Του Κωνσταντίνου Φλαμή
ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ «ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ» ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ
Σε μεγάλο super market στο αρκτικό διαμέρισμα της Πάτρας η εικόνα δεν θύμιζε σε τίποτα άλλες εποχές. Σχεδόν… οι μισοί πελάτες, και στα ταμεία η εικόνα… απογοητευτική! Πάνω στην «ταινία» του ταμείου έβλεπες κυρίως προϊόντα «ετικέτας», προσφορές, ακόμη και κάποια προϊόντα με σύντομη ημερομηνία λήξης και τα οποία προσφέρονταν με έκπτωση 30%. Ενας στους δέκα είχε καρότσι, οι περισσότεροι «στίβαζαν» τα λιγοστά πράγματα που αγόραζαν σε ένα καλάθι. Οι καταναλωτές βάζουν πλέον λιγότερα τρόφιµα στο καλάθι του σούπερ μάρκετ, καθώς οι ανατιμήσεις κατατρώνε το διαθέσιμο εισόδημα. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία που ανακοίνωσε η NielsenIQ, ο όγκος πωλήσεων στην κατηγορία τρόφιμα – ποτά υποχώρησε το α’ εξάμηνο του 2022 (στοιχεία μέχρι τις 19 Ιουνίου 2022) κατά 2,7%, εξέλιξη η οποία αποδίδεται στις μεγάλες αυξήσεις τιμών, που μεσοσταθμικά στα τυποποιημένα τρόφιμα έφτασε στο πρώτο ήμισυ του έτους το 4,2%.
H αξιοσημείωτη μείωση πωλήσεων σε τρόφιμα, αλλά και σε όλες τις άλλες μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, όπως είναι τα είδη φροντίδας νοικοκυριού (απορρυπαντικά κ.ά.) και τα είδη ατομικής περιποίησης (αφρόλουτρα, σαμπουάν κ.λπ.) είχε ως συνέπεια την οριακή αύξηση του τζίρου των σούπερ μάρκετ μόλις κατά 0,9% το α΄ εξάμηνο του 2022 σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2021. Αύξηση η οποία οφείλεται αποκλειστικά στη μεγάλη αύξηση τιμών, όπως επισημαίνει και η NielsenIQ.
Ο όγκος πωλήσεων στην κατηγορία τρόφιμα – ποτά υποχώρησε το α΄ εξάμηνο του 2022 κατά 2,7%.
Χαρακτηριστικό των ανατιμήσεων στα βασικά είδη διατροφής είναι το εξής: Αν καποιος επισκεφθεί ένα εκπτωτικό κατάστημα με ρούχα πχ στην οδό Ρήγα Φεραίου, μπορεί να βρει πιο φθηνό μπλουζάκι… από ένα κιλό ροδάκινα! Την ιδια ώρα οι τιμές στα super market άλλων χωρών όπως Βέλγιο και Ισπανία, στα ίδια προϊόντα (ετικέτας από super market πολυεθνικών) είναι πιο χαμηλές. Τα δημητριακά ετικέτας στις Βρυξέλες σε συγκεκριμένο κατάστημα με υποκαταστήματα και στην Πάτρα είναι… 1 ευρώ φθηνότερα! Σύμφωνα με ανάρτηση που εκανε η πρώην υποψήφια Δήμαρχος Λέτα Ζάγκλα, στην Ισπανία το λίτρο γάλα πωλείται 0,97 όταν στην Πάτρα έχει… πάνω από 1,30 ευρώ, ενώ το μακράς διαρκείας φθάνει στα 2,5 ευρώ το 1,5 λίτρο.
Στο «πρόχειρο» φαγητό!
Οι τιμές στο πρόχειρο φαγητό έχουν ανέβει ακόμη και κατά 1 ευρώ.. το τεμάχιο! Ένα cheeseburger σε γνωστή αλυσίδα είχε κάποτε 2,20 και σήμερα έχει φθάσει (το απλό) στα 3,15 ευρώ. Τα σάντουιτς επίσης έχουν ανέβει, ενώ το πιτόγυρο πωλείται πλέον στα 3 ευρώ. Το απλό σουβλάκι στα 1,80 με 1,90 ενώ και οι πίτσες… μοιάζουν απλησίαστες.
Το ρεκόρ των ανατιμήσεων!
