Τα συχνά περιστατικά βιασμών ανηλίκων καθιστούν πλέον αναγκαία την ενημέρωση-εκπαίδευση γονιών και εκπαιδευτικών, ώστε έγκαιρα να εντοπίζουν τα συμπτώματα στο παιδί και ακολούθως να το προσεγγίζουν με τον ενδεδειγμένο τρόπο.
Το τραπέζι της ίδιας ημερίδας απασχόλησε επίσης η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και τα ιατρικά δεδομένα στην υγεία, με το νομικό κόσμο να υποστηρίζει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα ασφαλείας στη χρήση της, αλλά και να υιοθετηθεί η ανωνυμοποίηση των δεδομένων. Το τελευταίο προκάλεσε την αντίδραση του ιατρικού κόσμου.
«Βιασμός και ανήλικο θύμα»
Ο Γεώργιος Μπισμπίκης, αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου επί τιμή, συντονιστής του μαθήματος «Δίκαιο Υγείας» στο ΠΜΣ της Ιατρικής Πατρών «Δημόσια Υγεία» έθεσε και συζήτησε το νομικό πλαίσιο. Εγινε αναφορά στη μελέτη περίπτωσης της 12χρονης και τα προβλήματα που επισημάνθηκαν στην τοποθέτηση της εισαγγελέως.
Ακολούθως, ο παιδοψυχολόγος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Μάνος Σουρής ανέλυσε τα προβλήματα που δημιουργούνται στα παιδιά-θύματα. Υπογράμμισε την εκπαίδευση των γονέων, των δασκάλων και της κοινωνίας στο να εντοπίζει έγκαιρα τα σημάδια της κακοποίησης, καθώς και στον τρόπο προσέγγισης των σεξουαλικών θυμάτων. Δεν παρέλειψε δε να σημειώσει ότι πρέπει και τα ίδια τα παιδιά να εκπαιδευτούν, ώστε να αναγνωρίζουν τον κίνδυνο και να ενημερώνουν τους γονείς, τον δάσκαλο κ.ά.
«Τεχνητή Νοημοσύνη και Δεδομένα Υγείας»
Ο Γεώργιος Νούσκαλης, επίκουρος καθηγητής Ποινικού Δικαίου της Νομικής Θεσσαλονίκης, πρ. αναπληρωματικό μέλος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, δικηγόρος Θεσσαλονίκης, αναφέρθηκε και ανάλυσε το νομικό πλαίσιο και τον νέο νόμο περί τεχνητής νοημοσύνης της ΕΕ. Μεταξύ άλλων απαγορεύει τη μεταφορά δεδομένων και λογισμικού που δημιουργεί προφίλ με πολλές επιπτώσεις στην κοινωνία. Ηδη εφαρμόζεται η δημιουργία προφίλ εργαζομένων που προσπαθεί η ΕΕ και ο ΟΗΕ να καταργήσουν. Ο κανονισμός δίνει τη δυνατότητα στα κράτη να θεσπίσουν δικούς τους κανονισμούς και κώδικα προστασίας από την τεχνητή νοημοσύνη.
Ο καθηγητής Ιατρικής Φυσικής, αντιπρόεδρος Τμ. Ιατρικής Γεώργιος Καγκάδης παρουσίασε τις θετικές επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στη Θεραπεία σε διάφορους τομείς, όπως η ακτινολογία, η ακτινοθεραπεία, η ραδιοθεραπεία. Από τη συζήτηση προέκυψε ότι υπάρχουν κίνδυνοι από την έλλειψη μηχανισμών ασφάλειας για τη χρήση και προστασία των δεδομένων και ότι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα βιοηθικής στη χρήση της.
