Σημεία της ομιλίας του Γιώργου Παπανδρέου στη συζήτηση της Ολομέλειας της Βουλής για τον προϋπολογισμό για το 2021:

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Ξεκινώ με μια ευχή: να υποδεχθούμε το νέο χρόνο, με ελπίδα.

Να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την πανδημία. Να ζήσουμε όλοι οι άνθρωποι στον κόσμο, ειρηνικές και καλύτερες μέρες.

Όμως, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν αρκούν οι ευχές. Ευθύνη του κάθε πολιτικού είναι να αναλύει με κριτικό και πνεύμα τα δεδομένα, να διαλέγεται δημοκρατικά και να καταθέτει προτάσεις με όραμα και ρεαλισμό, ώστε η ελπίδα να αποκτήσει περιεχόμενο.

Ο προϋπολογισμός του κράτους έχει την ιδιαίτερη σημασία του, όχι απλά λόγω των χρημάτων του λαού που θα ξοδευτούν, αλλά γιατί δείχνει τον προσανατολισμό της εκάστοτε κυβέρνησης για το μέλλον του λαού και της χώρας. Σήμερα όμως, το να προσδιορίσουμε αυτόν τον προσανατολισμό, είναι καθοριστικής σημασίας.

Γιατί το ερώτημα είναι απλό όσο και αμείλικτο: θα γίνει το συμβολικό έτος 2021, 200 χρόνια μετά την απελευθέρωση μας, έτος μετάβασης για εμάς σε μια νέα πραγματικότητα;

Με έναν νέο πατριωτισμό, να προωθήσουμε τις αλλαγές που επιτάσσουν οι καιροί της πανδημίας, των τεχνολογικών επαναστάσεων, των κοινωνικών ανισοτήτων και γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων, γύρω από αξίες, όπως της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου;

Η αντίθετα, θα αφεθούμε παθητικά και το 2021, στις συνήθειές μας, τη φοβική μας εσωστρέφεια, και τις διαχρονικές ασθένειες μας, αυτές που μας κράτησαν πίσω, έδιωξαν νέους στο εξωτερικό, και μας βύθισαν στην οικονομική κρίση τα τελευταία 10 χρόνια;

Είναι ανάγκη να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό, γιατί ακούω επίμονα ηγέτες και σχολιαστές, να αναζητούν την επιστροφή στην κανονικότητα. Αλλά ποια κανονικότητα; Αυτή Που μας επεφύλαξε αλλεπάλληλες κρίσεις τα τελευταία χρόνια;

Που βάθυνε την ανισότητα παγκοσμίως; Που μας οδήγησε στην κλιματική κρίση με επιπτώσεις στην υγεία, στην προσφυγιά, στη διατροφή μας;

Που καλλιέργησε τον ρατσισμό και την κοινωνική πόλωση; Που επέτρεψε την ύβρη της συγκέντρωσης πλούτου και εξουσίας στους λίγους, με αποτέλεσμα να είναι αιχμάλωτοι οι δημοκρατικοί μας θεσμοί, και τα μίντια στο χρήμα; Που επιτρέπει η τεχνολογία να γίνεται εργαλείο για παρακολούθηση και αθέμιτη πολιτική επιρροή αντί να υπηρετεί το κοινό καλό;

Πώς σταθήκαμε απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις, και τελικά, τι καταφέραμε; Πόσο πιο δυνατοί βγήκαμε;

Κυβερνητικοί χειρισμοί – αδιαφανείς και πελατειακού χαρακτήρα.  Παρά τις μεγάλες εξαγγελίες, η πράξη είναι αυτή που αναδεικνύει το πραγματικό πρόσωπο της πολιτικής της κυβέρνησης της ΝΔ.

Παραδειγματικά αναφέρω: Σειρά αποφάσεων για την διαχείριση των χρημάτων, τη δημιουργία νέων υπηρεσιών, θεσμών, αλλά και την πρόσληψη εργαζομένων στο δημόσιο, με έκτακτες διαδικασίες και χωρίς την τήρηση των προβλεπομένων από τη Διαύγεια.

Έργα που δεν σχετίζονται με την πανδημία, αντιμετωπίζονται υπό το πρίσμα των εκτάκτων αναγκών. Προμήθειες και δημόσια έργα, γίνονται με τρόπο που παρεκκλίνει των θεσμικά προβλεπόμενων διαδικασιών.