Οι τιμές όλων των ειδών έχουν εκτοξευθεί, όμως ορισμένες έχουν σχεδόν διπλασιαστεί! Σε ιχθυοπωλείο στην οδό Κορίνθου, ο σολομός το κιλό δεν ξεπερνούσε τα 14 – 16 ευρώ. Σήμερα η ταμπέλα γράφει 22. Τα ψάρια έχουν καταντήσει να προορίζονται για λίγους. Και οι τιμές των κρεάτων έχουν πάρει τις ανάλογες αυξήσεις. Οι τιμές του μοσχαριού για παράδειγμα, ξεκινούσαν ως «βάση» στην Πάτρα από τα 7 ευρώ το κιλό. Σήμερα η «βάση» είναι τα 10. Η μοσχαρίσια μπριζόλα «κόντρα» πωλείται πλέον πάνω από 12 ευρώ το κιλό! Ο κιμάς λάπα έχει εκτιναχτεί στα περισσότερα κρεοπωλεία της πόλης… στα 9,5 ευρώ (όταν κάποτε έβρισκες και με 6 ευρώ το κιλό). Και φυσικά όποιος θέλει να πάρει μοσχάρι black angus σε κρεοπωλείο της Πάτρας θα πρέπει να πληρώσει… 52 ευρώ το κιλό!
Στο ψωμί η φρατζόλα που είχε κάτω από 1 ευρώ πήγε στο 1,30. Αυξημένα και τα αρετοποιήματα! Στο μανάβη οι τιμές των φρούτων είναι απλησίαστες. Σε ένα μέσο οπωροπωλείο της Πάτρας, ακόμη και το κραπούζι έχει 40 λεπτά το κιλό, ενώ τα βερύκοκα και τα ροδάκινα είναι «απλησίαστα»! Το σταφύλι στα ύψη με την τιμή του πάνω από 3 ευρώ τι κιλό, ενώ οι ντομάτες πρώτης ποιότητας… φθάνουν τα 2,5 ευρώ! Τα ντοματίνια σε συσκευασία 200 γραμμαρίων… 1,70 ευρώ σε super market αθηναϊκής αλυσίδας στην Πάτρα.
Τα ρεκόρ ανατιμήσεων σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα καταγράφονται σε πολύ βασικές κατηγορίες προϊόντων, γεγονός που επιβαρύνει πολύ περισσότερο τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της NielsenIQ, οι τιμές στις κατηγορίες του ελαιολάδου, του συσκευασμένου τυριού και των αλεύρων έχουν αυξηθεί μεσοσταθμικά κατά 22,7%, 9,6% και 9,1% αντιστοίχως. Στις παραπάνω αυξήσεις τιμών, μάλιστα, έχουν συμβάλει ιδιαιτέρως οι μήνες Μάιος και Ιούνιος, καθώς τότε κυρίως καταγράφηκαν έντονες ανατιμήσεις σε σχέση με το πρώτο τετράμηνο του 2022.
Η κατάσταση από πλευράς τιμών κάθε άλλο παρά ιδανική είναι και στις άλλες κατηγορίες ειδών σούπερ μάρκετ, γεγονός που προκαλεί επίσης μεγάλη μείωση των πωλήσεων.
Συγκεκριμένα, οι τιμές των προϊόντων φροντίδας νοικοκυριού έχουν αυξηθεί μεσοσταθμικά στο α΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους κατά 3,4% και των προϊόντων προσωπικής περιποίησης κατά 2,1%. Η μείωση του όγκου πωλήσεων είναι τέτοια που έχει προκαλέσει μεγάλη μείωση και των πωλήσεων σε αξία, κατά 5,3% στα είδη φροντίδας νοικοκυριού και κατά 3,6% στα είδη προσωπικής περιποίησης. Μεταξύ των κατηγοριών στις οποίες έχουν καταγραφεί οι υψηλότερες ανατιμήσεις είναι το αλουμινόχαρτο (16,7%), αλλά και οι πάνες (9%).
Εκτός από το να αγοράζουν λιγότερα προϊόντα οι καταναλωτές στρέφονται και στην επιλογή φθηνότερων προϊόντων και δη στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της NielsenIQ, το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας διαμορφώνεται φέτος σε 13,6% από 12,7% έναν χρόνο πριν. Την ίδια στιγμή λιανέμποροι και προμηθευτές επίσης επιδιώκουν να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, εντείνοντας την προωθητική δραστηριότητα μέσα στα καταστήματα, με συνέπεια τα 2/3 των λεγόμενων ταχυκίνητων αγαθών (των βασικών ειδών σούπερ μάρκετ δηλαδή) να πωλούνται υπό κάποιο καθεστώς προσφοράς.
