Το πώς περπατάμε μπορεί να αποκαλύψει πολλά για το πώς γερνάει το σώμα μας. Όπως εξηγούν η Δρ. Helen Dawes, καθηγήτρια Κλινικής Αποκατάστασης στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, και η Δρ. Nancy E. Mayo, διακεκριμένη καθηγήτρια στο McGill University, το βάδισμα δεν είναι απλώς μια ανεπαίσθητη κίνηση αλλά ο «καθρέφτης» της συνολικής υγείας και ευεξίας.
Γιατί η ποιότητα βάδισης έχει σημασία όσο μεγαλώνουμε
Σύμφωνα με τις ειδικούς και άρθρο τους στο The Conversation, το περπάτημα είναι η πιο σημαντική σωματική δραστηριότητα για την καθημερινή ποιότητα ζωής. Δεν είναι μονάχα ένας τρόπος για να κινηθούμε, αλλά αποτελεί και ένδειξη αυτονομίας, ανεξαρτησίας και εμπιστοσύνης στο σώμα μας.
Ωστόσο, 1 στους 3 ανθρώπους άνω των 60 αναφέρουν δυσκολία στο βάδισμα. Μικρές, σχεδόν ανεπαίσθητες αλλαγές στο πώς κινούμαστε συσσωρεύονται με τον χρόνο: αστάθεια, κόπωση, κακή στάση, πτώσεις. Και όταν το περπάτημα γίνεται δύσκολο, συχνά το αποφεύγουμε με αποτέλεσμα να αποδυναμώνονται ακόμη περισσότερο οι μύες και να επιδεινώνεται η κινητικότητα, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
Πώς μοιάζει ένα «καλό βάδισμα»
Ένα σωστό βήμα ξεκινά με δυνατό πάτημα της φτέρνας. Το βάρος «κυλά» φυσικά προς τα δάχτυλα, ολοκληρώνοντας την κίνηση με μια καθαρή, δυναμική ώθηση. Το πόδι σηκώνεται, αιωρείται ομαλά και ξαναρχίζει τον κύκλο. Αυτή η ρυθμική αλληλουχία, σχεδόν σαν «περιπατητικό καρδιογράφημα», δείχνει ότι το σώμα σας κινείται αποδοτικά και με ασφάλεια. Πολλοί άνθρωποι, όμως, με την πάροδο του χρόνου αλλάζουν ασυναίσθητα τον τρόπο που βαδίζουν. Το αποτέλεσμα; Σκαλοπάτια που τρομάζουν, περπάτημα που κουράζει, φόβος για πτώσεις.

Ευτυχώς, πλέον υπάρχουν τρόποι να παρακολουθήσουμε και να βελτιώσουμε το βάδισμά μας, και μάλιστα με την υποστήριξη της τεχνολογίας. Συστήματα αισθητήρων και «έξυπνες» εφαρμογές στο εξωτερικό βοηθούν ήδη χιλιάδες ανθρώπους να επανακτήσουν έναν πιο σταθερό, ασφαλή και φυσικό τρόπο βάδισης. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο σύστημα φοριέται στο παπούτσι και ανιχνεύει αν το βήμα ξεκινά σωστά με τη φτέρνα, παρέχοντας άμεση ακουστική επιβράβευση για κάθε «σωστό» βήμα. Με αυτόν τον τρόπο, οι χρήστες εκπαιδεύονται σταδιακά σε έναν νέο, πιο ισορροπημένο ρυθμό βάδισης, σχεδόν όπως εκπαιδεύεται η καρδιά σε ένα πιο υγιές μοτίβο λειτουργίας.
Αν και τέτοιες συσκευές δεν διατίθενται ακόμη στην Ελλάδα, μπορούμε να υιοθετήσουμε την ίδια λογική με απλές ασκήσεις επίγνωσης και προσοχής στο βάδισμα, ακόμα και στο σπίτι ή σε έναν περίπατο: παρατηρήστε αν ξεκινάτε το κάθε βήμα από τη φτέρνα, αν πατάτε ολόκληρο το πέλμα, αν σέρνετε τα πόδια ή αν διατηρείτε έναν σταθερό ρυθμό. Η συνέπεια και η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι το κλειδί.
Από το σώμα στο μυαλό και στο πώς νιώθoυμε
Η σωστή κίνηση δεν επηρεάζει μόνο τους μυς ή τις αρθρώσεις. Έχει άμεση σχέση και με το πώς αισθανόμαστε: πιο σίγουροι, ανεξάρτητοι και ενεργοί. Το ερευνητικό εργαλείο Opal (Older Persons for Active Living) δείχνει ότι η αίσθηση «ζωής» στην τρίτη ηλικία δεν έχει να κάνει μόνο με τη φυσική κατάσταση. Οι ηλικιωμένοι από τέσσερις χώρες περιέγραψαν την ενεργό ζωή με 17 τρόπους – ανάμεσά τους, το να νιώθουν χαρούμενοι, να ενδιαφέρονται για πράγματα, να είναι ψυχικά υγιείς, δημιουργικοί και κινητοποιημένοι.
Η ενεργός γήρανση τελικά δεν σημαίνει απλώς να περπατάμε περισσότερο, αλλά να περπατάμε καλύτερα. Μικρές αλλαγές μπορούν να φέρουν σημαντικά αποτελέσματα στη ζωή μας, από το να μην φοβόμαστε τις σκάλες μέχρι το να πηγαίνουμε με χαρά έναν περίπατο με φίλους. Γιατί τελικά, το να μεγαλώνουμε καλά δεν είναι τυχαίο, είναι επιλογή που γίνεται βήμα – βήμα, καταλήγουν οι ειδικοί.