Νέες δομές ή παράλληλες με τις υπάρχουσες, δημιουργούνται με σκοπό έναν δήθεν έλεγχο αλλά με αποτέλεσμα τον απροκάλυπτο πολιτικό συγκεντρωτισμό.

Παράδειγμα, τα μυστικά κονδύλια για άσχετες υπηρεσίες, όπως για το προσφυγικό. Τους πρόσφυγες πολλοί εμίσησαν, τα χρήματα τους όχι.

Προσθέτως, Χρήματα των πολιτών, σπαταλήθηκαν με τη γνωστή κορονο-λίστα, για τη χειραγώγηση των ΜΜΕ και την ευνοϊκή αντιμετώπιση της κυβέρνησης, ενώ με τις ρυθμίσεις που εισήχθησαν πρόσφατα, για τα τηλεοπτικά κανάλια, τιμωρούνται οι εργαζόμενοι και επιφέρεται βαρύτατο πλήγμα στην ενημέρωση και τη Δημοκρατία, ενώ οι χαριστικές ρυθμίσεις για τους ιδιοκτήτες περισσεύουν.

Προωθείται η επιχορήγηση κάποιων επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία και ορθώς προωθείται, όχι όμως με γνώμονα την υπεράσπιση του δημοσίο συμφέροντος και των επιχορηγουμένων επιχειρήσεων, αλλά των μετόχων.

Τίποτα δεν διδαχθήκατε από την ιστορία με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και εσείς και ο ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα και τα λεφτά του Ελληνικού λαού να χαθούν, και οι τράπεζες να βρεθούν σε ξένα χέρια.

Για την πανδημία: Δεν θα μπορούσα, έχοντας διαχειριστεί την πρόσφατη οικονομική κρίση, να υποβαθμίσω την δυσκολία διαχείρισης της σημερινής πρωτόγνωρης κατάστασης.

Όμως, απαιτείται να βγάλουμε συμπεράσματα για τα επόμενα βήματα.

Η Ευρώπη έκανε στον υγειονομικό τομέα σοβαρό λάθος, ενώ αντιθέτως έκανε έστω καθυστερημένα, ένα σοβαρό θετικό βήμα στον οικονομικό τομέα.

Το 2010, με την οικονομική κρίση η ΕΕ έπρεπε να διδαχθεί από την Αμερική. Να ηρεμήσει τις αγορές, με στήριξη της Ελλάδας και άλλων χωρών πχ. με ευρωομόλογα, αντί να είναι τιμωρητική. Το περιγράφει γλαφυρά ο Μπαράκ Ομπάμα στο πρόσφατο βιβλίο του.

Το 2020 η Ευρώπη έπρεπε να παραδειγματιστεί από την Ασία. Να προχωρήσει αρχικά σε lockdown, όπως σωστά κάναμε και εμείς, αλλά να μην μπει στο δίλημμα, υγεία ή οικονομία, που τελικά αποδείχτηκε ψευτο-δίλημμα.

Κύριοι συνάδελφοι, Χωρίς δημόσια υγεία, δεν υπάρχει υγιής οικονομία.

Φοβάμαι δε, ότι η καλλιέργεια ενός εφησυχασμού ενόψει των εμβολίων, που θα πάρουν χρόνο να μετριάσουν τις υγειονομικές επιπτώσεις της νόσου, θα σημάνει μια ακόμα χαμένη χρονιά για την οικονομία μας. Καταστροφική για πολλές επιχειρήσεις και χιλιάδες εργαζόμενους.

Η Ασία, έχοντας πρότερη εμπειρία, ακολούθησε το δρόμο των μαζικών διαγνωστικών εξετάσεων. Καταθέτω στην Βουλή μελέτη του Χάρβαρντ, βασισμένη στην εμπειρία της Ασίας. Καθώς και δεύτερη, που αξιοποιεί αυτήν την μελέτη για τις ευρωπαϊκές χώρες.

Η χώρα μας μετά την αρχική επιτυχία θα έπρεπε ακριβώς αυτό να κάνει. Καθολικά τεστ, στα σύνορα, στα νησιά, στις οργανωμένες δομές, αλλά και με καθολικό και στρατηγικό τρόπο στις πόλεις, ώστε η χώρα να ήταν σχεδόν απελευθερωμένη από τον κορονοϊό.

