Η παράταση του lockdown για τον μήνα Δεκέμβριο ανοίγει ακόμα μεγαλύτερες πληγές στην ελληνική οικονομία, η οποία στο τρίτο τρίμηνο του 2020 βυθίστηκε σε βαθιά ύφεση 11,7%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Είναι μια ύφεση πολεμικού χαρακτήρα, που έρχεται σε συνέχεια της μεγάλης πτώσης κατά 14,2% που σημείωσε το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν στο δεύτερο τρίμηνο (αναθεωρημένα στοιχεία) και είναι αποτέλεσμα της μεγάλης πανωλεθρίας των εσόδων από τον τουρισμό (μείωση εσόδων κατά 80% στα 3,5 δισ. ευρώ από 18,15 δισ. ευρώ το 2019).

Χωρίς τον κραταιό πυλώνα του τουρισμού και κυρίως χωρίς το «βαρύ πυροβολικό» των εξαγωγών (πτώση κατά 44,9%), η ελληνική οικονομία έφτασε να κινείται χωρίς φρένα μετά το χτύπημα που δέχτηκε από τον κορονοϊό αντιμετωπίζοντας ύφεση 8,5%. Το ποσοστό αυτό είναι ο μέσος όρος της πτώσης του ΑΕΠ για το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020, όταν η κυβέρνηση αναμένει πως το έτος θα κλείσει με ύφεση 10,5%.

Στη βάση αυτή το τέταρτο τρίμηνο θεωρείται ιδιαίτερο κρίσιμο για το αν θα επιβεβαιωθούν αυτές οι προβλέψεις ή θα έχουμε νέες ανατροπές που θα υποχρεώσουν τους επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών να προχωρήσουν σε νέες ασκήσεις επί χάρτου για το ποσοστό της φετινής ύφεσης ανεβάζοντας ψηλότερα τον πήχη.

Πάντως η συνέχιση της σκληρής καραντίνας στην οικονομία για τον μήνα που διανύουμε δεν αποτελούσε βασικό σενάριο για τον προϋπολογισμό του 2021 που κατατέθηκε στις 20 Νοεμβρίου στη Βουλή αλλά άφηνε προσδοκίες για διαφορετική εξέλιξη των πραγμάτων, κυρίως σε ό,τι αφορά τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία.

Οπότε με βάση τα νέα δεδομένα η κυβέρνηση απομακρύνεται από το στοίχημα του χριστουγεννιάτικου τζίρου για αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης τουλάχιστον κατά 2 δισ. ευρώ ενώ αποκτά έναν νέο ισχυρό δημοσιονομικό πονοκέφαλο μετά τα νέα πλήγματα που προκαλούνται στον προϋπολογισμό. Ο τελευταίος γεμίζει με νέες τρύπες στα έσοδα όχι μόνο από τις αναστολές πληρωμών αλλά από την πτώση του τζίρου και της κατανάλωσης, με τον Δεκέμβριο να αποτελεί «μαύρο μήνα» για την αγορά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η βουτιά στα φορολογικά έσοδα τον Νοέμβριο υπερβαίνει το 20%, ενώ τα κοντέρ στο Γενικό Λογιστήριο συνεχίζουν να γράφουν απώλειες, αφαιρώντας από το γενικό σύνολο προκαταβολές φόρου 550 εκατ. ευρώ από τις επιχειρήσεις που δεν θα εισπραχθούν στα ταμεία τον φετινό χρόνο.

Την ίδια ώρα τρομακτικές πιέσεις στις δαπάνες ασκούν τα νέα μέτρα για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας βαρύς λογαριασμός για το Δημόσιο, ο οποίος αναγκάζει την κυβέρνηση να ιεραρχήσει τα έξοδα και να μεταθέσει για το νέο έτος πληρωμές τις οποίες επρόκειτο να κάνει μέσα στις γιορτές για να αλλάξει η ψυχολογία στην αγορά. Για την «Επιστρεπτέα 5» και τα αναδρομικά των συνταξιούχων ο λόγος, δύο μέτρα που λόγω των περιορισμένων αντοχών του προϋπολογισμού παγώνουν μέχρι να έρθει η ευρωπαϊκή δόση των 737 εκατ. ευρώ από τα ελληνικά ομόλογα και να ζεσταθούν τα άδεια κρατικά ταμεία. Εναλλακτικά στο οικονομικό επιτελείο προτάσσεται το σενάριο για μια νέα «καταδρομική» έξοδο στις διεθνείς αγορές.

Το αυξημένο δημοσιονομικό κόστος ανεβάζει ψηλότερα τον πήχη και για το φετινό πρωτογενές έλλειμμα, μέγεθος για το οποίο το οικονομικό επιτελείο έχει εκτιμήσει μέσω του νέου προϋπολογισμού ότι σε όρους ενισχυμένης εποπτείας θα διαμορφωθεί φέτος στα 11,760 δισ. ευρώ ή στο 7,22% του ΑΕΠ, για να μειωθεί σχεδόν στο μισό (6,670 δισ. ευρώ ή 3,9% του ΑΕΠ) το επόμενο έτος.

Τίποτα ακόμη δεν έχει κλειδώσει από τη στιγμή που ο κορονοϊός κάνει ό,τι θέλει σε αυτό το μέτωπο και είναι πολύ πιθανό η συζήτηση στη Βουλή για την ψήφιση του προϋπολογισμού του 2021 να ξεκινήσει από νέα βάση.