«Βιοηθική, Δεδομένα Υγείας και Δημόσια Υγεία»
Η δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, διαπιστευμένη διαμεσολαβήτρια προστασίας προσωπικών δεδομένων (ΥΔΔΑΔ–DPO) Σοφία Τσιπτσέ ανέλυσε ιστορικά τη δημιουργία του κανονισμού για τα προσωπικά δεδομένα. Σημειώνοντας ότι προσωπικά δεδομένα είναι όλα τα δεδομένα που οδηγούν στην ταυτοποίηση προσώπου. Πώς διακινούνται τα ευαίσθητα δεδομένα; Είναι εύκολο να διαπιστώσει ο καθένας ότι ένα μεγάλο μέρος από τα προσωπικά στοιχεία είναι εύκολα προσβάσιμα και σε κάποια γίνεται και ανεξέλεγκτη χρήση. Οπως επισήμανε απαιτείται ενημέρωση των πολιτών, ώστε να είναι σε θέση να υπερασπιστούν τον προσωπικό τους φάκελο.
Η πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών και αντιπεριφερειάρχης Υγείας Αννα Μαστοράκου έθεσε ιστορικά τη βιοηθική διαχρονικά μέχρι σήμερα και τον πιθανό ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στην παραβίασή της. Εστίασε στη διαφορά φιλοσοφίας που υπάρχει και στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γιατροί στην άσκηση της ιατρικής πράξης και της προστασίας του ασθενούς
Στη συνέχεια, υπό τον συντονισμό του καθηγητή του τμήματος Ιατρικής Απόστολου Βανταράκη και του προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθανασίου Ζούπα αναπτύχθηκαν και συζητήθηκαν από τους ομιλητές 3 μελέτες περίπτωσης
Περίπτωση 1 : Ανεπαρκής ανωνυμοποίηση. Μια μελέτη έδειξε ότι οι ερευνητές μπόρεσαν να επαναπροσδιορίσουν τα άτομα σε μια βάση δεδομένων δημόσιας υγείας, διασταυρώνοντας ανώνυμα δεδομένα με άλλες διαθέσιμες στο κοινό πληροφορίες. Αυτό οδήγησε σε παραβίαση του απορρήτου και δημιούργησε ανησυχίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα των τεχνικών ανωνυμοποίησης δεδομένων.
Περίπτωση 2: Πόσο δεσμευτικά για την περαιτέρω πορεία της διερεύνησης διάπραξης αδικημάτων είναι ή πρέπει να είναι τα συμπεράσματα (π.χ. ότι πράγματι υπάρχει κακοποίηση ή τυχόν αναφορές του ανήλικου θύματος μπορούν να αποδοθούν στο σύνδρομο γονεϊκής αποξένωσης) νομίμως παραγγελθείσας παιδοψυχιατρικής πραγματογνωμοσύνης ανήλικου ως φερόμενου θύματος κακοποίησης.
Περίπτωση 3: Προγνωστική αστυνόμευση και Δημόσια Υγεία.
Σε ορισμένες πόλεις, οι αλγόριθμοι προγνωστικής αστυνόμευσης που ενσωματώνουν δεδομένα δημόσιας υγείας έχουν επικριθεί ότι οδηγούν σε υπερβολική αστυνόμευση περιθωριοποιημένων κοινοτήτων (π.χ. Ρομά). Οι αλγόριθμοι, που είχαν σκοπό να προβλέψουν και να αποτρέψουν το έγκλημα, κατέληξαν να στοχεύουν δυσανάλογα ορισμένες γειτονιές, επιδεινώνοντας τις κοινωνικές ανισότητες.
Επί των περιπτώσεων αυτών αναπτύχθηκε γόνιμος διάλογος με παρεμβάσεις των παρευρισκομένων, μεταξύ των οποίων ο ομότιμος καθηγητής Δημήτρης Σιαμπλής, ο καρδιολόγος και επικεφαλής της μείζονος δημοτικής αντιπολίτευσης Κώστας Σβόλης, ο δικηγόρος και επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «Μαζί Αλλάζουμε-Δυτική Ελλάδα» Κώστας Καρπέτας, καθώς και άλλων μελών της ιατρικής και νομικής κοινότητας της Αχαΐας.