Αυτή είναι πρόταση που και εμείς στο Κίνημα μας έχουμε προβάλει επανειλημμένως, χωρίς να εισακουστούμε. Η δε επένδυση που χρειάζεται στις δημόσιες δομές υγείας για μια τέτοια επιχείρηση, θα είναι πολλαπλά μικρότερη από την ζημία στην οικονομία της χώρας. Θα μας μείνει και μια υποδομή για μελλοντικές πανδημίες που δυστυχώς ξέρουμε πια ότι θα αντιμετωπίσουμε.

Γιατί να πάμε πάλι σε μακρόσυρτες απαγορεύσεις με πολλαπλά θύματα;

Ο Διευθυντής Λοιμωδών Νόσων του Πανεπιστημίου Κολούμπια, κ. Λίπκιν, προειδοποιεί: «Το βασικό που πρέπει να μάθουμε από αυτή την εμπειρία, είναι να επενδύσουμε στις δημόσιες δομές υγείας, στις επιστήμες, σε γενικευμένη ανίχνευση, ώστε να μην ξανασυμβούν αυτά που μας έτυχαν».

Δυστυχώς, στη χώρα μας περάσαμε ένα καλοκαίρι ζώντας όνειρα θερινής νυχτός. Ακόμη και οι νέες κλίνες ΜΕΘ, οι περισσότερες των οποίων έγιναν με δωρεές, δεν στελεχώθηκαν έγκαιρα και ουσιαστικά.

Το αποτέλεσμα της απρονοησίας που επέδειξε η κυβέρνηση και της απουσίας κάθε σχεδίου, πληρώνουμε όλοι, και ιδιαιτέρως σειρά επαγγελματικών κλάδων, κάποιοι από τους οποίους κινδυνεύουν με ολοκληρωτική καταστροφή. Όπως η εστίαση, αλλά και το λιανεμπόριο, όπου η ζημιά, αν δεν υπάρξει κάποια μέριμνα, θα μεταφερθεί και στους παραγωγούς και στο χονδρεμπόριο.

Είναι προφανές ότι, το άνοιγμα της αγοράς μετά το πρώτο απαγορευτικό, έγινε με τον πιο λάθος τρόπο. Πού πάει η Ευρώπη; Η Ευρώπη, δεν έκανε το τολμηρό βήμα που έπρεπε για την πανδημία.

Ωστόσο, με 10 χρόνια καθυστέρηση αρχίζει να κάνει πράξη όσα είχα προτείνει το 2009-10. Αν τα υιοθετούσαν τότε, η Ευρώπη και η Ελλάδα θα αντιμετώπιζαν τα προβλήματα με λιγότερο πόνο αλλά και ουσιαστικότερες αλλαγές. Τα ευρωομόλογα και τα πράσινα ομόλογα, έχουν γίνει πραγματικότητα.

Προτάσεις, όπως της φορολογίας των χρηματιστηριακών συναλλαγών, των φόρων επί των αερίων του θερμοκηπίου (βασικά του διοξειδίου του άνθρακος), της καταπολέμησης των φορολογικών παραδείσων, ψηφίστηκαν από την πλειοψηφία του ευρωκοινοβουλίου, αλλά έμειναν εκεί. Ποιος μας άκουγε τότε;

Σήμερα η Ευρώπη μιλά για την μετάβαση σε ένα νέο πράσινο κοινωνικό συμβόλαιο. Και επενδύει σε αυτό. Ευπρόσδεκτη η προοπτική αυτή. Όμως και εδώ τίθενται σημαντικά ζητήματα ταξικής φύσης. Ποιος θα κερδίσει από αυτή την μετάβαση; Ο μεγαλοεπιχειρηματίας ή το σύνολο της κοινωνίας, εργαζόμενων και καταναλωτών. Μιλάμε για ανάπτυξη βιώσιμη, αλλά θα συμπεριλαμβάνει όλους ή θα βαθαίνουν οι ανισότητες, η φτώχεια και η περιθωριοποίηση των πολλών;

Όσο για την χώρα μας γίνονται εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, δυνητικά συμφέρουσες για τη χώρα μας διεργασίες προβληματισμού στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου (Ε.Δ.Σ.) σχετικά με την «επόμενη μέρα» στην Ευρωζώνη και αναφορικά με την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους.

