνια στιγμή ανάπαυλας. Δεν πρόκειται για μόνιμη απόδραση από τις ευθύνες της ζωής, αλλά μάλλον για το πάτημα του κουμπιού «παύση». Πολλοί άλλωστε στο TikTok το χαρακτηρίζουν ως “την απόλυτη δραστηριότητα #selfcare που είναι καλή και ωφέλιμη για εσάς”.
Αλλά είναι υγιές;
Ένας χρήστης στο reddit λέει: “Όταν είδα για πρώτη φορά αυτά τα βίντεο με το bed rotting, ένιωσα ότι με καταλάβαιναν. Ήμουν πιθανώς στο χαμηλότερο σημείο της ζωής μου. Ξαφνιάστηκα όταν άνοιξα τα σχόλια και σχεδόν όλα προειδοποιούσαν τους ανθρώπους ότι αυτό μπορεί να είναι σημάδι κατάθλιψης και ότι δεν είναι υγιές να το κάνεις. Έχει περάσει ένας μήνας από τότε που άρχισα να παίρνω φάρμακα για την κατάθλιψη και μπορώ να πω με σιγουριά ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που με προειδοποιούσαν, είχαν δίκιο”. Όπως συμβαίνει λοιπόν, με τις περισσότερες τάσεις, το να μένεις στο κρεβάτι δεν είναι πάντα το πιο υγιές και δεν ταιριάζει σε όλους. Ενώ η σκόπιμη ανάπαυση μπορεί να είναι υγιεινή και ακόμη και απαραίτητη, οι ειδικοί προειδοποιούν να μην γίνεται τακτική συνήθεια ή τρόπος για να αποφύγουμε τις ευθύνες της ζωής και να καλύψουμε βαθύτερα προβλήματα. “Υπάρχει διαφορά μεταξύ της αναζωογόνησης και της πλήρους αποχώρησης από τον κόσμο”, λέει η Hollingshead. “Αν κάποιος περνάει αρκετές μέρες την εβδομάδα στο κρεβάτι και δυσκολεύεται να λειτουργήσει διαφορετικά, αυτό μπορεί να είναι σημάδι κατάθλιψης ή χρόνιου άγχους, όχι αυτοφροντίδας”, συνεχίζει.
Από την άποψη της ψυχικής υγείας, ο υπερβολικός χρόνος στο κρεβάτι, ειδικά όταν συνδυάζεται με χαμηλή ενέργεια, ευερεθιστότητα ή αισθήματα απελπισίας, μπορεί να σηματοδοτεί ένα επεισόδιο κατάθλιψης. Επομένως, είναι σημαντικό να γίνεται διάκριση μεταξύ της ξεκούραστης παραμονής στο κρεβάτι και της ακούσιας απόσυρσης. Οι άνθρωποι που πάσχουν από κλινική κατάθλιψη ή άγχος μπορεί να βρίσκουν ελκυστική την πρακτική αυτή, εξηγούν οι ειδικοί. Τα άτομα με αυτές τις παθήσεις τείνουν να αναφέρουν χαμηλή ενέργεια και διάθεση, καθώς και έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που συνήθως απολαμβάνουν.
Συμβουλές για υγιή παραμονή στο κρεβάτι
–Ορίστε έναν στόχο: Αποφασίστε αν είστε στο κρεβάτι για να ξεκουραστείτε, να σκεφτείτε ή απλά να απολαύσετε τον ελεύθερο χρόνο σας.
–Δημιουργήστε έναν άνετο, αλλά όχι απομονωμένο χώρο: Ανοίξτε ένα παράθυρο, ανάψτε ένα κερί ή βάλετε χαλαρωτική μουσική.
–Αποφύγετε την ενοχή: Η ξεκούραση είναι παραγωγική όταν σας αναζωογονεί.
–Ελέγξτε τον εαυτό σας: Αν διαπιστώσετε ότι χρησιμοποιείτε το bed rotting για να αποφύγετε εργασίες, σχέσεις ή συναισθήματα, ίσως είναι καιρός να μιλήσετε με κάποιον. Γιατί ενώ το bed rotting μπορεί να είναι θεραπευτικό, ή καλύτερα δελεαστικό, ας μην ξεχνάμε ότι η ζωή συμβαίνει και έξω από τα σκεπάσματα.
