Να αντισταθμίσει τις ανεξέλεγκτες απώλειες στο πεδίο της μάχης με κινήσεις εντυπωσιασμού επιχειρεί η Μόσχα, καθώς η αποτυχία της επιστράτευσης, αλλά και ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός των θυμάτων από τη ρωσική πλευρά, έχουν φέρει σε πλήρες αδιέξοδο το Κρεμλίνο. Αγνοώντας τις δραματικές επιπτώσεις από τον ναυτικό «αποκλεισμό» της Ουκρανίας σε επίπεδο παγκόσμιας τροφοδοσίας με σιτηρά, η Ρωσία φαίνεται μάλλον απεγνωσμένη, γνωρίζοντας την οργή σειράς κορυφαίων ηγετών και των ευρωπαϊκών κοινωνιών, που αναζητούν τώρα εναλλακτικές διαδρομές, προκειμένου να προμηθευτούν τα ουκρανικά σιτηρά.
Τορπιλίζοντας τη συμφωνία για τη δημιουργία ασφαλούς διαδρόμου για τη διακίνησή τους, ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου επικοινώνησε χθες τηλεφωνικά με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, προκειμένου να συζητήσουν την αναστολή της συμμετοχής της Ρωσίας στη συμφωνία για τις εξαγωγές σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα, καθώς η Τουρκία διαδραμάτισε ρόλο ενδιάμεσου στο κλείσιμο της συμφωνίας, η οποία αποδείχτηκε στο τέλος της ημέρας βραχύβια και ανεφάρμοστη.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν κάλεσε χθες την Ουκρανία να εγγυηθεί την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στον «ανθρωπιστικό διάδρομο» της Μαύρης Θάλασσας που καθορίζεται στη συμφωνία για τις εξαγωγές σιτηρών, υπογραμμίζοντας την ύπαρξη «απειλής» μετά την επίθεση του περασμένου Σαββάτου κατά του ρωσικού στόλου στην Κριμαία.
«Η Ουκρανία πρέπει να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξει απειλή για την ασφάλεια των εμπορικών πλοίων», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, κατηγορώντας το Κίεβο ότι χρησιμοποίησε τον καθορισμένο διάδρομο για την επίθεση. Και πρόσθεσε: «Αυτή η επίθεση εξαπολύθηκε από την Ουκρανία κατά των πλοίων του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας (…) Έθεσαν σε κίνδυνο τα πολεμικά και τα εμπορικά πλοία μας», σε μια προσπάθεια κατασκευής πειστικού άλλοθι για την επ’ αόριστον αποχώρηση από τη συμφωνία.
Αιτία, κατά την Μόσχα, το γεγονός ότι το Κίεβο εξαπέλυσε επίθεση από αέρος και θαλάσσης, με drones, κατά του ρωσικού στόλου στον κόλπο της Σεβαστούπολης, στην προσαρτημένη Κριμαία, καταλογίζοντας ευθύνες και στην Μεγάλη Βρετανία ως προς το σχεδιασμό της επιχείρησης. Η ρωσική ρήξη, ωστόσο, προκάλεσε την αντίδραση πολλών ηγετών που τη χαρακτήρισαν «αδικαιολόγητη», ανάμεσα στους οποίους και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος «έδειξε» τη Μόσχα ως μόνη υπεύθυνη για την παγκόσμια κρίση επισιτιστικής ασφάλειας, καλώντας παράλληλα το Κρεμλίνο να ανακαλέσει την απόφασή του.
Την ίδια ώρα, οι σπασμωδικές κινήσεις της Μόσχας επιχειρούν να αντισταθμίσουν τις βαριές απώλειες σε έμψυχο δυναμικό, όταν ο ρωσικός στρατός έχασε 1.000 στρατιώτες σε μια ημέρα, με το συνολικό αριθμό των πεσόντων από ρωσικής πλευράς να υπερβαίνει τους 71.200 τους τελευταίους οκτώ μήνες. Χωρίς βασική υποδομή, κατάλληλη εκπαίδευση και με χαμηλό ηθικό, οι Ρώσοι στρατιώτες στερούνται οργάνωσης και ισχυρού κινήτρου, με τους νεκρούς να αγγίζουν, μόνο την περασμένη Κυριακή, τους 950, όπως μετέδωσε το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας.
Η παντελής έλλειψη συντονισμού και προετοιμασίας στο ρωσικό στρατόπεδο, άφησε χώρο στις ουκρανικές δυνάμεις, οι οποίες καταγράφουν κέρδη σε περιοχές που κατέχονται από τη Ρωσία. Στρυμωγμένο και χωρίς πειστικό αφήγημα, το Κρεμλίνο προχώρησε σε μια σειρά από αντίμετρα, όπως οι σφοδροί βομβαρδισμοί σε στρατηγικές υποδομές στο Κίεβο, το Χάρκοβο και άλλες πόλεις, με αποτέλεσμα να διακοπεί η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και νερού.