Για όλες αυτές τις συζητήσεις, τι έχει κάνει και τι έχει να πει η σημερινή κυβέρνηση; Ο συντηρητικός χαρακτήρας της κυβέρνησης. Ο μεταρρυθμιστικός χαρακτήρας της πολιτικής της κυβέρνησης, για τον οποίο επαίρεται, εδώ και καιρό μοιάζει με κακόγουστο αστείο.

Σκεφτείτε μόνο τούτο, εισάγετε πάλι την γαλάζια συνέντευξη του κ. Παυλόπουλου στο ΑΣΕΠ.

Να ξεχάσουμε τους άπειρους σταζιέρ και τους συμβασιούχους του κ. Παυλόπουλου, που τους κοροϊδέψατε, κλείνοντας το μάτι για μια δήθεν μονιμοποίηση; Ούτε εδώ ελήφθη το μήνυμα των αιτιών της κρίσης και της προσφυγής στον αναγκαστικό δανεισμό.

Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς από το γεγονός ότι, ακόμη και σήμερα, ο κ. Πρωθυπουργός, δηλώνει ότι για την κρίση, φταίει το «λεφτά υπάρχουν» και όχι η οικονομική διαχείριση και η λογιστική απάτη της κυβέρνησης του κ. Καραμανλή.

Κύριε Μητσοτάκη, λεφτά υπάρχουν. Το πρόβλημα είναι άλλο. Πού τα πάτε;

Και βεβαίως, Θα έπρεπε ο προϋπολογισμός για το 2021, όπως και η στόχευση του Ταμείου Ανάκαμψης, να αφιερωθούν στη μετάβαση σε μια βιώσιμη ανάπτυξη, συνοχής και δικαιοσύνης, σε μια νέα, εντελώς διαφορετική κανονικότητα.

Με την κινητοποίηση και συμμετοχή του Έλληνα πολίτη σε έναν διάλογο για το μέλλον της χώρας, για τη διαμόρφωση ενός νέου οράματος για την χώρα.

Χάνεται αυτή η ευκαιρία. Η «συζήτηση» εξαντλείται στο πόρισμα της επιτροπής Πισσαρίδη το οποίο, ακόμα και σήμερα, δεν τέθηκε σε ουσιαστική διαβούλευση.

Πόρισμα που αποτελεί μια σύνοψη σκληρά νεοφιλελεύθερων πολιτικών και προωθεί ένα μοντέλο ανάπτυξης που δεν φαίνεται να στοχεύει κατά κανένα τρόπο στην μείωση των μεγάλων ανισοτήτων.

Η πανδημία θα έπρεπε να είναι ευκαιρία για ένα νέο εθνικό σχέδιο αλλά με τρόπο που να φέρνει ριζικές αλλαγές, την εμβάθυνση της δημοκρατίας, της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της αξιοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Δεν υπάρχει χρόνος να εμβαθύνω στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, παρά μόνο μια παρατήρηση: Η δύναμη μας λιγότερο εξαρτάται από την αγορά εξοπλισμών και πολύ περισσότερο από την δυναμικότητα, δημιουργικότητα, συνοχή και συλλογικότητα της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.

Και ρωτώ: Αντιμετωπίσαμε κυρίες και κύριοι, τις βαθύτερες και πραγματικές αιτίες της οικονομικής κρίσης που μας έπληξε τα τελευταία δέκα χρόνια; Τα συζητήσαμε ποτέ ουσιαστικά και γιατί όχι;

Μείναμε στην εύκολη καταγγελία των μνημονίων αλλά δεν ασχοληθήκαμε στο γιατί τα χρειαστήκαμε – ουδείς, ούτε η ΝΔ που μας έφερε στο χείλος του γκρεμού, ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ που μας έφερε νέα και αχρείαστα μνημόνια.

Άκουσα χθες τις μεγάλες εταιρείες φαρμάκων να συζητούν με τον Πρωθυπουργό για επενδύσεις στην χώρα μας, λέγοντας ότι έχουμε ένα ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου.

Όμως εξέφρασαν επιφυλάξεις: Το θεσμικό πλαίσιο, τη γραφειοκρατία, τις αδειοδοτήσεις, το δικαστικό σύστημα. Μήπως μας τα έλεγαν με πολύ διπλωματικό τρόπο, αγαπητοί συνάδελφοι;

Ότι δεν θα έρθουν επενδύσεις εάν δεν χτυπήσουμε πελατειακές αντιλήψεις και πρακτικές, που επιστρατεύονται προς ικανοποίηση μικροκομματικών σκοπιμοτήτων και επιδιώξεων, και προς εξυπηρέτηση συμφερόντων και ντόπιων κατεστημένων.

