To θέμα των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων απασχολεί την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Δεκάδες μελέτες έχουν συνδέσει ορισμένα με αύξηση βάρους, παχυσαρκία, καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, διαβήτη και άλλες χρόνιες ασθένειες, σε περίπτωση τακτικής κατανάλωσης.
Ως υπερεπεξεργασμένα προϊόντα τροφίμων και ποτών προσδιορίζονται αυτά που α) έχουν υποστεί έντονες βιομηχανικές φυσικές, χημικές ή βιολογικές διεργασίες (π.χ. υδρογόνωση, χύτευση, εξώθηση, προεπεξεργασία με τηγάνισμα), β) που περιέχουν βιομηχανικές ουσίες που δεν βρίσκονται συνήθως στις οικιακές κουζίνες (π.χ. μαλτοδεξτρίνη, υδρογονωμένα έλαια ή τροποποιημένα άμυλα), γ) που έχουν καλλυντικά πρόσθετα (π.χ. βαφές, γαλακτωματοποιητές, τεχνητά γλυκαντικά) και δ) αρωματικές ουσίες.
Ποια είναι τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά
Ήδη έχουμε αναφέρει ποιες υπερεπεξεργασμένες τροφές (ultra-processed food- UPF) είναι οι χειρότερες για την υγεία της καρδιάς μας. Πρόσφατη μελέτη ωστόσο, δείχνει πως δεν είναι όλες το ίδιο επικίνδυνες.
Πριν φτάσουμε σε αυτά τα ευρήματα, ας δούμε ποια είναι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά.
τα ανθρακούχα ποτά,
τα συσκευασμένα σνακ που είναι γλυκά ή αλμυρά,
το παγωτό,
οι σοκολάτες,
οι καραμέλες,
τα συσκευασμένα ψωμιά και τα ψωμάκια μαζικής παραγωγής,
οι μαργαρίνες και τα αλείμματα,
τα συσκευασμένα μπισκότα, τα αρτοσκευάσματα, τα κέικ και τα μείγματα για κέικ,
τα δημητριακά, οι μπάρες ενέργειας,
τα ροφήματα ενέργειας, τα ροφήματα γάλακτος, τα γιαούρτια με φρούτα, τα ροφήματα με φρούτα, τα σοκολατούχα ροφήματα,
τα εκχυλίσματα κρέατος και κοτόπουλου και “στιγμιαίες” σάλτσες,
το βρεφικό γάλα σε σκόνη και άλλα παιδικά προϊόντα,
τα προϊόντα υγείας και αδυνατίσματος (πχ υποκατάστατα γευμάτων σε σκόνη),
πολλά προψημένα προϊόντα -που χρειάζονται μόνο ζέσταμα (συμπεριλαμβανομένων προπαρασκευασμένων πιτών, πιτσών και πιάτων με ζυμαρικά,νάγκετς πουλερικών και ψαριών, λουκάνικα, μπιφτέκια, χοτ ντογκ και άλλα ανασυσταμένα προϊόντα κρέατος ή σε σκόνη
συσκευασμένες ‘στιγμιαίες’ σούπες, noodles και επιδόρπια.
Η ‘εικόνα’ που διαμορφώνεται είναι τόσο σοβαρή που οι αμερικανικές αρχές να σκέφτονται να αναθεωρήσουν την οδηγία που τις αφορά.
Όπως έγραψε η Washington Post η αναθεώρηση που θα γίνει το 2025 μπορεί να οδηγήσει «στις πρώτες στο είδος τους προειδοποιήσεις ή ακόμα και σε προτεινόμενα όρια».
ΠΟΙΑ ΦΑΓΗΤΑ ΚΑΝΟΥΝ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΚΑΚΟ -ΚΑΙ ΠΟΙΑ ‘ΑΠΕΝΟΧΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ’
Για να γίνει πιο ξεκάθαρη η ‘εικόνα’ των υπερεπεξεργασμένων τροφών, επιστήμονες από πολλές χώρες συνεργάστηκαν ώστε να διαμορφώσουν κατηγορίες από τις πιο επιβλαβείς τροφές έως τις λιγότερο επιβλαβείς.
Αυτή η νέα μεγάλη διεθνής μελέτη που υποστηρίζεται από τονΠαγκόσμιο Οργανισμό Υγείας επιβεβαίωσε προηγούμενα ευρήματα.
Ακολουθεί πίνακας με το ποσοστό υπερεπεξεργασμένων τροφών που καταναλώνονται σε κάθε χώρα από αυτές που ‘έδωσαν’ δείγμα στη μελέτη.
Η μετα ανάλυση έδειξε πως τα UPF βλάπουν την ανθρώπινη υγεία και καθιστούν πιο πιθανό ότι κάποιος που τα καταναλώνει σε μεγάλο βαθμό θα υποστεί ένα δυνητικά θανατηφόρο συμβάν, όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.
Αν κάποιος λοιπόν, θέλει να προστατεύσει τον εαυτό του από την καρδιομεταβολική πολυνοσηρότητα (ισχύει για όποιον έχει ταυτόχρονα τουλάχιστον δυο ασθένειες που μειώνουν τη ζωή -πχ καρκίνο και καρδιακές παθήσεις) θα πρέπει να αντικαταστήσουν μερικά, αλλά όχι όλα «με παρόμοια αλλά λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα».
Oι ερευνητές παρείχαν και μια πιο λεπτομερή εικόνα για το ποια προϊόντα που αυξάνουν τους κινδύνους και αυτά που δεν τους αυξάνουν.
Η τακτική κατανάλωση προϊόντων κρέατος -όπως τα λουκάνικα- και τα ποτά με ζάχαρη, καθιστά πιο πιθανή τη νόηση από καρκίνο και καρδιομεταβολικές ασθένειες.
Στον αντίποδα, το ψωμί και τα δημητριακά μειώνουν στην πραγματικότητα τον κίνδυνο, επειδή περιέχουν φυτικές ίνες, παρ’ ότι είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα.
Διευκρινίστηκε και ότι «οι σάλτσες, τα αλείμματα και τα καρυκεύματα είναι επίσης βλαβερά για την ανθρώπινη υγεία αλλά όχι τόσο όσο τα ζωικά προϊόντα και τα αναψυκτικά».