Με το χειμώνα να κοντοζυγώνει, μεγάλες περιοχές της Ουκρανίας θα κληθούν να αντιμετωπίσουν κυλιόμενες διακοπές ρεύματος, ενώ χθες αναχώρησαν από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας τα τελευταία δώδεκα πλοία που μεταφέρουν σιτηρά προς τις παγκόσμιες αγορές, με στόχο τον περιορισμό της παγκόσμιας πείνας. Ο επιτυχής απόπλους συνιστά, κατά το Reuters, ένα ενθαρρυντικό μήνυμα, καθώς η Μόσχα αποχώρησε μεν από τη συμφωνία για τα σιτηρά, χωρίς, ωστόσο, να επιβάλει άμεσα ναυτικό αποκλεισμό, ο οποίος θα μπλόκαρε τα πλοία. Κανείς, παρόλα αυτά, δεν μπορεί να αποκλείσει μια «παγκόσμια κρίση πείνας», εάν η Μόσχα εμείνει στην απόφασή της.
Εκτός από τα σιτηρά, το Κρεμλίνο στερεί από το Κίεβο και το ηλεκτρικό ρεύμα, καθώς η ουκρανική πρωτεύουσα βυθίστηκε στο σκοτάδι, με το 80% των καταναλωτών της πόλης να μην έχει νερό και 350.000 σπίτια να μένουν χωρίς ρεύμα. Παράλληλα, μαίνονται οι ρωσικοί βομβαρδισμοί σε Χάρκοβο και Ζαπορίζια, με τη χρήση drones και πυραύλων κρουζ. Η επιθετικότητα των κινήσεων της Μόσχας τα τελευταία εικοσιτετράωρα ερμηνεύεται εν πολλοίς ως άμεση απάντηση στην ουκρανική επίθεση με drone εναντίον του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, στην Κριμαία, παρότι το Κίεβο αρνείται κατηγορηματικά οποιασδήποτε μορφής εμπλοκή στο συμβάν. Κληθείς να σχολιάσει την κλιμάκωση της ρωσικής επιθετικότητας, ο επικεφαλής του προεδρικού γραφείου της Ουκρανίας Άντριι Γιέρμακ δήλωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις «συνεχίζουν να πολεμούν με αστικές εγκαταστάσεις», καθώς πρόκειται για τη δεύτερη κατά σειρά επιχείρηση εναντίον αμάχων και υποδομών μέσα στον Οκτώβρη.
Τραγική ειρωνεία
Μπορεί τα γεγονότα του περασμένου Σαββάτου στη Σεβαστούπολη να πυροδότησαν ραγδαίες αντιδράσεις από ρωσικής πλευράς, αλλά «την 29η Οκτωβρίου δεν υπήρχαν εμπορικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα», όπως διαβεβαίωσε ο ΟΗΕ, κλονίζοντας τους ισχυρισμούς της Μόσχας. «Σε καταστάσεις όπου η Ρωσία λέει ότι είναι αδύνατο να εγγυηθεί την ασφάλεια της μεταφοράς σε αυτές τις περιοχές, μια τέτοια συμφωνία δεν είναι καθόλου εφαρμόσιμη, και παίρνει έναν διαφορετικό χαρακτήρα είναι πολύ πιο ριψοκίνδυνη, επικίνδυνη και χωρίς εγγυήσεις», ανταπάντησε εμμέσως ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, εγκαλώντας από την μεριά του την Ουκρανία για την ρωσική «μεγάλη έξοδο» από τη συμφωνία.
Από μέρους του, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξεκαθάρισε ότι η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να προσπαθήσει να κρατήσει ζωντανή την πρωτοβουλία. «Το ένα τρίτο του παγκόσμιου σιταριού παράγεται από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Είστε οι πιο στενοί μάρτυρες των προσπαθειών μας να παραδώσουμε αυτό το σιτάρι στις χώρες που αντιμετωπίζουν την απειλή της πείνας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τούρκος Πρόεδρος.
Μπροστά στο αδιέξοδο και με ορατό το ενδεχόμενο μιας επισιτιστικής κρίσης, το Παρίσι εντείνει την προσπάθεια για τη λειτουργία συστήματος, το οποίο θα επιτρέψει την εξαγωγή σιτηρών μέσω χερσαίων οδών που διασχίζουν την Πολωνία και την Ρουμανία, αντί της μεταφοράς τους μέσω της Μαύρης Θάλασσας. «Αν δεν μπορούν να μεταφερθούν μέσω της Μαύρης Θάλασσας, εξετάζουμε να μπορούν να περάσουν μέσω χερσαίων οδών (…) ιδιαίτερα εξετάζοντας τις χερσαίες οδούς μέσω της Ρουμανίας και της Πολωνίας», δήλωσε ο υπουργός Γεωργίας της Γαλλίας Μαρκ Φενό, συμπληρώνοντας πως «θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες μέσω ενός συστήματος που δεν μας ρίχνει στα χέρια και την καλή διάθεση, ή, στην περίπτωσή μας, την κακή διάθεση του Βλαντίμιρ Πούτιν».