Ότι, η διαφάνεια αποτελεί είδος εν ανεπαρκεία. Η αξιοκρατία, διακωμωδείται, παρά τα ωραία λόγια περί του αντιθέτου. Βασική αιτία, κατά τους ίδιους τους νέους, της μετανάστευσης τους. Η ισονομία, δέχεται αλλεπάλληλα πλήγματα.

Η λογοδοσία, αντιμετωπίζεται με ειρωνεία, αλαζονεία και με επικοινωνιακή διαχείριση των ζητημάτων κάθε φορά, που ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα και την αλήθεια.

Ο σχεδιασμός αλλάζει συνεχώς και δεν αρκεί ούτε για  φτιασιδώματα ενός παραγωγικού μοντέλου που απαιτεί ριζικές αλλαγές. Κατά περίσταση και περίπτωση ρυθμίσεις, ανάλογα με το τι βολεύει κάθε φορά.

Ενώ ο αυταρχισμός, αποτελεί το ισοδύναμο της νομιμότητας. Αυτές οι παθογένειες αναπαράγονται και συνεχίζουν να παράγουν νέες στρεβλώσεις και επιβλαβή αποτελέσματα.

Δεν περιμένω καμμία πολυεθνική εταιρία να μας ξελασπώσει, βέβαια. Ειδικότερα οι φαρμακευτικές εταιρείες, με τις οποίες συγκρουστήκαμε το 2010. Όμως ξέρω ότι η έλλειψη δημοκρατικών, διάφανων θεσμών λογοδοσίας και αξιοκρατίας μας κάνουν εύκολη λεία για αισχροκέρδεια, διαφθορά και σπατάλη του πλούτου του Έλληνα φορολογούμενου, σε βάρος του Έλληνα εργαζομένου. Διευκολύνουν την αρπαγή και όχι την υγιή επένδυση.

Αυτό το τελευταίο, το σημειώνω, γιατί πολλοί και σημαντικοί διανοητές υπογραμμίζουν ότι, οι κοινωνίες που θα καταφέρουν να απαντήσουν αποτελεσματικά και βιώσιμα στις μεγάλες προκλήσεις, είναι αυτές όπου οι θεσμοί λειτουργούν δημοκρατικά, με διαφάνεια, με επιστημονική τεκμηρίωση, με δικαιοσύνη και χαρακτηρίζονται από την κοινωνική συνοχή.

Να το πω αλλιώς, ή η μετάβαση σε μια νέα κανονικότητα θα γίνει με τον πολίτη συμμέτοχο ή δεν θα γίνει καθόλου – ιδιαίτερα, με πολώσεις και διχασμούς.

Κλείνω με ένα ερώτημα: πώς υπηρετούνται αυτές οι αξίες και τα συμφέροντα των Ελλήνων, όταν ακόμα και σήμερα υποστηρίζετε (με έψιλον) ότι ο Γεωργίου, της ΕΛΣΤΑΤ, διαστρέβλωσε τα στοιχεία για τον προϋπολογισμό του 2009; Όταν εσείς αγνοείτε την επιστημονική τεκμηρίωση, την οποία όμως θέλετε να επικαλείστε;

Όταν με τα δικά του στοιχεία κατάφεραν να φύγει ο αστερίσκος των greek statistics στην Eurostat.

Όταν και σήμερα, που θα ψηφίσετε τον προϋπολογισμό της ΝΔ, αυτός θα βασίζεται στα στοιχεία αυτού του ανθρώπου που κυνηγήθηκε όσο κανείς άλλος, απλά γιατί έκανε άξια την δουλειά του αποκαλύπτοντας απλές αλήθειες. Η πανδημία μας προκαλεί. Να αντιμετωπίσουμε με παρρησία τις ασθένειες ενός πελατειακού καπιταλισμού που χαρακτηρίζει την χώρα μας.

Για να μην ξανακάνουμε λάθη του παρελθόντος, να γυρίσουμε σελίδα για την νέα γενιά, για τους Έλληνες, για τη χώρα.  Και έχουμε ιδιαίτερη ευθύνη για αυτό, ως μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου.  Σας ευχαριστώ.